De arbeidsmarktproblematiek in de gezondheidszorg maakt het voor alle partijen in deze sector nodig om de vernieuwing van de zorg te versnellen. Alleen zo is het mogelijk om alle Nederlanders ook in de toekomst te verzekeren van betaalbare kwaliteitszorg. Zorgverzekeraars en zorgkantoren hebben in dit kader vijf versnellingsdoelen geformuleerd, waaronder de inzet van e-health en digitalisering van zorgprocessen.
De nieuwe groei in aantal werknemers in zorg en welzijn is, zeker na een aantal jaren van afname, onvoldoende om de groeiende zorgvraag op te vangen. Daarnaast drukt het stijgend aantal zelfstandige zorgprofessionals op de resultaten van zorgaanbieders. In combinatie met de verdere stijging van het aantal ouderen en chronisch zieken, blijft de toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg onder druk staan. Zorgvernieuwing om dit aan te pakken, gaat nu nog niet snel genoeg.
Versnelling zorgvernieuwing nodig
Voor zorgverzekeraars en zorgkantoren betekent deze ontwikkeling dat de zorgplicht in het geding komt ten aanzien van (duurzame) toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid. Dat schrijven zij in de position paper 'Arbeidsmarkttekort noodzaakt tot versnelling van de zorgvernieuwing'. Meer geld is volgens hen niet de oplossing: dat faciliteert de status quo zonder de oorzaken weg te nemen en het zet de betaalbaarheid en daarmee de solidariteit van het zorgstelsel onder druk.
Daarom is het voor zorgverzekeraars en zorgkantoren van groot belang om werkgevers te helpen om de tekorten terug te dringen. Het verhogen van de instroom en verlagen van de uitstroom van zorgpersoneel biedt potentie. Dat is echter niet genoeg om goed om te gaan met trends zoals vergrijzing, steeds meer zzp'ers in de zorg en meer of minder zorggeld bij een betere of slechtere economie.
Vijf versnellingsdoelen
Reden voor de zorgverzekeraars en -kantoren om te pleiten voor een sectorbrede aanpak. Zij hebben vijf zogeheten versnellingsdoelen geformuleerd die moeten leiden tot zorgvernieuwing. Daarmee moet dan de hierboven geschetste arbeidsmarktproblematiek structureel aangepakt worden.
Deze doelen omvatten onder meer een omslag van focus op behandeling naar preventie, stoppen met ineffectieve en inefficiënte zorgvormen en een gezond werkklimaat. Daarnaast speelt de inzet van technologie een rol. Het gaat daarbij onder meer om het slimmer organiseren van zorg door veel steviger inzet van e-health en digitalisering van zorgprocessen. Ook moet arbeidsbesparende technologie ingezet worden om meer zorg met minder mensen te kunnen leveren.
'Ons zorgstelsel wordt betaald uit collectieve middelen en daarom is het de maatschappelijke plicht van artsen, verpleegkundigen, werkgevers, financiers, toezichthouders en overheid om samen met verzekerden te werken aan het realiseren van deze versnellingsdoelen', aldus de inzet van de position paper. 'Ieder vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid. Dat lukt ons alleen als we de overtuiging delen dat het anders kan én moet.'
Rol zorgverzekeraars en -kantoren
De kernvraag voor zorgverzekeraars en zorgkantoren is dan hoe zij werkgevers en professionals kunnen helpen om arbeidsmarkttekorten (korte termijn) én de zorgvernieuwing (lange termijn) op te pakken, aan te pakken en op te lossen. Zo moeten werkgevers en professionals zich kunnen richten op hun kerntaak - namelijk kwaliteitszorg leveren - en kunnen werkgevers en zorgverzekeraars de context waarin zij werken blijven bewaken en optimaliseren.
E-health onderdeel bredere aanpak
Brancheorganisatie GGZ Nederland pleitte een jaar geleden ook al voor de inzet van meer e-health toepassingen om zo het personeelstekort in de sector aan te pakken. Er is echter een bredere aanpak nodig om zorgpersoneel vast te houden, zo stelde de onafhankelijke adviescommissie ‘Werken in de zorg’ eind vorig jaar.
