Het is inmiddels al lang geen nieuws meer dat de coronapandemie heeft gezorgd voor een enorme groei van digitale zorg. Daarmee is ook duidelijk geworden dat digitale zorg een substantiële bijdrage levert aan zowel de kwaliteit en de bereikbaarheid van de zorg als het beheersen van de zorgkosten. Een uniek promotie-onderzoek moet nu gaan leiden tot de ontwikkeling van nieuwe businessmodellen voor digitale zorg.
Nu de pandemie op zijn eind loopt is het zaak dat de ontwikkeling die de afgelopen twee en een half jaar ingezet is op het gebied van digitale zorg voortgezet wordt. Dat is de reden dat de Veroz-leerstoelen van prof. dr. ir. Daan Dohmen en prof. dr. Cornelis Boersma aan de Open Universiteit een meerjarig onderzoek starten naar nieuwe bekostiging van digitale zorg. Uniek aan dit promotie-onderzoek is het feit dat het wordt uitgevoerd door een arts én een zorgmanager.
Invloed digitale zorg op bekostiging
De groeiende inzet van digitale zorg heeft ook invloed op de bekostiging van de zorg. Een groot deel van die bekostiging wordt namelijk nog altijd gebaseerd op het aantal handelingen die veelal gekoppeld zijn aan de fysieke locatie waar de zorg geleverd wordt.
De vraag is nu hoe om te gaan met de situatie die ontstaat wanneer, door digitale zorg, het aantal handelingen drastisch afneemt. Daarmee rijzen vragen als 'Wie gaat de technologie betalen?' of 'Hoe gaan we preventie waarderen als zorg voorkomen wordt?'
Als de wijze waarop de zorg bekostigd wordt niet mee verandert, dan bestaat het risico dat digitale transformatie in de zorg stokt of dat digitalisering zorg eerder duurder maakt dan goedkoper. Deze vraagstukken vormen dan ook de aanleiding voor de start van het meerjarige onderzoek van prof. dr. ir. Daan Dohmen en prof. dr. Cornelis Boersma aan de Open Universiteit.
Nieuw businessmodel digitale zorg
Het onderzoek heeft als doelt het ontwikkelen van een nieuw businessmodel voor digitale zorg als een belangrijke aanjager voor een bredere zorgtransformatie. Dat betekent ook dat het belangrijk is om de knelpunten en mogelijkheden van het huidige systeem in kaart te brengen. Daarvoor moet gerandomiseerde klinische data worden verzameld over de (kosten)effectiviteit van digitale zorgtoepassingen.
Het onderzoek moet zo antwoord gaan geven op de vraag hoe effectief de huidige digitale borgtoepassingen zowel op de korte als lange termijn zijn. Die kennis kan vervolgens gebruikt worden voor de ontwikkeling van een nieuw model voor duurzame bekostiging van digitale zorg ten behoeve van preventie. Daarnaast kunnen ze ook als oplossingsrichting dienen voor de groeiende personeelstekorten in de zorg.
Promovendi voeren onderzoek uit
Het onderzoek zal uitgevoerd worden door twee promovendi. Michiel Menkveld is manager Zorgtransformatie in Wilhelmina Ziekenhuis Assen (WZA). De afgelopen jaren was hij nauw betrokken bij digitale ontwikkelingen en regionaal aanjager van innovaties op het gebied van digitale zorg. Job van Steenkiste is Internist in opleiding in Maasstad Ziekenhuis. Hij was onder andere betrokken bij de inzet van telemonitoring in zijn eigen ziekenhuis tijdens de COVID-19 pandemie.
Als zorgmanager zal Michiel met name vanuit een organisatorisch perspectief naar het thema van het onderzoek kijken. Job richt zich als arts voor het uitwerken van een business case (Telemonitoring bij hypertensie) vooral op de klinische kant. Daarbij kijkt hij ook naar de (kosten)effectiviteit van een dergelijke digitale zorgtoepassing.
Unieke combinatie
Zoals reeds gemeld maakt de combinatie van klinische en bedrijfskundige expertise dit onderzoek uniek. Deze multidisciplinaire aanpak is ook geborgd in beider promotieteams met naast Dohmen en Boersma als co-promotoren Prof. Dr. Stephanie Klein Nagelvoort Schuit (UMCG) en Dr. Hans Mulder (WZA) bij Michiel en Dr. Iris Verberk (Maasstad) en Dr. Jorie Versmissen (ErasmusMC) bij Job. Daarnaast zullen beide promovendi bij hun deelonderzoeken de ondersteuning krijgen van studenten van de Open Universiteit, zoals studenten van de vorig jaar gestarte Master Gezondheidswetenschappen.
Het onderzoek vindt plaats in regionale zorgnetwerken in Noord-Oost Nederland en een klinische trial in de regio Rotterdam. Ook zullen de promovendi naar internationale ontwikkelingen kijken, zoals in Engeland, Zweden, Duitsland en Amerika. Landen waar op diverse manieren al gewerkt wordt met andere vormen van bekostiging en waarvan dus veel geleerd kan worden.
Het uiteindelijke doel is te komen met nieuw bekostigingsmodel voor diverse sectoren van de zorg om invoering van digitale zorg op duurzame wijze te versnellen, zowel vanuit bestaande als nieuwe aanbieders.
