In het LUMC wordt al bijna een jaar gebruik gemaakt van een infuuspomp die automatisch het medicijngebruik in het elektronisch patiëntendossier (EPD) registreert. Ook zijn de alarmen van de slimme infuuspompen alleen te horen op de smartphone van de betreffende, dienstdoende verpleegkundigen. In de toekomst moet de slimme infuuspomp nog meer voordelen gaan bieden, zoals het opstarten en reguleren van medicijntoediening.
Met een gewone infuuspomp die naast het bed van de patiënt staat, krijgt de patiënt vocht of medicijnen toegediend tijdens een behandeling. De verpleegkundige plaatst in die gevallen een spuit met medicijnen in de pomp of hangt er een zak met vocht aan. Daarna selecteert de verpleegkundige via een touchscreen welk geneesmiddel in de zak of spuit zit. Op het grote scherm van de pomp kunnen alle zorgverleners zien welk medicijn de patiënt op dat moment krijgt.
MedTech-adviseur Susanne van Engelen legt uit dat met de slimme infuuspomp meer kan: “Het is dezelfde pomp, maar hij is verbonden met het ziekenhuisnetwerk. Hierdoor kan hij informatie sturen naar andere systemen, zoals het Elektronische Patiëntendossier (EPD) of een alarmsysteem. Als je er een dockingstation op aansluit, kan de pomp instellingen krijgen die passen bij de afdeling.”
Realtime en nauwkeurige registratie
Op de Intensive Care sturen slimme infuuspompen sinds kort automatisch informatie over medicijnen en vocht naar het EPD: de start- en stoptijd, het soort medicijnen en veranderingen in de doorloopsnelheid. IC-verpleegkundige Renze Jongstra zegt dat het tijd bespaart: “Eerst moest ik elke verandering zelf in het dossier zetten. Nu doet de pomp dat automatisch. Elke minuut die ik niet achter de computer zit, kan ik aan de patiënt besteden.”
Volgens Jongstra is de realtime registratie ook nauwkeuriger. Op de Intensive Care verandert de toestand van een patiënt voortdurend. In acute situaties moet het toedienen van medicijnen snel worden aangepast. “Vroeger registreerde ik die veranderingen pas achteraf. Nu doet de pomp dit realtime, wat ook voor artsen een voordeel is”, zegt Jongstra. Zij kunnen op afstand in het EPD meekijken en direct zien welke medicijnen de patiënt krijgt. Als het nodig is, kunnen ze meteen opdracht geven om de medicatie aan te passen.
Meer rust, minder geluid
De Kinderafdeling Strand van het WAKZ krijgt komend half jaar slimme infuuspompen die alarmmeldingen sturen naar de smartphones van verpleegkundigen. Bijvoorbeeld als de spuit met medicatie leeg is of als de infuuslijn is geknakt. Het harde alarm op de pomp blijft uit, maar de verpleegkundige weet via de melding op de smartphone wel dat er iets aan de hand is. De patiënt wordt niet wakker van het alarm.
Dat de verpleegkundige een alarmmelding krijgt op de telefoon, bespaart volgens Van Engelen ook tijd. Het is bijvoorbeeld handig bij patiënten die in isolatie liggen. Verpleegkundigen moeten in dat soort gevallen eerst een speciaal pak aantrekken voordat ze naar binnen kunnen. Dankzij de nieuwe alarmering kunnen ze eerst kijken wat er aan de hand is, of kunnen ze alvast een nieuwe spuit met medicijnen klaarmaken voordat ze de kamer ingaan. De slimme infuuspomp zorgt dus voor minder lawaai op de afdeling én maakt het werk efficiënter.
Medicatiebibliotheek
De slimme infuuspompen zijn ook techniek makkelijk in beheer. Zo kan Van Engelen kan op haar computer zien waar de 1600 pompen staan en welke software erop draait. De ‘medicatiebibliotheek’ in de pomp – met meer dan honderd medicijnen – kan ze op afstand updaten. Het komt regelmatig voor dat verpleegkundigen uit een nieuw medicijnen kunnen kiezen. In die gevallen werden vroeger de pompen naar de werkplaats gebracht om de medicatiebibliotheek bij te werken. Met de komst van de slimme pomp volstaat een het versturen van een update via wifi naar de bibliotheek. De verpleegkundigen installeren die en elke pomp is weer up-to-date, legt Van Engelen uit.
Nu moeten verpleegkundigen op het touchscreen nog invullen welk medicijn ze in de pomp doen maar in de toekomst krijgen spuiten een barcode. Op die manier kunnen medicijnen nog eenvoudiger worden aangepast en toegediend. De verpleegkundige scant de pomp, de spuit, het polsbandje van de patiënt en zichzelf. Als alles klopt, drukt de verpleegkundige op ‘oké’. Dat bespaart tijd en vermindert fouten.
Ook moeten artsen de dosering of de snelheid van de pomp over een tijdje via de computer kunnen aanpassen. Nu zet de arts de opdracht in het EPD en voert de verpleegkundige de wijziging handmatig in. Dit is dubbel werk en foutgevoelig. Van Engelen zegt dat ze de software hiervoor nog ontwikkelen, maar hoopt dat deze over twee jaar klaar is. Verder moet het ‘vierogenprincipe’ in de toekomst niet meer nodig zijn. Verpleegkundige Jongstra legt uit: “Een tweede verpleegkundige checkt nu altijd of de invoer van een medicijn klopt. Het zou mooi zijn als ook die check automatisch gaat.”
Begin dit jaar wonnen twee zorgverleners van het UMCG de innovatieprijs duurzaamheid 2025 met infuussystemen die zorgen voor minder medicijnverspillingen en minder geluidssignalen op de Intensive Care Volwassenen (ICV). Door het nieuwe pompsysteem kunnen de infuussystemen onderling communiceren. Aan de prijs is een bedrag van 50.000 euro gekoppeld om het idee verder te kunnen uitwerken.
Vorig jaar maakte het Maasstad Ziekenhuis bekend dat men 900 slimme infuuspompen aan het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) ging koppelen. Ook hierbij gaat het om pompen die automatisch gegevens zoals medicatiedosering en toedientijden registreren en zo het aantal administratieve taken voor zorgverleners vermindert.
