Gezondheidszorg is gewoon handel voor buitenlandse investeringsmaatschappijen. Daar valt flink aan te verdienen en helaas staan daarbij de belangen van cliënten en patiënten vaak op de tweede plaats. Het aantal overnamen door private investeerders neemt de afgelopen jaren met vele tientallen toe. Het betreft zowel huisartsenpraktijken, klinieken voor mens en dier, tandartsenzorg, fysiotherapie, ziekenhuizen, spoedeisende hulp of ambulancezorg, GGZ, farmacie en binnenkort ook nog de thuiszorg. Er dreigt monopolisering.
Voor de eigenaren en employees van deze instellingen kan de overname door private equity investment behoorlijk wat voordelen opleveren. Geen gedoe meer met knellende overheidsregels, administratie en beheer. De werknemers krijgen beter betaald. De investeerders willen daar natuurlijk aan verdienen. En dat betekent dikwijls een fikse verhoging van de kosten voor de client/patiënt, daling van de toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg.
Virtuele monopolies in health
Al ruim 10 jaar duiken in vrijwel alle sectoren van healthcare virtuele monopolies op. Private equity investment neemt het bestuur, de werkgeversfunctie, dienstverlening en kwaliteitsbewaking over van medici, paramedici, assistent en verzorgenden. Alle tijdvretende en desillusionerende handelingen in de praktijk of kliniek deze weg, dat klinkt niet gek.
Voor de afnemers van de gezondheidszorg echter wel. Minimaal forse prijsverhogingen, minder bereikbaarheid, onpersoonlijker qua benadering plus aanpak en vaak ook nog eens kwalitatief minder bij de uitvoering. In de pers verschijnen al artikelen over mensen die het niet meer kunnen betalen en slechte zorgverlening. Maar bij wie moet je dan terecht als er straks alleen nog maar grijpgrage monopolisten zijn? De goede uitzonderingen natuurlijk niet te na gesproken.
De overheid doet er allemaal weinig tegen. Europese regelgeving zou in deze geen slecht idee zijn. En de verzekeraars behoeven dit allemaal beslist niet te slikken.
Waarom laten opkopen door private equity?
Het beeld van de arts, paramedicus, verpleegkundige, zorgassistente en thuiszorgmedewerker die vol vuur en beroepsethiek klaar staan om hun clientèle te helpen waar ze maar kunnen begint te verwateren. De administratieve molen en regelgeving is moordend. Je komt steeds minder aan de zorg zelf toe. Dat veroorzaakt burnout en desillusie.
Personeel stapt op vanwege de stress en teleurstelling in het eerst zo begeerde beroep. Vaak worden zij zzp’er die zich (niet onbegrijpelijk) duurder laten inhuren en meer grip hebben op hun werktijden. Diensten vallen steeds moelijker in te vullen. De door corona en andere maatschappelijke beslommeringen getergde patiënten worden steeds veeleisender en agressiever.
Alles financieel bolwerken is lastig. De kosten voor personeel, instrumentarium hulp/verbandmiddelen en medicijnen plus zaken als energie en warmte maken een fikse inflatie door. En moet je dat dan als zorgverlener allemaal doorrekenen aan de afnemers van zorg?
Een aantal zorgverleners wordt relatief onderbetaald. Dierenartsen, fysiotherapeuten, verpleegkundigen en thuiszorgmedewerkers, het is allemaal geen vetpot. Het gecommercialiseerd zorgbedrijf betaalt een stuk beter. Reden genoeg om opkopen door private equity investeerders te overwegen.
Private equity: toch ongezonde investering?
Op winst maken gerichte (buitenlandse) beleggingsmaatschappijen kunnen een ramp voor de patiënt/client betekenen. Omdat alles veel duurder wordt, staat het beschikbare zorgbudget bij zowel de lagere als middenklasse van de bevolking onder druk. Mensen gaan niet meer naar de dokter, tandarts of fysiotherapeut: te duur. Ook op echt nodige medicatie wordt beknibbeld. Huisdieren laten inslapen wegens de nu te dure behandelingen. En ouderen die buiten de thuiszorgboot gaan vallen.
Er dreigen nieuwe grote gezondheidsproblemen en epidemieën. Te laat naar de arts. Nog zieker door te weinig zorg. De weekend- en acute zorg is minder bereikbaar. Of de chatbot van de praktijk snapt het niet. Epidemieën kunnen ongezien verergeren om dat men geen zorg meer inroept of vaccinaties neemt. Tevens valt er een teruggang in de preventie te verwachten.
De kortetermijnwinst
voor de investeerders kan uitmonden in een grote maatschappelijke kostenstijging door achterstallige zorg. En dat komt weer op het bordje van de belastingbetaler.
Verzekeren dan maar
Als het over hogere tarieven gaat roepen de commerciële zorgaanbieders in koor dat mensen zich dan maar beter moeten verzekeren. Ja hoor, de premies zijn al zo hoog. Dat maakt zorg afnemen tot een luxe.
Bovendien ligt er dan een ziektekosten-verzekeringsspiraal in het schiet. Dit op meerdere fronten. De commerciële aanbieders zullen extra zorg gaan generen om meer te kunnen verdienen. Het kritisch en bewust toepassen van de noodzaak tot behandeling en de inzet van middelen komt onder vuur te liggen. Dure medicijnen, steeds vaker ook afkomstige van de eigen moedermaatschappij, en nog meer diagnostisch & behandelingsapparatuur. De kassa rinkelt voor de aandeelhouders.
De premiekosten zullen navenant volgen. Uiteindelijk is straks goede zorg alleen nog binnen het bereik van de bovenlagen van de bevolking.
Kunnen ICT en e-health het tij keren?
Een aantal van de genoemde problemen die nopen tot overname door private investeringsmaatschappijen zijn met ICT en e-health te tackelen. De administratieve rompslomp en regelgeving kunnen, mits de wil en afstemming daarvoor is, best volledig geautomatiseerd worden. Idem het duurzame beheer van locaties en faciliteiten.
AI kan de juiste kostenbegroting voor behandelingen reguleren. Met
(chat)GPT4 kunnen vragen en consultaties en stuk efficiënter en sneller afgehandeld worden. Dit zowel voor de cliënten als het ondersteunen van de zorgverleners zelf.
E-health heeft voldoende in haar mars om de adequate zelfzorg en preventie bij de bevolking te realiseren. Precies op niveau, met de juiste engagement en in meerdere talen. De hulpverleners alleen inzetten daar waar het (menselijk en therapeutisch gezien) nodig is.
De gezondheidszorg aan private investeringsmaatschappijen overlaten vormt geen goede sociale oplossing voor de boven genoemde problemen. Weliswaar winstgevend voor de private equity doch te duur voor de patiënt/cliënt. In het algemeen ook kosten verhogend voor de maatschappij en soms zelfs onmenselijk. Ongezonde investeringen moet je gewoon niet willen.
