Om het zorgveld voor te bereiden op de komst van de Wet digitale overheid (Wdo) is in 2018 bij Nictiz het programma Elektronische Identiteit (eID) gestart. In de beginfase van dat programma draaide het vooral om de zoektocht naar een uniforme inlogknop om het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) te kunnen inzien. Ook werd het zorgveld erop attent gemaakt dat inloggen met verschillende betrouwbaarheidsniveaus gepaard gaat. Op de website van Nictiz vertelt programmamanager Bob van Os meer over de weg naar Wdo.
De Wet digitale overheid regelt dat Nederlandse burgers en bedrijven veilig en betrouwbaar kunnen inloggen bij de (semi-)overheid. Dat wil zeggen dat burgers elektronische identificatiemiddelen (eID) krijgen met een substantiële of hoge mate van betrouwbaarheid. Er kan dan meer zekerheid worden gegeven over iemand identiteit. “Als zorg hebben we indertijd met de komst van het programma, een voortrekkersrol genomen. Vanuit de wetenschap dat er een acceptatieplicht komt, en de betrouwbaarheidsniveau ’s van inloggen in de zorg omhoog moeten, zagen wij het onze taak om het zorgveld hierop voor te bereiden”, legt Van Os uit.
Betrouwbaarheid
Samen met het zorgveld en de ministeries van BZK en VWS wordt er bij Nictiz hard gewerkt om veilig en betrouwbaar inloggen voor iedereen toegankelijk te maken. Op basis van persoonlijke gegevens en identiteit hebben patiënten en zorgverleners betrouwbare, digitale inlogsleutels nodig waarmee ze toegang hebben in hun digitale zorgwereld. Met de komst van de Wdo is het invoeren van alleen een gebruikersnaam, wachtwoord en sms-verificatie niet meer voldoende betrouwbaar.
Operationeel gezien lag de focus in de beginfase van het programma op het integreren van één uniforme inlogknop. Maar door samen met het zorgveld aan de slag te gaan, kwam Van Os er al snel achter dat digitale toegang niet zo simpel is als het implementeren van één nieuwe inlogknop. Hij reflecteert: “Door het veld in te gaan, kwamen we er steeds meer achter wat de brede impact van elektronische toegang is op het zorgproces, de patiënt en de zorgprofessional”.
Opvolger programma eID
Het programma eID heeft zijn opvolging gekregen in het programma Digitale Toegang in de Zorg, waar Van Os in 2018 als manager begon. Dat programma heeft de rol van poortwachter: een betrouwbare digitale identiteit en authenticatie-ecosysteem zijn randvoorwaardelijk voor alle vormen van digitale zorg. Het wetsvoorstel van de Wdo was aanleiding voor de oprichting van het programma. Eén publiek inlogmiddel was onvoldoende om te garanderen dat burgers altijd toegang hadden tot zorg en publieke digitale dienstverlening.
Het platform Amigo! van Nictiz helpt met de implementatie van veiliger digitale toegang in de zorg. In Nederland is de digitale identificatie voor burgers en bedrijven vastgelegd in de Wet digitale overheid. Voor Europa is dat sinds 2014 geregeld in de verordening eIDAS. Hierdoor kunnen Europese burgers met hun nationale genotificeerde middelen inloggen bij dienstverleners in andere Europese lidstaten. Maar omdat er onvoldoende gebruik van wordt gemaakt komt er een herziening van de huidige eIDAS-verordening.
De zorg als koploper
Deze Wdo is uiteindelijk medio 2023 aangenomen en in werking getreden. Alle publieke dienstverleners, waaronder de zorg, moeten in de toekomst zowel publieke als private inlogmiddelen accepteren. Ook moeten ze het betrouwbaarheidsniveau van hun digitale toegang verhogen. Voor de zorg wordt door Nictiz en VWS in samenwerking met BZK een planning bepaald, waarna het betrouwbaarheidsniveau bij zorgdienstverleners moet zijn verhoogd. Maar dat is niet het enige. Omdat iedereen het recht heeft om zich door een ander te laten vertegenwoordigen, moet dit ook langs de digitale weg kunnen. Zorgverleners zijn daarmee verplicht om digitale vertegenwoordiging te ondersteunen.
