Het Nivel heeft samen met Gelre ziekenhuizen een format ontwikkeld voor het houden van een zogenoemd ‘motorkapoverleg’: een kort reflectiemoment tussen verpleegkundigen en artsen om meer overzicht te creëren en sneller tot een juiste diagnose en behandeling van de patiënt te komen. Deze werkwijze bevordert de veiligheid van de patiënt en verbetert de doorstroom van patiënten naar een afdeling in het ziekenhuis.
Wanneer patiënten op de spoedeisende hulp (SEH) van een ziekenhuis komen, is niet altijd meteen duidelijk wat er aan de hand is. Er wordt dan uitgebreid onderzoek gedaan, waarbij nauw wordt samengewerkt tussen verpleegkundigen, artsen en ondersteunende afdelingen zoals de radiologie of het lab. Soms verloopt dit diagnostische proces echter anders dan verwacht of gaat er iets mis, wat ernstige gevolgen kan hebben voor de patiënt en het ziekenhuis.
Motorkapoverleg
Wanneer het diagnostisch proces anders loopt dan verwacht, kan het zorgpersoneel een stopmoment inlassen om het proces tot dan toe en de situatie van de patiënt te bespreken, zoals nu ook al gebeurt voorafgaand aan een operatie. Vervolgens kan een ad-hoc plan van aanpak worden gemaakt om toch tijdig tot een juiste diagnose te komen. Zo worden problemen op tijd gesignaleerd en aangepakt en worden ernstige gevolgen voor de patiënt voorkomen. Het Nivel en de Gelre ziekenhuizen hebben nu een format ontwikkeld voor het houden van een dergelijk ‘motorkapoverleg’.
Het format is tot stand gekomen op basis van groepsgesprekken met zorgprofessionals die op de SEH werken en observaties in de dagelijkse praktijk. Ook is de impact van de inzet van een motorkapoverleg gemeten aan de hand van vragenlijsten en analyse van informatie uit patiëntendossiers. Het onderzoek is uitgevoerd met subsidie van ZonMw, binnen het programma ‘Safety-II en veiligheidsergonomie’.
Stopmoment afstemmen op zorgtraject
De zorgverlening op de SEH wordt sterk beïnvloed door constant veranderende omstandigheden en onverwachte gebeurtenissen. Zo kunnen de klachten van patiënten plotseling verergeren of kan de werkdruk sterk verschillen per dag(deel). Dit zorgt ervoor dat een stopmoment op de SEH niet op een vaste moment in het zorgproces kan worden ingebed, zoals dat wel bij operaties gebeurt. In plaats daarvan moet het stopmoment worden afgestemd op het zorgtraject van elke afzonderlijke patiënt.
Het nieuw ontwikkelde format sluit mooi aan op het nieuwe perspectief op patiëntveiligheid, ‘Safety-II’, dat het omgaan met variatie in de dagelijkse praktijk centraal stelt. Het proactief en afhankelijk van de situatie starten van een motorkapoverleg, vraagt wel om specifieke vaardigheden van het zorgpersoneel, zoals aanpassingsvermogen en veerkracht.
Het bleek dan ook een hele opgave om het motorkapoverleg in de praktijk te implementeren, mede door organisatorische veranderingen in de spoedzorg van Gelre ziekenhuizen tijdens het project. Toch is deze werkwijze volgens zorgprofessionals essentieel om de patiëntzorg te verbeteren. Ze benoemen dat het format nuttig is om tijdig overzicht te creëren in het diagnostische proces op de SEH. Uiteindelijk kunnen de patiëntveiligheid en de doorstroom van patiënten naar een afdeling in het ziekenhuis zo verder worden verbeterd.
Triagegame
Een andere innovatie om de veiligheid en doorstroom op de SEH te verbeteren, is de triagegame die vorig jaar werd geïntroduceerd. Deze game is beschikbaar op triagegame.nl en is bedoeld voor huisartsen en triagisten die het triageproces willen begrijpen of zich hierin willen verbeteren. De game is gebaseerd op de Nederlandse Triage Standaard (NTS). In de game leer je spelenderwijs en in een levensechte setting, hoe triage werkt, welke vaste criteria aan bod komen en wat potentiële valkuilen zijn.
