Sinds het najaar van 2022 geeft het lab van het Maasziekenhuis huisartsen de mogelijkheid om digitaal kennis te nemen van tweedelijns onderzoeksresultaten. Terugkijkend in 2023 blijkt dat het ontwikkelen van die nieuwe mogelijkheid pionierswerk betrof. Deelnemers aan het realiseren van deze nieuwe optie vertellen over hun ervaringen tot nu toe.
Duizenden laboratoriumgegevens worden dagelijks uitgewisseld tussen zorgverleners, laboratoriumspecialisten, patiënten en experts van onderzoeksorganisaties. Volgens Nictiz moet het gestandaardiseerd elektronisch uitwisselen van aanvragen en laboratoriumresultaten uiteindelijk de kwaliteit van de zorg verbeteren, het aanvraagproces verbeteren en laboratoriumresultaten beschikbaar maken waar dat relevant is.
Het laboratorium van het Maasziekenhuis biedt daarom al sinds vijf jaar huisartsen de mogelijkheid om labonderzoeken digitaal aan te vragen via Lab Online. Sinds de tweede helft van 2022 kunnen, dankzij aanpassingen in het systeem, huisartsen ook tweedelijns onderzoeksresultaten van het lab bekijken. Wel moet de patiënt hier altijd eerst toestemming voor geven.
Juridische aspecten tweedelijns inzage
Voorafgaand aan het project dachten medewerkers van het laboratorium dat deze nieuwe koppeling snel gefixed zou zijn, maar dat bleek toch anders uit te pakken. Patrick van Baaren, die onder meer verantwoordelijk is voor het applicatiebeheer van het laboratorium vertelt in een artikel van Emiel Smit op de website van VIPLIVE: ‘We dachten voorafgaand aan het project dat we het wel even zouden doen. Maar het vroeg van ons als laboratorium echt organisatietalent en geduld.’
‘Er komen namelijk belangrijke juridische aspecten bij kijken, omdat we te maken hebben met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en de bijhorende wet- en regelgeving. Er zijn bovendien verschillende instanties, systemen en dus ook beheerders en softwareleveranciers bij betrokken waardoor er steeds goed moet worden afgestemd.’
Communicatie
Aldy Kuypers was gedurende het realiseren van de koppeling contactpersoon van de huisartsen die hem regelmatig vroegen wanneer die koppeling nu eigenlijk een feit was. Huisartsen willen namelijk niet alleen eerstelijns labonderzoeken digitaal kunnen inzien, maar ook tweedelijnsresultaten. Ze krijgen zo een completer beeld van de patiënt en dat heeft natuurlijk toegevoegde waarde.
Kuypers licht toe: “Het project vroeg echter naast de nodige planning ook heel veel communicatie. Intern moest voor de afronding worden overlegd met de specialisten, want ook voor hen heeft die koppeling consequenties. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat een huisarts contact met de specialist opneemt naar aanleiding van een uitslag en dat moet je als specialist wel weten.’
Koppeling tweedelijns labonderzoeken
De koppeling tussen het lab en de huisartsen voor inzage in tweedelijns labonderzoek is in 2023 definitief bruikbaar. Voordat de koppeling daadwerkelijk live ging, is er eerst veel over gecommuniceerd via brieven, mail en nieuwsflitsen. Volgens Aldy Kuypers moet desondanks het besef nog indalen dat deze nieuwe optie er is en welke voordelen deze heeft. ‘Er komen wel al steeds meer vragen op ons af over de koppeling en dat is een teken is dat de huisartsen er steeds meer gebruik van maken. Mondjesmaat krijgen we ook al terug dat huisartsen er blij mee zijn.’
Lessons learned
Het lab zelf verwacht uiteindelijk ook een voordeel, te weten minder telefoontjes naar het secretariaat van het lab met vragen over tweedelijns onderzoeksresultaten. Het laboratorium en Lab Live hebben bij het realiseren van de koppeling veel geleerd.
Een belangrijk inzicht is met name dat partijen zoals huisartsen, juristen, ontwikkelaars en applicatiebeheerders regelmatig een andere taal spreken. Aldy Kuypers adviseert daarom iedereen die ook met deze koppeling aan de slag wil om altijd goed door te vragen. ‘Bijvoorbeeld, wat bedóél je precies met het woord koppelen? Wat houdt het in?’
