Een nieuwe app van het Erasmus MC Sophia moet kinderartsen helpen om antibioticagebruik onder pasgeborenen tegen bloedvergiftiging (sepsis) te minimaliseren. Antibiotica aan een baby geven is iets dat kinderartsen liever niet doen, maar soms is het noodzakelijk om een bloedvergiftiging te voorkomen. De NeoPInS-app geeft aan wanneer het nodig kan zijn om te beginnen met antibiotica en wanneer de behandeling kan stoppen.
Bloedvergiftiging is een ernstige aandoening. Jaarlijks belanden in totaal ongeveer 14.000 mensen met sepsis in het ziekenhuis. Van de patiënten met een ernstige bloedvergiftiging sterft ongeveer 28 procent meteen. Na een jaar is dat opgelopen tot ruim 40 procent. Beginnende bloedvergiftiging is lastig te diagnosticeren, zeker bij baby’s. Uit voorzorg starten artsen bij geringe tekenen van een bloedvergiftiging daarom vrijwel altijd met antibiotica. Terwijl een pasgeborene die minder goed drinkt, een beetje kreunt en wat geel ziet, ook last kan hebben van de overgang van het leven in de baarmoeder naar daarbuiten.
Flinke overbehandeling
Acht procent van de baby’s krijgt in de eerste drie levensdagen antibiotica, terwijl bloedvergiftiging optreedt bij slechts 0,1 procent van de baby’s. Een flinke overbehandeling, vindt kinderarts-infectioloog prof. Annemarie van Rossum van het Erasmus MC Sophia. “Begrijpelijk, want als arts wil je het zekere voor het onzekere nemen. Een kind met een bloedvergiftiging kan heel snel verslechteren of zelfs sterven.”
Aan de andere kant hebben antibiotica nadelen, schetst van Rossum. Het kind moet langer in het ziekenhuis blijven en heeft later een grotere kans op bijvoorbeeld eczeem, allergieën of ontstekingsziekten in. “Het liefst geef je dus zo weinig en zo kort mogelijk antibiotica.” Redenen genoeg om het initiatief te nemen voor een app die kinderartsen helpt om slimmer om te gaan met antibiotica bij pasgeborenen.
Minder onnodig gebruik antibiotica
Van Rossum ontwikkelde de app samen met Wendy van Herk (op de foto), destijds promovendus en nu werkzaam op de neonatologie-afdeling van het Erasmus MC Sophia. Op basis van gegevens over de gezondheid van moeder en kind, geeft de app NeoPInS advies over het wel of niet doorzetten van de antibioticabehandeling.
Kinderartsen voeren hiertoe in de app de procalcitonine-waarden van de baby in, gecombineerd met andere klinische gegevens over moeder en kind. Voorbeelden zijn koorts rondom de bevalling, geboortedatum en geboortegewicht. De app vergelijkt de gegevens met het protocol, en geeft een behandeladvies. ‘Dat is handig en tijdbesparend, want hiervoor moesten artsen hier elke keer het protocol op naslaan’, aldus Van Rossum.
De verwachting is dat het gebruik van de app zal leiden tot minder onnodig antibioticagebruik onder pasgeborenen. De adviezen van NeoPInS zijn gebaseerd op internationaal onderzoek, waarvan de resultaten in 2017 verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet. Daaruit bleek dat een zogeheten procalcitonine-test ervoor zorgt dat pasgeborenen met een mogelijke bloedvergiftiging veilig eerder kunnen stoppen met antibiotica. Procalcitonine is een stofje in het bloed dat iets zegt over infectie.
De app is als medisch hulpmiddel met CE-markering alleen te gebruiken door geregistreerde zorgprofessionals. NeoPInS is voor hen te downloaden via Google Play of de Apple App Store.
