In deze brief uit de minister de wens dat burgers meer zelf kunnen beslissen of ze al dan niet gebruik maken van een health check. Daarom wil zij de toegang tot die tests vergroten. De KNMG vindt dat de minister in haar plannen voorbijgaat aan de risico’s op kostbaar en riskant vervolgonderzoek, die vaak volgen uit dergelijk preventief onderzoek.
Hoewel het een goede zaak is dat de kwaliteit van health checks beter gewaarborgd wordt, toont de koepelorganisatie zich kritisch over de door de minister voorgestelde indeling van risico’s. Schippers bepleit een drietrapsindeling van health checks, waarbij het medisch risico van de test bepalend is voor vergunningverlening. Zij maakt onderscheid tussen:
- Vrije toegang tot health checks zonder medisch risico.
- Een kwaliteitsborging van health checks met medisch risico’s door het vastleggen van beroepsnormen en kwaliteitseisen
- Vergunningsplichtige health checks.
Onder de checks in deze laatste categorie vallen onderzoeken die zich richten op ernstige ziekten of afwijkingen waarvoor geen preventie of behandeling mogelijk is, voor de bevolkingsonderzoeken die de overheid aanbiedt en voor health checks die zich op de markt op dezelfde aandoeningen richten als deze bevolkingsonderzoeken.
Nadelen mogelijk vervolgonderzoek
Volgens de KNMG kan de kwaliteit van een health check niet worden afgeleid uit de testmethode, omdat dan wordt voorbijgegaan aan de nadelen van mogelijk vervolgonderzoek. Meer kwaliteitsborging blijft daarom noodzakelijk.
Een gezondheidsonderzoek kan bijvoorbeeld in eerste instantie zonder risico zijn, terwijl het benodigde vervolgonderzoek juist grote medische risico’s met zich meebrengt. Dergelijke onderzoeken leiden in de praktijk vaak tot kostbaar en riskant vervolgonderzoek en onnodige medicalisering van de patiënt. Zo bepleit de KNMG bepleit dat onderzoek met ioniserende straling altijd vergunningsplichtig blijft.
Heldere, afdoende informatie
Verder benadrukt de KNMG opnieuw het belang van heldere en afdoende informatie aan burgers over health check, zowel algemene informatie als informatie over de specifieke check. De organisatie verwijst hiervoor ook naar haar Publieksbrochure Preventief Medisch Onderzoek.
Ook vraagt de KNMG opnieuw aandacht voor de doelmatigheid van zorg. Uit onderzoek van 2014 bleek dat onnodige preventieve onderzoeken 53 miljoen euro kosten en 20.6 miljoen euro aan besparingen opleveren. Kosten die voortvloeien uit aanvullend onderzoek of herhaling van onderzoek vormen daarmee een bedreiging voor de toegankelijkheid van andere, wel noodzakelijke zorg.
Kernstandpunt KNMG over health checks
De kern van het standpunt over health checks van de KNMG blijft:
- Zorg voor een adequate waarborging van de kwaliteit van health checks waarbij zowel het medische risico van het onderzoek zelf centraal staat als van eventueel vervolgonderzoek.
- Zorg dat onderzoek met ioniserende straling vergunningsplichtig blijft.
- Voorkom onnodige druk op doelmatige zorg.
- Zorg voor heldere informatie aan de burger over risico’s van een health check.
