Het congres Diagnostiek van de toekomst | Sequencen verbindt laboratoria van 20 maart was het derde in een rij. Het begon drie jaar geleden begonnen met ‘Diagnostiek van de toekomst’ om alle kennis over de rol van diagnostiek in het zorgproces bij elkaar te brengen, en in samenhang te bespreken met alle daarin relevante partijen. Met een schuin oog naar het systeem waarin we werken. Want je kunt een congres over diagnostiek wel alleen voor bijvoorbeeld pathologen organiseren, maar die werken in een ziekenhuis samen met andere professionals - en dat ziekenhuis fungeert in een systeem waarin ook de overheid, de zorgverzekeraars en patiëntenorganisaties een rol spelen.
De transformatie in de gezondheidszorg wordt aangejaagd vanuit de diagnostiek en daarin gebeurt enorm veel. Kijk naar de grote vlucht die de ontwikkelingen in DNA-sequencing nemen. Die ontwikkelingen raken pathologen, medisch microbiologen, klinisch chemici, immunologen, klinisch genetici en apothekers, maar er zitten schotten tussen al die vakgebieden en die kunnen verhinderen dat we de vruchten ervan ten volle plukken.
Innovatieve moleculaire diagnostiek
Daarom moeten we er juist voor zorgen dat de technologie ons verbindt, want de waarde ervan voor de zorg en voor de patiënt kan zo groot zijn. Denk bijvoorbeeld aan direct genetisch onderzoek doen bij kinderen met een onverklaarde ontwikkelingsstoornis, wat ouders verlammende onzekerheid bespaart. Denk aan het verschil dat innovatieve moleculaire diagnostiek kan maken in de diagnose van lymfoom. Of denk aan het bepalen van gepersonaliseerde dosering van geneesmiddelen, om over- en onderbehandeling en de daarmee samenhangende problemen te voorkomen.
Een diagnose is een vorm van empowerment van de patiënt. En als we het kunnen doortrekken naar preventie is het ook van maatschappelijk belang. We kunnen daarin verder komen als we samenwerken, ook internationaal. De bereidheid daartoe is er volop, merkten we, iedereen ziet de waarde. Dus is het nu de tijd om vervolgstappen te zetten.
Leren van succes en mislukking
We kunnen nog veel leren van de succesverhalen én van de briljante mislukkingen op het gebied van de diagnostiek. Heldere rolbepaling van alle betrokken partijen en passende vormen van financiering zijn hierbij essentieel. En niet in de laatste plaats eenheid van taal. Dat is zelfs de basis, als we data willen delen en op grote datasets evaluaties en onderzoek willen kunnen doen. De beschikbaarheid van deze gegevens, op verschillende momenten op verschillende plekken in het zorgproces is nodig, ook voor de patiënt zelf. Op het congres zagen we een aanpak op basis van IHE om dit te realiseren.
Al deze zaken hebben we over het voetlicht gebracht tijden het congres. We hebben laten zien hoe diagnostiek kan worden benut om een veel grotere impact te maken op de gezondheid van mensen en op de gezondheidszorg, als we daarin samenwerken en onze innovatiekracht bundelen. Ook hebben we laten zien hoe we diagnostiek optimaal kunnen positioneren en naar de voorkant kunnen halen, zelfs richting preventie. Hiermee kunnen we een doorslaggevende bijdrage leveren aan de doelstelling van het Integraal Zorgakkoord om te waarborgen dat de zorg toegankelijk, betaalbaar en van goede kwaliteit blijft.
De nu ingeslagen route laten we niet meer los. De voorbereidingen voor het congres van 2025 zijn al begonnen.
Katrien Grünberg is hoogleraar pathologie, Radboudumc.
