Internationale samenwerking om de zorg wereldwijd te verbeteren, betekent op digitaal gebied niet alleen het omarmen van verandering, maar ook het leren van perspectieven. Elk land, arm of rijk, klein of groot, aan het begin of middenin een digitaliseringsslag, kan bijdragen leveren. Soms, zo stelde Abigail Norville, plaatsvervangend secretaris-generaal van VWS tijdens de derde dag van het ICT&health World Conference, komen de beste ideeën van landen en ecosystemen die nog veel uitdagingen moeten overwinnen. “Alleen door samen van al deze ervaringen te leren, kunnen we de uitdagingen overwinnen die we mondiaal hebben op gebied van zorg.”
Ook Nederland levert als klein land zijn deel aan deze internationale samenwerking, benadrukte Norville. “Samenwerking zit in ons DNA, van de gezamenlijke strijd tegen het water tot en met onze rol in de EU en haar voorgangers. En als je kijkt naar de zorg: bij het vormgeven van de EHDS-onderhandelingen waren Nederlandse vertegenwoordigers vaak actief in het samenbrengen van de vele, vaak uiteenlopende perspectieven.” Of, zo memoreerde Norville: samen met enkele andere EU-lidstaten wist Nederland in zes weken tijd een grensoverschrijdend digitaal Covid-certificaat te ontwikkelen, dat in de twee maanden erna uitgerold werd naar 32 landen en nu onderdeel is van een mondiaal WHO-initiatief.
Internationale digitale samenwerking
Met enige trots praatte Norville over het Global Digital Health Network. De GDHP is het informele samenwerkingsverband van nationale en territoriale autoriteiten (ministeries en agentschappen) op het gebied van digitale zorg. Naast 35 landen zijn ook de organisaties WHO, OESO en HealthAI aangesloten. Nederland leidt dit netwerk sinds januari 2024.
De GDHP bevordert volgens Norville de internationale samenwerking door kennis en ‘best practices’ te delen en samen te werken aan instrumenten die het maken van effectief informatie- en digitale zorg beleid vergemakkelijken. “We delen best practices en ondersteunen digitale zorginnovaties wereldwijd. Zo speelt het netwerk een rol in de groeiende adoptie van de international patient summary door landen zoals Brazilië, wat enorm helpt in de uitwisseling van de bassisset patiëntgegevens: lokaal maar ook internationaal.”
Verder refereerde Norville nog aan de niet onaanzienlijke omzet die Nederland genereert op het gebied van zorg- en medische innovaties en aan de aanwezigheid van hoofdkantoren van onder meer het Europees Medicijn Agentschap en HIMMS in Nederland.
“Dit alles vertel ik niet niet om onszelf op de borst te slaan, maar om te benadrukken hoe belangrijk we het als Nederland vinden om bij te dragen aan verbetering van de zorg wereldwijd en daarin de rol van digitalisering en standaardisering. Want digitalisering kan pas echt succesvol zijn wanneer we ook allemaal dezelfde standaarden gebruiken en dezelfde definities gebruiken.”
Aan begin van reis
De plaatsvervangend secretaris-generaal onderstreepte diverse malen de rol van landen en zorgsystemen die aan het begin van hun digitale reis staan. “Landen zoals Nederland kunnen veel leren van landen die nog niet een grote legacy hebben van digitalisering, omdat zij vanaf het begin een digitale infrastructuur kunnen opbouwen.”
Dagvoorzitter Maria Henneman wees na afloop van Norvilles keynote in dit kader op het voorbeeld van Indonesië, dat na afloop van de coronacrisis zijn corona meld-app als basis heeft gebruikt voor een de facto landelijk EPD waarin elke zorgaanbieder medische en andere patiëntgegevens moet plaatsen.
Norville reageerde hierop door te benadrukken dat de mislukte invoering van een landelijk EPD in 2011 voor een soort ‘trauma’ gezorgd heeft dat het lastig maakt dit nogmaals te proberen. “Onze aanpak nu is om – vanuit een overkoepelende visie en strategie – eerst te kijken wat we willen oplossen, dan hoe we dat willen en vervolgens aan de slag te gaan. Dat moet in fases gebeuren, niet in een big bang, want het risico op falen is dan te groot.”
Veel, complexe uitdagingen
Uiteindelijk, zo sloot Norville af, is het duidelijk dat Nederland, Europa en het mondiale ecosysteem van zorgstelsels veel en complexe uitdagingen heeft. “Maar we kunnen ze overwinnen, door samen te blijven werken, kennis en ervaring uitwisselen en elkaars perspectief te respecteren. De tijd voor actie is nú.”
