De afgelopen drie jaar is er weinig veranderd in de mate waarin zorggebruikers informatie zoeken en vinden over gezondheid en zorgorganisaties. Wel veranderen het soort bronnen die zij hiervoor gebruiken. Zo wordt de informatieve website Thuisarts.nl vaker gebruikt. Dat blijkt uit de Transparantiemonitor 2020-2021 van het Nivel. Volgens het kennisinstituut komt uit de monitor ook naar voren dat patiënten zich niet altijd betrokken voelen bij het kiezen voor een behandeling. Samen beslissen blijft dus een uitdaging.
De behoefte aan en het vertrouwen in gezondheidsinformatie is onveranderd in de drie jaar dat het Nivel de Transparantiemonitor heeft uitgevoerd. Zorggebruikers zoeken in vergelijkbare mate als in 2018 informatie over gezondheidsklachten, behandelingen en zorgaanbieders. Zo’n twee derde van de mensen voelt zich op een bepaalde manier geholpen door de gevonden informatie: ook dat bleef de laatste jaren gelijk.
Verschuivingen zijn vooral zichtbaar in de gebruikte bronnen. Zo wordt de website Thuisarts.nl vaker als informatiebron gebruikt en worden zorgverleners juist minder vaak geraadpleegd. Dit lijkt volgens het Nivel een logische ontwikkeling in coronatijd, een tijd waarin sommige zorggebruikers zorg vermijden en Thuisarts.nl wellicht benutten als alternatieve informatiebron. Of mensen ook na corona meer gezondheidsinformatie via internet blijven zoeken, zal moeten blijken. Deze trend blijft het kennisinstituut de komende jaren volgen met de Transparantiemonitor.
Samen beslissen
Informatieverschaffing kan bijdragen aan het proces van ‘samen beslissen’, waarbij de zorgverlener en patiënt samen tot de best passende zorg komen. Begin september ging over dit onderwerp nog een landelijke campagne van start. Samen beslissen geeft een patiënt meer eigen regie en is daarom een belangrijk thema binnen de gezondheidszorg.
In de praktijk ziet het Nivel dit proces niet altijd terug. Ongeveer een derde van de patiënten ervaart niet dat zij samen met hun behandelaar een keuze maken voor een behandeling. Ook bespreken zorgverleners niet altijd alle behandelopties met de patiënt en vragen zij niet altijd welke behandelingsmogelijkheid de voorkeur heeft bij de patiënt.
Het onderzoek naar de transparantie in de zorg maakt deel het project Transparantiemonitor 2018-2022 van het Nivel. Dit meerjarige project richt zich op de vraag hoe transparantie zich ontwikkelt in de zorg en wat dat oplevert. In september 2020 ontvingen 1500 leden van het Consumentenpanel Gezondheidszorg van het Nivel een vragenlijst over het gebruik van informatie over gezondheid. Van hen vulden 778 deze in (respons 52%). De vragenlijst was vergelijkbaar met die van het eerste en tweede jaar van de Transparantiemonitor (2018 en 2019).
Lees hier de hele Transparantiemonitor 2020-2021.
