ActiZ, brancheorganisatie voor thuiszorgaanbieders, roept ministers De Jonge en Bruins van VWS op om de acute zorg voor kwetsbare ouderen anders te organiseren. Zij moeten ertoe bijdragen dat via preventie en vroegtijdige interventie minder ouderen onnodig in het ziekenhuis worden opgenomen. Onder meer e-health instrumenten moeten hierbij helpen.
ActiZ heeft op verzoek van de kerngroepen Revalidatie en Herstel en Zorg Thuis onderzoek laten doen naar de feiten van de acute zorg aan 65+'ers. Daarnaast heeft de brancheorganisatie een voorstel gedaan om te komen tot een duurzame inrichting van de spoedzorg keten voor kwetsbare mensen, veelal ouderen.
60 procent ziekenhuisopnames ouderen onnodig
Jaarlijks blijken, sinds het sluiten van de verzorgingshuizen, 800.000 ouderen de SEH-afdelingen van ziekenhuizen te bezoeken. Hiervan worden 543.000 ouderen opgenomen in het ziekenhuis. In slechts 40 procent van deze SEH-opnames blijkt het om noodzakelijk medisch specialistische zorg te gaan. Elk jaar belanden er dus 322.000 ouderen zonder medisch specialistische noodzaak in een ziekenhuisbed, omgerekend op jaarbasis een onnodige bezetting van 4.100 dure ziekenhuisbedden
Het gaat om ouderen met bijvoorbeeld welzijnsklachten, zoals eenzaamheid en neerslachtigheid, waarvan de huisarts vindt dat alleen thuis blijven even niet meer verantwoord is. Door te investeren in preventie en interventie om ouderen langer thuis te laten wonen en in het eerstelijnsverblijf (ELV), kunnen onnodige ziekenhuisopnames voor deze groep kwetsbare ouderen worden vermeden.
Gemiddeld kost een ziekenhuisbed 800 euro per dag. Bij 4.100 bedden is dat 1,4 miljard euro jaarlijks aan tweedelijnskosten. De noodzakelijk geschatte investering in de eerste lijn (wijkverpleging, eerstelijnsverblijf, specialisten ouderengeneeskunde) is circa 700 miljoen euro.
Integrale aanpak nodig
ActiZ bepleit een integrale aanpak om onnodige kosten en leed tegen te gaan, omdat geen enkele partij in de keten dit alleen kan oplossen. De samenwerking tussen huisartsen, wijkverpleging, ziekenhuizen en specialisten ouderengeneeskunde is cruciaal om te komen tot oplossingen voor de overbelast geraakte spoedzorgketen. Ook de verzekeraars en de gemeenten zullen partij moeten worden van deze aanpak.
Kern van de aanpak is juiste zorg op het juiste moment: inzetten op preventie, vroegdiagnostiek, extra wijkverpleging en extra bedcapaciteit in de wijken (ELV). Zo kan worden voorkomen dat veel ouderen onnodig naar het ziekenhuis gaan. Dit zou met de huidige aantallen een bezuiniging van ongeveer 300-700 miljoen per jaar opleveren en betekent het gelijktijdig opschalen in de eerste lijn en afschalen in de tweede lijn. Zo wordt de totale spoedzorgketen doelmatiger georganiseerd. De zorg rondom de cliënt wordt effectiever, er ontstaat een betere beheersing van de uitgaven en in het ziekenhuis worden forse uitgaven (1,4 miljard) voorkomen.
Inzet e-health bij preventie, vroegdiagnostiek
Voor een duurzame inrichting van goede (spoed)zorg rondom ouderen thuis zijn op drie vlakken multidisciplinaire interventies nodig: preventieve maatregelen & vroegdiagnostiek, juiste zorg op het juiste moment en vitaliteit en menswaardige zorg. Onder meer op het eerste gebied kan e-health ingezet worden.
Zo is een deel van de ouderen chronisch ziek. Het inzetten van e-health-toepassingen (zoals regelmatig contact via de tablet met de arts of de wijkverpleegkundige, medicatiehulpmiddelen zoals medicijndispensers) voorkomt bij hen complicaties. Door vroegtijdig bij te sturen in medicatiebeleid of de thuissituatie kan ook onnodig ziekenhuisbezoek worden voorkomen. Jeroen van den Oever, bestuurslid van ActiZ: “Alleen door te investeren in de eerste lijn valt het volledig verstopt raken van de ziekenhuizen nog te voorkomen".
De acute zorg voor kwetsbare ouderen kan sneller, beter en efficiënter en wordt daarmee waardevoller en goedkoper. ActiZ vraagt dan ook minister de Jonge en minister Bruins om in de hoofdlijnenakkoorden en in de uitwerking van het Ouderenpact afspraken te maken die daadwerkelijk bewerkstelligen dat kwetsbare mensen langer thuis kunnen blijven wonen. ActiZ stelt bereid te zijn om haar inzichten te delen en hierover met betrokkenen in gesprek te gaan.
