Onderzoek naar gepersonaliseerde gedragsactivatie bij depressie

ma 28 oktober 2024 - 14:10
GGZ
Nieuws

Ondanks dat psychologische behandelingen bij depressie helpen, is dit maar voor de helft van de deelnemers een oplossing. De zogeheten blended gepersonaliseerde just-in-time gedragsactivatie blijkt een goede aanvulling te zijn, aldus ZonMw. De Just-In-Time Adaptive Interventies (JITAIs) die ondersteuning op het juiste moment bieden zijn tot op heden nog niet onderzocht en daarom laat ZonMw hiernaar onderzoek doen. Verwacht wordt dat het onderzoek meer inzicht geeft in het gebruik van JITAIs.

Depressie vormt een belangrijk probleem voor de volksgezondheid. Het aantal mensen dat lijdt aan depressie neemt toe. Behandelingen zoals gedragsactivatie zijn niet voor iedereen effectief. De effectiviteit kan mogelijk worden verbeterd door de therapietrouw aan activiteiten tussen behandelsessies te verhogen. Een JITAI is daarvan een voorbeeld.

Bijdrage JITAI

ZonMw laat nu onderzoeken op welke manier JITAI kan bijdragen aan gedragsactivatie wanneer er sprake is van depressie. De projectgroep doet dit in een nauwe samenwerking tussen cliënten, behandelaren en wetenschappers. Het plan is om ook om aanbevelingen te ontwikkelen zodat andere behandelaren JITAIs ook kunnen aanbieden in hun behandelingen.

Het project is verdeeld in drie fasen: een ontwerpfase, een evaluatiefase en een implementatiefase. In de ontwerpfase gaan de onderzoekers samen met cliënten en behandelaren JITAIs ontwerpen op basis van de best beschikbare wetenschappelijke kennis, de klinische expertise van de behandelaren en voorkeuren van cliënten met depressieve klachten. In de evaluatiefase wordt onderzocht of JITAIs of ze ook als gebruiksvriendelijk worden ervaren als ze worden toegevoegd aan een behandeling. Ook wordt gekeken of het de betreffende JITAI daadwerkelijk depressieve klachten vermindert. In de laatste fase worden aanbevelingen ontwikkeld op basis van de ervaringen van de behandelaren, cliënten en wetenschappers in het project.

Technologie en psychologische behandelingen

Het onderzoek wordt door Thubble uitgevoerd, in nauwe samenwerking met de Universiteit van Twente. Thubble is een innovatieve aanbieder van geestelijke gezondheidszorg. Bij de Universiteit Twente is veel expertise aanwezig over het ontwikkelen en het inzetten van technologie in psychologische behandelingen. In de samenstelling van de projectgroep komt deze samenwerking goed naar voren door deelname van behandelaren, wetenschappers, een manager en een cliëntvertegenwoordiger.

De rollen van cliënten en van behandelaren zijn erg belangrijk in het project. Alle deelnemende cliënten en behandelaren krijgen de rol van co-ontwerper van de JITAIs en daarmee een belangrijke rol in het opstellen van de aanbevelingen. De verwachting is dat met de aanbevelingen de behandelaren en/of de cliënten zelfstandig in kaart kunnen brengen welke (gedragsactivatie) interventies op welk moment het meest lijken te helpen voor de individuele cliënt. Ook is dan beter bekend op welke manier bestaande technologie (zoals smartphones) hen hierbij kan helpen.

Depressie ontdekken via AI-app

Momenteel wordt er door wetenschappers ook gewerkt aan de ontwikkeling van een AI-app die op een niet invasieve manier bij gebruikers van smartphones tekenen van depressie moeten gaan detecteren. Een van die oplossingen is PupilSense. Daarbij worden met de camera van de smartphone foto’s gemaakt van de pupillen van de gebruikers. Die foto’s worden met de app vervolgens geanalyseerd om te achterhalen of de persoon in kwestie last heeft van een depressie.