Twee jaar geleden voerde het Catharina Ziekenhuis een nieuwe methode om de diagnose longkanker sneller te kunnen vaststellen. Deze methode, via een bloedanalyse, is inmiddels een routine geworden in het ziekenhuis en heeft haar meerwaarde vele male bewezen. Door een snellere diagnose te stellen, kan namelijk eerder met een gerichte behandeling van de kanker begonnen worden.
Een patiënt bij wie vermoed wordt dat hij of zij aan longkanker lijdt, krijgt volgens de standaard methode voor diagnostiek een aantal beeldvormende onderzoeken en een biopt voor nader onderzoek naar het type tumor. Voordat gestart kan worden met een gerichte behandeling, verstrijken vaak meerdere weken. Het grote voordeel van het diagnosticeren van longkanker met behulp van een bloedanalyse is dat artsen veel eerder, soms meerdere weken, kunnen starten met het gericht behandelen van de patiënt.
Alternatief voor onprettig onderzoek
Hoogleraar en hoofd van het Algemeen Klinische Laboratorium van het Catharina Ziekenhuis Volkher Scharnhorst, startte zo'n acht jaar geleden een onderzoek naar het opsporen van longkanker in het bloed. Doel van dat onderzoek was een alternatief te vinden voor biopsie die genomen wordt bij patiënten die mogelijk longkanker hebben.
Voor het onderzoek naar een nieuwe diagnostiek bij longkanker werd gebruik gemaakt van vloeistof biopten op basis van een PCR-analyse in bloedplasma. Doel van deze analyse was het opsporen van biomarkers voor tumoren in het bloed van patiënten die vermoedelijk longkanker hebben.
Bloedanalyse veel sneller
Met de nieuwe bloedanalyse diagnostiek kunnen alle onderzoeken die een patiënt moet ondergaan afgerond zijn. Dat betekent dus dat dan ook al direct gestart kan worden met het gericht behandelen van de longkanker, via chemo-, immunotherapie of een gerichte kuur met tabletten. Tijdens het onderzoek van Scharnhorst is gebleken dat mutaties die in het biopt van een tumor gevonden worden, in de helft van de gevallen (50%) ook via de bloedanalyse opgespoord worden. Daarnaast ontdekten de onderzoekers ook dat met de bloedanalyse ook extra mutaties gevonden worden.
“Soms is de hoeveelheid DNA van de tumorcellen extreem verdund in het bloed. Als er in onze test geen mutatie is aangetroffen, wil dat niet zeggen dat er geen mutaties aanwezig zijn in de tumor. De patholoog kan dan alsnog DNA-onderzoek doen op het biopt. In de gevallen waar wij wel een mutatie vinden in het bloed, kunnen we sneller met de best passende behandeling starten”, aldus Scharnhorst.
Ook andere ziekenhuizen
Inmiddels maken ook het Sint Jans Gasthuis in Weert, het Anna Ziekenhuis in Geldrop en het Máxima Medisch Centrum gebruik van het laboratorium van het Catharina Ziekenhuis voor de nieuwe bloedtest. Voor het bloedonderzoek wordt nu nog gebruik gemaakt van PCR-testen. PCR – ‘polymerase chain reaction’ is een manier om snel kopieën van DNA te maken wanneer slechts een kleine hoeveelheid DNA beschikbaar is.
Met een NGS-test (Next Generation Sequencing), kunnen grotere en langere stukken DNA geanalyseerd worden en nog meer mutaties in het bloed gevonden worden. Scharnhorst stelt dat voor deze testen een grote rol weggelegd zal zijn in de toekomst. “Als je nog meer mutaties kunt vinden, kan dat ook weer een positief effect hebben op de behandelmethoden. Met het ultieme doel dat die hinderlijke biopsie voor patiënten helemaal niet meer nodig is”, aldus Scharnhorst die momenteel nog op zoek is naar geld voor het vervolgonderzoek.
