Deze maand is een nieuw onderzoek gestart naar het gebruik van virtual reality (VR) in de behandeling van kinderen en adolescenten met posttraumatische stress symptomen. Voor dit promotie-onderzoek werkt Janniek de Jong samen met diverse zorginstellingen en Psylaris. Het onderzoek wordt ondersteund door een Publiek Private Samenwerkingstoeslag (PPS-toeslag) van de Topsector Life Sciences & Health van Health~Holland.
Van alle kinderen en adolescenten die een traumatische gebeurtenis meemaken ontwikkelt zijn eenderde (30%) posttraumatische stress symptomen (PTSS). Voor de behandeling van deze klachten wordt vaak gebruik gemaakt van zogenoemde EMDR-therapie; Eye Movement Desensitisation and Reprocessing. EMDR is een effectieve therapie gebleken als het gaat om het verminderen van de effecten van trauma. Echter, bij veel jongeren keren de symptomen terug wanneer ze thuis geconfronteerd worden met de gevreesde situatie. VR-therapie is een relatief nieuwe ontwikkeling.
VR-therapie voor PTSS
Virtual reality kan wellicht helpen bij het verminderen van deze terugval bij deze jongeren. Psylaris ontwikkelde een applicatie voor EMDR-therapie in een virtual reality omgeving, VR-based EMDR. Het grote voordeel hiervan is dat de jongeren de therapie in hun eigen omgeving volgen. Zo kunnen de jongeren zich beter voorbereiden op de confrontatie met een aan het trauma-gerelateerde gebeurtenis of situatie.
Doel van het promotie-onderzoek is het testen van de VR-based EMDR toepassing bij kinderen tussen 8 en 17 jaar met PTSS-symptomen. De verwachting dat deze virtuele EMDR-therapie terugkeer van PTSS-symptomen verminderd is deels gebaseerd op het feit dat VR-based EDMR zelfzorg in de gezinscontext stimuleert.
Het is zeker niet de eerste keer dat de mogelijke meerwaarde van virtual reality in de geestelijke gezondheidszorg onderzocht wordt. Enkele maanden geleden werd het effect van VR-therapie bij patiënten die lijden aan een psychotische- of sociale angststoornis onderzocht, onder andere door patiënten in een virtuele omgeving met hun angsten te confronteren. En in 2017 werd ook al onderzoek gedaan naar het inzetten van VR-therapie bij de behandeling van volwassenen met PTSS. Ook toen bleek al de meerwaarde van het feit dat patiënten met behulp van VR in de veiligheid van de spreekkamer blootgesteld worden aan een wereld die grote gelijkenissen vertoont met de echte wereld.
Kortere wachtlijsten, minder kosten
De onderzoekers verwachten ook dat de VR-therapie de kwaliteit van leven van de jonge PTSS-patiënten zal verbeteren en dat het gebruik van deze vorm van VR uiteindelijk ook leidt tot kortere wachtlijsten in de jeugdgezondheidszorg verkort en een verlaging van de zorgkosten.
Het onderzoek van Janniek bestaat uit een toegepast deel en een fundamenteel deel, in samenwerking met vier ziekenhuizen (pediatrische psychologie), vijf GGZ instellingen (Jeugd), het bedrijf Psylaris (ontwikkeling VR-based EMDR bril) en Tilburg University. Vanuit het departement Medische en Klinische Psychologie van de Tilburg School of Social and Behavioral Sciences wordt het onderzoek verder begeleid door dr. Esther Hartman, dr. Annemiek Karreman en prof. dr. Tom Smeets.
