Elk jaar overlijden in Nederland ongeveer honderd te vroeg geboren baby's aan sepsis. In het Erasmus MC wordt al geruime tijd gebruik gemaakt van een nieuwe technologie waarmee sepsis bij deze pasgeborenen vroeger ontdekt en behandeld kan worden. Deze kinderen worden dan minder ziek en overlijden kan in veel gevallen voorkomen worden. De technologie, HeRO, voorspelt sepsis met behulp van big data analyses van het hartritme.
Sepsis is de agressieve en levensbedreigende ontstekingsreactie van een lichaam op infectie. Omdat de aandoening, zeker bij baby's, moeilijk te herkennen is, wordt vaak te laat met de behandeling gestart, met alle gevolgen van dien. Het vroeger kunnen stellen van de juiste diagnose bij pasgeborenen is van groot belang voor de overlevingskansen van baby's. Omdat deze jonge patiënten nog niet zelf kunnen aangeven dat ze zich ziek voelen, wordt sepsis vaak pas ontdekt als het al bijna te laat is.
Sepsis diagnose uit hartritme
Het HeRO waarschuwingssysteem zoals dat bij het Erasmus MC al enkele jaren in combinatie met bloedonderzoek gebruikt wordt, kan daar verandering in brengen. Het ziekenhuis is in Nederland de eerste die deze technologie toepast.
HeRO is in staat deze aandoening te voorspellen voordat de eerste symptomen zich uiten. Daarvoor meet het systeem de hartitmevariabiliteit. De resultaten van die metingen worden vergeleken met data uit eerdere studies van andere zieke baby's. Wordt daarbij een verandering geconstateerd, dan geeft het systeem een alarmmelding. "De kans is dan dat het komt door sepsis. Dan kun je als arts vroegtijdig ingrijpen, nog voor de baby ernstig ziek wordt", aldus kinderarts-neonatoloog Rob Taal van het Erasmus MC.
Taal heeft het effect van die waarschuwingssysteem voor sepsis bij te vroeg geboren baby's onderzocht . Daarvoor werden de big data analyses van het hartritme van 1200 jonge patiënten onderzocht. De eerste resultaten van het onderzoek tonen aan dat dankzij HeRO het aantal baby's dat overlijdt aan sepsis met een kwart is afgenomen. Doordat de diagnose sepsis in een eerder stadium gesteld wordt, kan de behandeling ervan vroegeer gestart worden.
Onnodige medicatie voorkomen
Een bijkomend voordeel van het in een vroegtijdig stadium ontdekken van sepsis bij pasgeborenen is het feit dat voorkomen kan worden dat deze jonge patiënten onnodig antibiotica toegediend krijgen. Met die medicatie wordt doorgaans direct gestart als hartritmevariabiliteit ontdekt wordt. Echter, in bepaalde gevallen hoeft dit niet meteen ook te betekenen dat de baby aan sepsis lijdt.
Om te voorkomen dat de baby onnodig antibiotica krijgt toegediend, wordt het HeRO waarschuwingssysteem in het Sophia Kinderziekenhuis gecombineerd met bloedonderzoek. "We testen tijdig het bloed op verschillende waarden en kunnen zo nauwkeurig inschatten of de baby een sepsis ontwikkelt en of hij geholpen is met antibiotica:", aldus Rob Taal.
Voor het terugdringen van het onnodige antibiotica gebruik bij pasgeborenen ontwikkelde het Erasmus MC vorig jaar ook de NeoPINs-app. Die geeft aan wanneer het nodig kan zijn om te beginnen met antibiotica en wanneer de behandeling kan stoppen.
