Met het beveiligde E-Zorg platform biedt KPN Health al jaren beveiligde communicatie voor zorgprofessionals. Hieronder vallen diensten zoals Zorg Messenger en Medische Berichtenservice. “Nederland heeft jarenlang vooropgelopen met digitalisering, maar we worstelen nog altijd enorm met uitwisseling tussen systemen”, meent directeur Kees Donkervoort van KPN Health. Onder de vlag van het onlangs gepresenteerde manifest ‘Samen Vooruit’ moeten nu concrete stappen gezet worden.
Afgelopen maart boden werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland het manifest ‘Samen Vooruit’ aan minister Bruno Bruins (Medische Zorg) aan. Doel van het manifest: versnelling van een veilige, gestandaardiseerde uitwisseling van gegevens, die ook nog eens eenduidig te begrijpen zijn. Kees Donkervoort, directeur KPN Health, was één van de initiatiefnemers van het manifest.
Het initiatief ‘Samen Vooruit’ van onder meer ICT-leveranciers, dat wordt gesteund door veel branche- en koepelorganisaties uit de zorg, valt in vruchtbare aarde. Een maand na het aanbieden van het manifest kwam Bruins met een aanpak om de digitale uitwisseling van medische gegevens verplicht te stellen. Daarbij gaat het om zowel onderlinge uitwisseling tussen zorgpartijen als uitwisseling met patiënten. Stimuleringsprogramma’s zoals VIPP, Open en InZicht en afsprakenstelsels zoals MedMij (voor PGO’s) alleen lijken onvoldoende vaart te maken. Zeker nu vanaf 2020 elke Nederlander het recht heeft op digitale inzage in al zijn of haar medische gegevens.
Overkoepelend systeem afgeschoten
In 2011 was er volgens Donkervoort een kans bij uitstek om tot één overkoepelend, digitaal systeem van gegevensuitwisseling te komen. Dit landelijke EPD werd zoals bekend door de Eerste Kamer afgeschoten vanwege de vrees voor negatieve impact op de privacy van patiënten.
Nederland loopt volgens Donkervoort inmiddels achter als het gaat om gestandaardiseerde en veilige uitwisseling van informatie. “Na 2011 ging elke leverancier met de eigen punt-oplossing aan de slag. In onder meer Litouwen en Denemarken werd dat beter aangepakt. We zijn verregaand gedigitaliseerd, maar het is allemaal gefragmenteerd. Daardoor zitten we nu meer op het niveau van het Verenigd Koninkrijk. Fax, dvd en zelfs papier zijn nog doodnormaal, met alle negatieve gevolgen van dien.”
Hernieuwde ambitie
Mede door de toenemende berichten over gevaar voor patiëntveiligheid en te zware administratieve lasten raakte de ambitie van zorgorganisaties en overheid in 2018 in een stroomversnelling. Ook ICT-leveranciers die voorstander waren van standaardisatie, zagen hun kans weer schoon, vertelt Donkervoort. Bij een zorgbijeenkomst, die werd voorgezeten door Hans de Boer (voorzitter VNO-NCW) en minister Bruins, praatte een gemêleerd gezelschap uit de zorg over onder meer de mogelijkheid van een publiek-private samenwerking om de digitale versnelling tot stand te brengen.
Samen met Anthony Stigter, secretaris van VNO-NCW (zie interview met hem in ICT&health 2 van dit jaar), pakte onder meer KPN Health vervolgens de handschoen op. Er werd een groot aantal partijen samengebracht, waaronder branche- en koepelorganisaties van zorgprofessionals en patiënten.
“We hadden de kennis van de mensen uit de zorg en van patiënten hard nodig om te bepalen wat er nu echt belangrijk is”, zegt Donkervoort. “Technisch kunnen wij gegevensuitwisseling wel voor elkaar krijgen, zodat een MRI-beeld kan worden uitgewisseld tussen een EPD en een PGO. Maar daar heb je weinig aan wanneer toelichtingen en definities niet gestandaardiseerd worden. Iedereen moet daarmee hetzelfde bedoelen.”
Als voorbeeld geeft Donkervoort aan dat een patiënt straks misschien wel een labuitkomst kan binnenhalen in zijn PGO, maar dat dan nog niet bekend is wat bijvoorbeeld een uitkomst van ‘4’ betekent. “Is dat goed of slecht? Dat moet ook duidelijk zijn. Het wordt nog complexer wanneer er ook een MRI-scan is gemaakt, of een biopt. Het moet eenduidig zijn wat er met de toelichting daarop bedoeld wordt. Voor de patiënt, maar ook voor de zorgverlener.”
Wettelijke onderbouwing
Minister Bruins kondigde in december 2018 al aan dat hij vanaf 2019 wilde komen met wettelijk onderbouwde afspraken tot een verplichte versnelling van gegevensuitwisseling. Afgelopen april lichtte hij in een kamerbrief toe op welke wijze hij dit voor elkaar wil krijgen. Onderdeel van zijn plannen is het opzetten van een taskforce binnen het Informatieberaad Zorg, die samen met ICT-leveranciers aan de slag gaat. Dit was ook een voorstel in ‘Samen Vooruit’ en iets dat Donkervoort tot tevredenheid stemt.
Hij wijst er al langer op dat leveranciers van digitale systemen meer betrokken moeten worden bij het Informatieberaad Zorg, opgericht om digitale en gestandaardiseerde gegevensuitwisseling op een gecoördineerde wijze voor elkaar te krijgen. “Partijen zoals Epic en Chipsoft, Philips en KPN, maar ook Zorgdomein zijn elke dag bezig met digitale uitwisseling van gegevens. Het zou logisch zijn om daar goed gebruik van te maken en ons niet slechts zijdelings te betrekken.”
