Internet of Medical Things en 5G zorgen voor verschuivingen in de gezondheidszorg

26 oktober 2023
SusanneSchlag-a
Digitalisering
Nieuws

Voor een toekomst met een verbonden gezondheidszorg zijn snelle internetverbindingen en veilige communicatienetwerken van vitaal belang. Maar zijn onze huidige infrastructuren klaar voor uitgebreide online zorg, virtuele ziekenhuizen, thuiszorg en operaties op afstand? Het Internet of Medical Things (IoMT) speelt hierbij een cruciale rol. Ontdek meer in ons interview met Susanne Schlagl, het hoofd van Vodafone in Health.

De gezondheidszorg van de toekomst moet verbonden zijn. Daarvoor is een solide internetinfrastructuur nodig. Is Europa er klaar voor?

De toekomst van de gezondheidszorg zal zich concentreren op een robuuste infrastructuur voor connectiviteit die verbonden en digitale gezondheid mogelijk maakt. Hoogwaardige connectiviteit is een katalysator voor de inzet van digitale hulpmiddelen. Netwerken van de volgende generatie en het gebruik van innovatieve technologieën kunnen gedigitaliseerde oplossingen bieden die patiënten en artsen kunnen empoweren, waardoor kansen en voordelen kunnen worden ontsloten voor de hele waardeketen van het ecosysteem van de gezondheidszorg.

Daarom is het van het allergrootste belang om de beschikbaarheid van hoogwaardige netwerken in heel Europa te garanderen. Uit een onderzoek van Digital Radar hebben we bijvoorbeeld geleerd dat robuuste, snelle internetconnectiviteit in Duitsland een cruciale factor is bij het bevorderen van de digitale mogelijkheden van ziekenhuizen.

Over het geheel genomen zijn wij van mening dat Europa positieve vooruitgang boekt in de richting van paraatheid, met solide investeringen in de gezondheidszorg uit de Europese financiering voor herstel en veerkracht. Europa heeft met deze investeringen bijvoorbeeld aanzienlijke vooruitgang geboekt bij het uitbreiden en verbeteren van zijn internetinfrastructuur. Denk aan de uitrol van snelle 5G-netwerken. Deze kunnen verschillende gebruiksscenario's mogelijk maken, zoals digitale zorg, monitoring op afstand en realtime uitwisseling van patiëntgegevens.

Ziekenhuizen voeren operaties op afstand uit en patiënten maken gebruik van realtime digitale zorg diensten en andere innovaties, zoals continue gezondheidsmonitoring of virtuele ziekenhuizen. China implementeert al 7G- en 8G-internet, terwijl Europa 5G uitrolt. Kunt u uitleggen of er een kloof bestaat tussen de prestaties van het internet en de behoeften van de moderne geneeskunde?

Robuuste en betrouwbare connectiviteit vormt de basis voor het succesvol implementeren van geavanceerde medische toepassingen, zoals het uitvoeren van operaties op afstand, realtime en gezondheidsmonitoring op afstand. Het is absoluut noodzakelijk om de nieuwste technologische ontwikkelingen op het gebied van connectiviteit consequent te evalueren om de digitalisering van de gezondheidszorg te vergemakkelijken.

5G-technologie heeft nu al een aanzienlijke impact en biedt talloze toepassingen die het werk van zorgprofessionals vereenvoudigen en de patiëntenzorg verbeteren. Er schuilt echter een onbenut potentieel in de manier waarop een gemeenschappelijke mobiele standaard transformatieve veranderingen teweeg kan brengen. Wij pleiten voor sterke partnerschappen waarbij klinische vertegenwoordigers, fabrikanten van gezondheidsapparatuur en de mobiele industrie betrokken zijn om gezamenlijk een krachtigere nieuwe standaard neer te zetten die is toegesneden op de toekomst van de gezondheidszorg. Snelheid mag niet de primaire of enige focus zijn; in plaats daarvan ligt de nadruk op het investeren in technologie die de gezondheidszorg daadwerkelijk ten goede komt.

Het is echter net zo belangrijk om het belang te onderkennen van het optimaliseren van de mogelijkheden van de bestaande infrastructuur, zoals de lopende en voortdurende uitrol van 5G-netwerken in heel Europa. We zijn actief bezig met het inzetten van 5G-netwerken binnen verschillende universitaire ziekenhuizen in Duitsland en Italië. Deze implementaties dienen als proeftuinen voor baanbrekende toepassingen in de gezondheidszorg, waardoor we ervoor kunnen zorgen dat we het volledige potentieel van 5G benutten om de vooruitgang in de gezondheidszorg ten goede te komen.

Uitdagingen voor transformatie van de gezondheidszorg

Maar uiteindelijk is internetsnelheid slechts een van de bepalende factoren voor de digitale transformatie van de gezondheidszorg. Welke uitdagingen zijn van cruciaal belang voor vandaag?

Verschillende andere uitdagingen zijn evenzeer, zo niet belangrijker, van cruciaal belang voor de huidige transformatie van de gezondheidszorg. Vanuit het perspectief van Vodafone op het gebied van de gezondheidszorg zijn hier enkele van de belangrijkste uitdagingen:

  • Cyberbeveiliging: het beschermen van patiëntgegevens en het waarborgen van de privacy is van het allergrootste belang. Nu de gezondheidszorg steeds digitaler wordt, is het beschermen van gevoelige patiëntinformatie tegen cyberaanvallen en datalekken een voortdurende uitdaging;
  • Interoperabiliteit: gezondheidszorgsystemen maken vaak gebruik van verschillende technologieën en standaarden, waardoor het een uitdaging is om gegevens naadloos te delen tussen aanbieders, instellingen en apparaten. Het bereiken van interoperabiliteit is essentieel voor een efficiënte en effectieve gezondheidszorg;
  • Werkdruk en personeelstekort: Zorgprofessionals kampen met een toenemende werkdruk en een groeiende kans op een burn-out. Het digitaliseren en automatiseren van repetitieve taken kan helpen tijd vrij te maken, zodat zorgverleners zich kunnen concentreren op de zorg voor in plaats van op alledaagse administratieve taken. Daarbij kan digitalisering en automatisering er ook voor zorgen dat artsen en verplegend personeel toegang heeft tot actuele en gebruiksvriendelijke digitale hulpmiddelen om samenwerking en virtueel werken mogelijk te maken.
  • Digitale kloof: De digitale kloof kan voortkomen uit verschillende factoren, zoals beperkte digitale geletterdheid of onvoldoende toegang tot de noodzakelijke connectiviteit om het gebruik van digitale hulpmiddelen mogelijk te maken. Deze ongelijkheid geldt zowel voor patiënten als voor zorgprofessionals. Wat nieuwe technologie betreft, moet onze focus niet uitsluitend liggen op het ontwikkelen en op de markt brengen van geavanceerde oplossingen, in de hoop op positieve effecten. In plaats daarvan moeten we onze inspanningen intensiveren om de digitale kloof te verkleinen door digitale hulpmiddelen toegankelijker en gebruiksvriendelijker te maken. Deze aanpak zorgt ervoor dat zowel patiënten als medisch personeel uiteindelijk de vruchten kunnen plukken van deze hulpmiddelen.


Alle artsen zijn bang voor de situatie waarin het internet plotseling trager wordt of uitvalt tijdens een operatie op afstand, waarbij het leven en de gezondheid van de patiënt op het spel staan. Is een dergelijk internet-blackout-scenario mogelijk?

Bediening op afstand is een vaak aangehaalde use case bij het bespreken van de toekomst van de gezondheidszorg. 5G, met zijn lage latency technologie, heeft het potentieel om als katalysator te dienen.

Vodafone heeft in Italië al vergelijkbare gebruiksscenario's geïmplementeerd, bekend als de Remote Proctoring Solution, waarbij een specialist in medische apparatuur op afstand operaties kan ondersteunen via 5G- en AR-brillen. Hoewel 5G en andere vormen van connectiviteit aanzienlijke voordelen kunnen opleveren, zal een ziekenhuis nooit het leven van de patiënt op het spel zetten en uitsluitend vertrouwen op afstandsbediening. Net als verdere technologische ontwikkelingen zoals AI, lijkt de technologie zorgprofessionals te ondersteunen bij het leveren van zorg aan patiënten, maar deze zeker niet te vervangen.

Vodafone in Health

Waarom heeft Vodafone zijn afdeling digitale gezondheidszorg opgericht?

We zijn voortdurend betrokken geweest bij de gezondheidszorg, bijvoorbeeld door het leveren van connectiviteitsdiensten aan ziekenhuizen, het koppelen van miljoenen medische apparaten over de hele wereld via ons wereldwijde IoT-netwerk en het leveren van digitale zorg oplossingen in verschillende landen. De oprichting van een speciale gezondheidszorgdivisie, bekend als Vodafone in Health, onderstreept onze inzet om deel te nemen aan de voortdurende digitale revolutie binnen de gezondheidszorgsector.

Binnen deze toegewijde gezondheidszorgdivisie werken we met een verscheidenheid aan zorgcliënten, waaronder ziekenhuizen, klinieken, MedTech-bedrijven en individuele patiënten. Door samen te werken kunnen we ons verbeterde inzicht gebruiken om producten en diensten beter te ontwikkelen en aan te bieden die beter zijn afgestemd op hun specifieke behoeften.

De digitalisering van de gezondheidszorg vereist een gezamenlijke inspanning van alle belanghebbenden in de waardeketen. Door een team van experts op het gebied van gezondheidszorgtechnologie, databeheer, beveiliging en connectiviteit samen te stellen, is Vodafone beter toegerust om effectief met relevante belanghebbenden om te gaan en effectief te communiceren binnen de gezondheidszorgsector.

Kunt u enkele casestudies geven van de implementatie van innovaties in de gezondheidszorg waar u onlangs bij betrokken bent geweest en die de meeste indruk op u hebben gemaakt?

Ik kreeg onlangs de kans om deel te nemen aan het Global Health Forum in Lissabon. Dit tweedaagse evenement heeft tot doel een aantal van de grote uitdagingen op het gebied van de gezondheidszorg aan te pakken waarmee individuen en overheden de komende jaren te maken zullen krijgen.

Tijdens dat evenement presenteerde Vodafone Business Portugal een innovatieve oplossing genaamd Hospital@Home. Dit is een oplossing voor patiëntmonitoring op afstand waarmee zorgverleners patiëntgegevens zoals bloeddruk, hartslag, bloedsuiker gehalte, zuurstofniveau, gewicht, BMI en temperatuur kunnen monitoren en klinisch evalueren. Kern van de oplossing is de Medical Hub, die vooraf is aangesloten op alle medische apparaten en continue connectiviteit biedt, ondersteund door het core netwerk van Vodafone. Dit zorgt ervoor dat patiëntgegevens realtime en continu worden geregistreerd en veilig worden verzonden naar medische professionals. Het mooie is dat de functionaliteit niet afhankelijk is van patiëntinteractie, zoals het verbinden van een apparaat met internet. Dit is essentieel voor alle thuiszorgapparatuur.

Een ander voorbeeld is de Remote Proctoring-oplossing die Vodafone in Italië heeft gelanceerd. In samenwerking met Artiness in het IRCCS San Raffaele-ziekenhuis in Milaan hebben we een klinische proef uitgevoerd om ingrijpende hartchirurgie uit te voeren met behulp van een extern surveillancesysteem. Met behulp van augmented reality (AR)-headsets, verbonden en beheerd door 5G en MEC, heeft de externe expert, ook wel bekend als de proctor, toegang tot live medische gegevens en een patiëntspecifiek holografisch model van het hart dat rechtstreeks vanuit de operatiekamer wordt gestreamd. De chirurg, die ook met het 3D-model kan communiceren, ontvangt van de proctor realtime instructies over hoe de operatie moet worden voortgezet dankzij de snelheid en lage latency van 5G edge computing-technologie.

Ambitieuze digitale gezondheidsdoelen

Hoe dichten we de kloof tussen de grote digitale gezondheidsambities van de gezondheidszorg en de papieren of data-silo-realiteit?

Het dichten van de kloof tussen de ambitieuze digitale gezondheidsdoelen van de gezondheidszorg en de huidige papieren of data-silo-realiteit is een complexe uitdaging die Vodafone in Health actief aangaat. Hier zijn enkele nieuwe acties die moeten worden ondernomen:

  • Interoperabiliteitsstandaarden: Wij pleiten voor de ontwikkeling en adoptie van interoperabiliteitsstandaarden die een naadloze gegevensuitwisseling tussen verschillende gezondheidszorgsystemen en aanbieders mogelijk maken. Dit vereist een sterke samenwerking tussen beleidsmakers, nationale gezondheidszorgsystemen, softwareontwikkelaars in de gezondheidszorg en fabrikanten van medische apparatuur.
  • Cloudgebaseerde oplossingen: oplossingen op locatie blijven het meest voorkomende voorbeeld voor de meeste gezondheidszorgorganisaties in de EU. De adoptie van veilige, cloudgebaseerde oplossingen voor de gezondheidszorg zou niet alleen helpen de behoefte aan fysieke papieren dossiers te elimineren en veilige toegang tot patiëntgegevens op afstand mogelijk te maken, maar het zou ook de druk op het IT-personeel in de gezondheidszorg helpen verlichten.
  • Opleiding en digitalisering: zorgpersoneel wordt geconfronteerd met een aanzienlijke werklast en druk, waardoor hun vermogen om nieuwe digitale hulpmiddelen te trainen of te leren gebruiken, wordt beperkt. Ervoor zorgen dat de juiste trainingsprogramma’s, digitale hulpmiddelen en technologieën beschikbaar zijn om gezondheidswerkers te empoweren, zal van fundamenteel belang zijn bij het stimuleren van gedragsveranderingen in de gezondheidszorg en uiteindelijk helpen bij het automatiseren van administratieve taken en het vrijmaken van meer tijd voor het leveren van zorg aan patiënten.

Het Internet of Medical Things

Het Internet of Medical Things groeit nu al. Wat moeten patiënten en artsen verwachten van de IoMT, die een virtueel concept blijft?

Thuismonitoring vertegenwoordigt het meest veelbelovende domein binnen het Internet of Medical Things (IoMT) voor groei en kansen. Een groeiende trend is gericht op het minimaliseren van ziekenhuisverblijven, terwijl de kwaliteit van de zorg bij de patiënt thuis behouden blijft.

Medische apparaten met IoT-functionaliteit spelen een cruciale rol in dit scenario door continue patiëntmonitoring mogelijk te maken zonder directe interactie. Tegelijkertijd vermindert dit de werkdruk voor zorgprofessionals. Voor het succes van IoMT moeten deze apparaten vooraf worden geconfigureerd en gereed zijn om patiëntgegevens naadloos naar zorgverleners te verzenden, zonder dat er handmatige instellingen door patiënten of ziekenhuispersoneel nodig zijn. Een uitstekend voorbeeld van dit concept is Hospital@Home van Vodafone. Zoals ik al eerder zei, is deze functionaliteit niet afhankelijk van patiëntinteractie, zoals het instellen van het apparaat of de internetverbinding. Dit is essentieel voor alle thuiszorgapparatuur.

De proliferatie van IoMT beperkt zich niet alleen tot thuismonitoring; Andere gebruiksscenario's zijn onder meer virtuele afdelingen, klinische onderzoeken en klinische patiënten. Deze IoMT-gebruiksscenario's omvatten functies zoals wearables en sensoren voor continue of episodische monitoring van vitale functies, aanpasbare mobiele apps of geautomatiseerde gegevensverzameling voor patiëntmonitoring in het ziekenhuis of op afstand, om er maar een paar te noemen.

Momenteel gebruikt een aanzienlijk aantal medische apparaten Bluetooth om gegevens naar een mobiel apparaat of tablet te verzenden, die vervolgens worden gedeeld met zorgpersoneel in ziekenhuizen. De evolutie van medische apparatuur zal echter het gebruik van meer geavanceerde connectiviteitsopties vereisen, zoals mobiele netwerken, om directe internetconnectiviteit voor automatische gegevensoverdracht mogelijk te maken. Om deze verschuiving te bespoedigen moeten beleidsmakers, fabrikanten van medische apparatuur en aanbieders van connectiviteit samenwerken bij het ontwerpen van medische apparatuur die geschikt is voor de toekomst.

Hoe zal IoMT zich ontwikkelen, en zullen problemen met betrekking tot gegevensbeveiliging de voordelen die het belooft niet in de weg staan?

Wij beschouwen zorgen over gegevensbeveiliging niet als een belemmering voor de ontwikkeling en wijdverbreide adoptie van IoMT. Beveiliging en gegevensintegriteit kunnen effectief worden aangepakt door aanbieders van oplossingen zoals Vodafone, omdat ons IoT-platform een reeks ingebouwde functies bevat om deze risico's te beperken.

De belangrijkste uitdaging bij het beperken van cyberveiligheidsrisico’s heeft te maken met menselijke factoren. Talrijke onderzoeken naar cyberbeveiliging in de gezondheidszorg geven aan dat een aanzienlijk aantal patiëntendossiers in gevaar komt doordat ze het slachtoffer worden van phishing-fraude, waardoor andere oorzaken, zoals externe cyberaanvallen en diefstal, worden overtroffen. Bovendien betekent de toenemende prevalentie van het 'bring-your-own-device'-beleid en werken op afstand dat een aanzienlijke hoeveelheid gegevens wordt verzonden via of toegankelijk is vanaf externe locaties, waardoor deze gegevens kwetsbaarder worden voor cyberdreigingen.

Daarom moeten alomvattende rampenplannen op het gebied van cyberveiligheid in de gezondheidszorg interventies omvatten die gericht zijn op menselijk gedrag en die verder reiken dan technische controles. Een effectief informatiebewustzijns- en trainingsprogramma moet niet alleen kennis overbrengen over goede cyberbeveiligingspraktijken, maar ook gedragswetenschap integreren om diepgewortelde online gewoonten te veranderen.

Gezondheidszorg van de toekomst

Kunt u uw visie delen op het ziekenhuis van de toekomst?

Onze visie op het ziekenhuis van de toekomst is gericht op het verbeteren van elke fase van het patiëntentraject. Wij kunnen helpen de balans te verschuiven van reactieve zorg die wordt geboden door een klein aantal overbelaste ziekenhuizen naar gepersonaliseerde, preventieve, participatieve en voorspellende zorg die wordt geleverd in de meest geschikte omstandigheden.

De toekomst van ziekenhuizen en de manier waarop zorg wordt verleend, zal op drie verschillende gebieden tot uiting komen:

  • Digitale ziekenhuiscampus: Centraal op elke digitale campus staat de inzet van de juiste connectiviteit en cloudinfrastructuur. Alleen via betrouwbare netwerken en schaalbare cloudmogelijkheden kunnen ziekenhuizen de naadloze integratie en samenwerking garanderen die nodig is voor een ecosysteem van oplossingen dat de juiste ondersteuning biedt voor artsen en patiënten
  • Ziekenhuis zonder muren: Ziekenhuizen moeten de druk verlichten door zorgbehoeften in de gemeenschap of thuis aan te pakken. Het doel is dat patiënten buiten de muren van een ziekenhuis worden ondersteund door middel van digitale zorg, virtuele therapiesessies en mogelijkheden voor patiëntmonitoring op afstand, zodat ze thuis het juiste niveau van zorg kunnen krijgen dat ze nodig hebben.
  • Sociale zorg en welzijn: Door de snel vergrijzende bevolking stijgt het budget dat aan de zorg voor volwassenen wordt besteed. Om hoogwaardige gezondheidszorg te kunnen blijven bieden aan deze groeiende demografische groep, moeten nationale gezondheidszorgsystemen en gemeenschapsorganisaties op het gebied van gezondheidszorg en sociale zorg effectieve oplossingen voor patiëntenmonitoring op afstand en virtuele consultatieoplossingen voor chronische aandoeningen bieden en de impact op de tweedelijnszorg verminderen.

Wat moeten ziekenhuizen doen om zich hierop voor te bereiden?

Ziekenhuizen kunnen verschillende stappen ondernemen om zich beter voor te bereiden op de toekomst van de gezondheidszorg, die waarschijnlijk wordt gekenmerkt door technologische vooruitgang, veranderingen in de verwachtingen van patiënten en evoluerende modellen voor de gezondheidszorg. Deze omvatten, maar zijn niet beperkt tot, het omarmen van digitale zorg en monitoring op afstand om de levering van zorg ook buiten het ziekenhuis mogelijk te maken, het aannemen van een robuuste en veilige connectiviteitsinfrastructuur als basis voor alle innovatieve gezondheidszorgoplossingen in en buiten het ziekenhuis. Evenals het opleiden van zorgpersoneel voor de toekomst door door hen uit te rusten met de juiste digitale hulpmiddelen en technologieën en een cultuur van innovatie en aanpassingsvermogen aan te moedigen. En, last but not least, innovatiepartnerschappen te bevorderen door samen te werken met technologiepartners in de hele sector om voorop te blijven lopen op het gebied van gezondheidszorginnovatie.

Wat geeft u hoop dat de gezondheidszorg in de toekomst beter zal zijn dan vandaag?

We zijn getuige van opmerkelijke technologische ontwikkelingen in de gezondheidszorg, die AI, digitale zorg, draagbare apparaten en 5G-connectiviteit omvatten, allemaal met het potentieel om een revolutie in het veld teweeg te brengen. Deze innovaties bieden oplossingen voor de groeiende vraag naar gezondheidszorg als gevolg van de langere levensverwachting en de toenemende prevalentie van chronische ziekten die langdurige zorg vereisen.

Nu we overgaan naar een nieuw tijdperk van gezondheidszorg dat wordt aangedreven door data, waaronder elektronische medische dossiers en door patiënten gegenereerde informatie, wordt het voor Vodafone en andere belanghebbenden uit de sector absoluut noodzakelijk om zorgverleners te ondersteunen bij het efficiënt vastleggen, toegankelijk maken, opslaan en uiteindelijk gebruiken van deze gegevens om weloverwogen beslissingen nemen en behandelingen afstemmen op de individuele behoeften van de patiënt.

Met toegenomen overheidsinvesteringen in de volksgezondheid en samenwerkingsinspanningen tussen onderzoekers, zorgverleners, beleidsmakers en aanbieders van gezondheidstechnologie, staat een uniforme aanpak voor het aanpakken van de uitdagingen in de gezondheidszorg klaar om de weg vrij te maken voor een betere toekomst in de gezondheidszorg.