De beleidsagenda ‘Gezondheid in alle beleidsterreinen’ die door het kabinet is vastgesteld, moet ervoor zorgen dat de gezondheid van iedereen verbetert. Dit geldt met name voor mensen die in kwetsbare situaties verkeren. De beleidsagenda is een kabinetsreactie op het advies ‘Gezond opgroeien, wonen en werken’ dat de Sociaal-Economische Raad (SER) in december 2023 uitbracht. Met de beleidsagenda worden de eerste stappen van een rijksbrede ‘Gezondheid in alle beleidsterreinen’ aanpak gepresenteerd.
Volgens staatssecretaris Karremans van VWS hangen gezondheidsachterstanden bij kwetsbare groepen voor een groot deel samen met andere maatschappelijke achterstanden die elkaar vaak versterken. Voorbeelden hiervan zijn: armoede, schulden, een onzekere werksituatie en een ongezonde leefomgeving. De oorzaken en ook de oplossingen van gezondheidsproblemen liggen volgens Karremans grotendeels buiten de zorg. “Daarom richt het kabinet zich met deze beleidsagenda naast zorg ook op goede werkomstandigheden en dat mensen in een gezonde omgeving wonen. De komende periode gaan we met verschillende partijen in overleg om te werken aan een meer fundamentele aanpak en focus voor de lange termijn”, zegt Karremans.
Aanpak langs drie lijnen
De Rijksbrede aanpak van gezondheid zoals in de beleidsagenda wordt benoemd, wordt langs drie lijnen uitgevoerd. De eerste lijn focust op de beleidsthema’s die de meeste impact hebben op gezondheidsachterstanden, overeenkomstig met de adviezen van de SER. Dat gaat onder meer over werk en bestaanszekerheid, een gezonde generatie, een gezonde omgeving om te wonen en over preventie. De tweede lijn verkent de mogelijkheden om gezondheid beter mee te nemen in het hele Rijksbeleid. De derde lijn richt zich op het scherper in beeld brengen van de kosten en de baten van gezondheid.
In het Regeerprogramma is afgesproken dat dit kabinet afspraken gaat maken over hoe beleid op andere terreinen ervoor kan zorgen dat de gezondheid wordt bevorderd. Met de beleidsagenda geeft het kabinet hieraan een eerste invulling. De brief is ook een reactie op het SER-advies ‘Gezond opgroeien, wonen en werken’, waarin de SER adviseert om het beleid vooral te richten op het wegnemen van maatschappelijke oorzaken van gezondheidsrisico’s én op het verbeteren van de gezondheid van iedereen, met extra aandacht voor mensen in een kwetsbare positie.
GALA
Met het ondertekenen van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) begin 2023 op het ministerie van VWS liggen er afspraken vast ten aanzien van meer aandacht, meer geld en slimme samenwerking voor een gezondere samenleving. Gezamenlijk hebben de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en GGD GHOR Nederland afspraken gemaakt met VWS om slim samen te werken aan meer gezondheid, preventie en een sterke sociale basis.
