Mini-orgaantjes bepalen mede effect combinatietherapie kanker

vr 28 december 2018 - 12:14
maastricht-UMC
Onderzoek
Nieuws

Het Maastricht UMC+ start samen met MAASTRO clinic, een onderzoek naar de combinatie van protonentherapie met andere behandelingen (zoals chemo- en immunotherapie). Daarvoor maken de wetenschappers van beide instellingen gebruik van gekweekte mini-orgaantjes (organoïden) uit het laboratorium.

Het doel van het onderzoek is om uiteindelijk te komen tot een standaard behandeling voor protonentherapie, een nieuwe vorm van radiotherapie. In een consortium met onder meer UMC Groningen hebben verschillende partijen hiervoor 1,7 miljoen euro subsidie ontvangen van Stichting KWF Kankerbestrijding, aldus een nieuwsbericht van het MaastrichtUMC+. Voor de meeste kankerpatiënten bestaat een behandeling momenteel uit meerdere therapieën. Naast bestraling vindt er ook bijvoorbeeld chemotherapie of immunotherapie plaats. Voor de conventionele radiotherapie met fotonen geldt dat andere therapieën de afgelopen jaren onderdeel van de standaard behandeling zijn geworden.

Effect protonentherapie onvoldoende duidelijk

Dat is ander bij protonentherapie, de nieuwe bestraling waarmee MAASTRO clinic binnenkort gaat starten. Het is nog niet geheel duidelijk hoe de tumor en het gezonde weefsel van de patiënt gaan reageren op deze protonentherapie in combinatie met andere therapieën? Reden om eerst moleculair in het laboratorium te kijken hoe de cellen op de verschillende combinaties gaan reageren, stelt prof. dr. Marc Vooijs (hoofd Onderzoekslaboratorium Radiotherapie). "We gebruiken hiervoor onder meer mini-orgaantjes die we hebben gekweekt in ons laboratorium. Deze zogeheten organoïden staan model voor hoe patiënten gaan reageren op een behandeling. Hiermee kunnen we de gevoeligheid voor protonentherapie in zowel gezonde organen, als in een tumor testen, vergelijken en voorspellen. Dit is interessant, omdat we dan sneller de beste combinaties van protonentherapie met immunotherapie kunnen vinden en hierdoor sneller kunnen starten met patiënten studies."

Optimalisatie behandeling

Van protonentherapie is het volgens het MaastrichtUMC+ al duidelijk dat het voordeel oplevert voor de patiënt: het beschadigt minder het gezonde weefsel en de tumor kan met een hogere dosis worden bestraald. Om de therapie verder te verbeteren, zal de behandeling de komende jaren verder worden geoptimaliseerd. "Hoe nauwkeuriger de bestraling gebeurt, hoe beter het resultaat zal zijn," licht prof. dr. ir. Frank Verhaegen (hoofd fysica research bij MAASTRO clinic) toe. "We hebben het immers over hele kleine structuren. Hier draait alles om precisie. Bijzonder bij MAASTRO is dat we zowel fotonentherapie, als protonentherapie onder één dak hebben. We kunnen hierdoor ook inzichtelijk maken wat de verschillen tussen de twee therapieën zullen zijn, in combinatie met andere behandelingen." Marc Vooijs vult aan: "Het is ook mogelijk dat we nieuwe behandelingen vinden die beter werken met fotonentherapie dat is ook winst."

Onderzoek mogelijk met subsidie

Het onderzoek wordt mogelijk gemaakt met de subsidie van Stichting KWF Kankerbestrijding - die 1,7 miljoen euro toekent aan nieuw kankeronderzoek. Dit bedrag wordt in een consortium onder leiding van prof. dr. Rob Coppes van het UMC Groningen, verdeeld met Erasmus MC, Maastricht UMC+, VUMC en UMCG. Het onderzoek zal zich in eerste instantie richten op patiënten met hersen- en hoofd-halskanker, omdat bij deze groep beschadiging van gezond weefsel grote effecten kan hebben. Juist voor hen is gerichtere bestraling dan ook een veelbelovende ontwikkeling.   Openingsmanifestatie van de e-healthweek 2019 Wilt u ook weten hoe, waarmee en met wie de zorg haar toekomst nu al implementeert? Bezoek dan op 21 januari 2019 de jaarlijkse ICT&health Openingsmanifestatie van de e-healthweek. Entreekaarten zijn gratis, maar het aantal nog beschikbare plaatsen zijn beperkt. Dus wacht niet en meld u snel aan want op is op!