Voor een veilige toegang tot het patiëntenportaal zetten zorginstellingen vaak DigiD in voor authenticatie. De overheid werkt echter aan toelating van alternatieve opties. Daarnaast moeten patiënten online kunnen aangeven wie zij willen machtigen om hun gegevens in te zien en aan te passen. De ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) hebben daarom samen met Logius en DICTU hiertoe routeringsdienst TVS ontwikkeld. De dienst is de schakel naar alle onder de 'Wet digitale overheid' erkende inlogmiddelen.
Veilig digitaal gebruik gegevens
Projectleider Janneke Hofstede (Tjongerschans) en Luuk Maes, senior business consultant van DICTU, ICT-dienstverlener binnen de Rijksoverheid, en innovatieconsultant Vincent van den Berg (ChipSoft) delen hun ervaringen met de uitrol van TVS binnen het Friese ziekenhuis. Maes zegt een maatschappelijke ontwikkeling te zien waarbij digitaal werken en het digitale gebruik van gegevens toeneemt. “Het is belangrijk dat dit veilig gebeurt. Dus de overheid – op Europees en Nederlands niveau – ontwikkelt wetgeving om hier kaders en richtlijnen voor te geven. Zo weten patiënten en zorgorganisaties zeker met wie zij digitaal communiceren."
Ziekenhuizen hebben met TVS voor alle inlogmiddelen slechts een aanspreekpunt, zowel op technisch niveau als op procesmatig en organisatieniveau, stelt Maes: "DICTU is een tweede Logius, die veel mensen al kennen als de aanbieder van DigiD. Wij zijn een soort zusterorganisatie die niet alleen DigiD ontsluit, maar ook het gebruik van machtigen en eIDAS. Als ziekenhuizen hier vragen over hebben, zijn wij het enige aanspreekpunt. Daarmee willen wij de ziekenhuizen ontzorgen."
Een aansluiting is relatief snel gerealiseerd, vertelt Maes: "ChipSoft heeft dit voorbereid en samen met ons de techniek uitgewerkt. TVS staat klaar voor DigiD en machtigen. Ziekenhuizen dienen een aanvraag in via onze website en vervolgens rollen we het uit in drie stappen: voorbereiden, aansluiten op de testomgeving en – als dat goed gaat –aansluiten op de productieomgeving. De doorlooptijd verschilt per ziekenhuis, maar is relatief snel omdat alles klaarstaat en het ziekenhuissysteem erop voorbereid is."
Deelname Tjongerschans aan pilot
Tjongerschans in Heerenveen deed op verzoek van Logius en ChipSoft mee aan een pilot met Ouderlijk Gezag via TVS voor moeders met kinderen onder de 12 jaar, schetst projectleider Hofstede: " Voor ons was dit dé weg om in te slaan, omdat we dit dan niet meer als ziekenhuis zelf hoeven te regelen. Met TVS neemt de overheid die regeltaak op zich. Zij zorgen dat de juiste mensen toegang krijgen en wij hebben daar geen bemoeienis meer mee. Het enige dat wij doen, is de informatie op het portaal aanbieden aan degene die daar recht op hebben."
De pilot ging volgens Hofstede voortvarend van start. “Helaas moesten we de pilot vroegtijdig stoppen, omdat er geen database is waar de gezagsbevoegdheid actueel in is geregistreerd. Daar liepen we op vast. Momenteel wordt daar hard aan gewerkt. Wij zijn in de tussentijd wél aangesloten op TVS voor DigiD. Dat betekent dat iedereen bij ons sinds januari op het portaal inlogt via de TVS-voordeur. Tegelijkertijd werken we op de achtergrond aan 'vrijwillig machtigen', een andere grote wens van ons ziekenhuis."
Tjongerschans test laatste stappen
Bij vrijwillig machtigen bepaalt de patiënt wie toegang krijgt tot z'n dossier. Dit kunnen zij zelf bij de overheid vastleggen. Hofstede: "Patiënten hoeven dus geen formulieren meer in te vullen en bij het ziekenhuis neer te leggen. Dat gebeurt nog regelmatig; ziekenhuizen scannen die formulieren vervolgens in en voegden die aan het digitale dossier toe. Heel omslachtig. Bij vrijwillig machtigen via TVS worden we daarin volledig ontzorgd. We testen nu de laatste stappen en hopen in juli 2021 live te gaan."
Tjongerschans test vrijwillig machtigen op de afdeling Geriatrie, omdat daar de grootste vraag is van mantelzorgers om mee te kunnen kijken. Hofstede hierover: "Patiënten die iemand willen machtigen, gaan naar de site van de overheid en kiezen voor 'ik laat mijn zaken regelen door een ander'. Vervolgens geeft de patiënt aan voor welke periode dit geldt en ontvangt hij of zij een code via e-mail. Deze code geeft de patiënt aan de gemachtigde. Hij of zij vult die code in met het BSN van de patiënt en vervolgens is de machtiging geregeld. Omdat wij al inlogden met TVS, hebben wij nu twee knoppen: 'DigiD' en 'Machtiging'."
Uitleg vrijwillig machtigen
Om de patiënt uitleg te geven over vrijwillig machtigen, gaat Tjongerschans het voorlichtingsmateriaal van de overheid gebruiken en benoemen de zorgverleners het in de spreekkamer. "Die folders zijn heel patiëntgericht", vertelt Hofstede. "We leggen de folders op de afdeling en hangen posters op. Zo gaan we voor de zomer opstarten. Na de zomer proberen we hier nog wat meer ruchtbaarheid aan te geven."
Vincent van den Berg, innovatieconsultant bij ChipSoft, gelooft dat TVS bijdraagt aan het ontzorgen van zorginstellingen. "We maken het op deze manier écht gemakkelijker voor zorginstellingen. Zij zijn al gewend om, in het kader van DigiD, met één partij te schakelen. Dat aanspreekpunt, ook voor de nieuwe inlogmethoden die eraan komen, wordt nu TVS. Er verandert dus weinig aan de manier van werken, terwijl ze wél van nieuwe diensten gebruik kunnen maken."
De inzet van TVS vraagt volgens Van den Berg wel om duidelijke keuzes van het ziekenhuis. "Hoe ga je bijvoorbeeld om met de groep van 12-16 jaar? Het kan fijn zijn voor de ouders dat kinderen hen vrijwillig kunnen machtigen, maar dat houdt óók in dat zij anderen kunnen machtigen. Daar moet je dus over nadenken. Misschien is het zinvol om voor die groep extra controles in te stellen."
