Het Universitair Medisch Centrum Erasmus MC in Rotterdam, is qua omzet én aantal bedden één van de grootste umc’s van Nederland. In 2016 stond het ziekenhuis voor twee grote projecten: de oplevering van een nieuw EPD en de ingebruikname van een nieuw gebouw met bijbehorende IT-infrastructuur. Daar kwamen veel technische uitdagingen bij kijken. Tegelijk moest het medisch centrum rekening houden met de menselijke kant van de dienstverlening. De zorg voor patiënten, het faciliteren van medewerkers en studenten staan immers centraal in wat het Erasmus MC doet. Erwin van den Heuvel, manager ICT van het Erasmus MC sinds november 2016, vertelt hoe technologie en zorg elkaar kunnen versterken.
Het was hard werken, maar inmiddels staat het er in al zijn glorie: het prachtige nieuwe gebouw van het Erasmus MC. Het vervangt het oude gebouw en biedt bovendien plaats voor de integratie met een andere voormalige locatie, de Daniel den Hoed-kliniek. Wanneer je er als bezoeker binnenkomt, dan is het eerste wat je opvalt dat het gebouw heel ruimtelijk is opgezet vergeleken met de vroegere gebouwen. Het is er licht en er staan overal vrijwilligers om je te helpen. De oude meerpersoonskamers zijn bovendien vervangen door sfeervolle eenpersoonskamers die rust en hygiëne ademen.
Nieuw gebouw, nieuwe ICT
Wat verder opvalt is de rol die ICT speelt in deze nieuwe omgeving: bij binnenkomst zie je direct de digitale zuilen waar je je aan kunt melden met een paspoort of rijbewijs om te zien waar je die dag moet zijn. Vervolgens ga je naar de betreffende afdeling waar je je opnieuw aanmeldt, zodat de behandelend arts weet dat je aanwezig bent en je op kan halen in de wachtkamer. Verder beschikt het ziekenhuis over 26 state-of-the-art operatiekamers en is het uitgerust met een Da Vinci-robot die heel nauwkeurig kan opereren en nieuwe CT-scanners van de hoogste kwaliteit.
Ook het verblijf in het ziekenhuis wordt ondersteund met digitale middelen: de patiënten hebben in hun kamer de beschikking over een tablet, waarmee ze bijvoorbeeld kunnen internetten, de temperatuur op de kamer kunnen inregelen of de zonwering kunnen bedienen. Ook kunnen patiënten via hun tablet zelf hun maaltijden samenstellen, een glaasje water bestellen of een verpleegkundige oproepen. “Wanneer je op een kamer in het nieuwe gebouw ligt, dan heb je als patiënt een heel andere ervaring dan in de oude gebouwen,” vertelt Erwin van den Heuvel. “Zeker de mensen die uit de Daniel den Hoed kwamen. Dat was een erg oud gebouw met verouderde faciliteiten. Je merkt echt dat patiënten heel blij zijn met deze nieuwe omgeving.”
Een snelle implementatie
Vanuit Koers 18, het strategisch vijfjarenplan van het Erasmus MC, ontstond het ONE-programma, wat staat voor Ons Nieuwe Erasmus MC. Op basis van dit programma werd de vernieuwing gerealiseerd. “De technische uitdagingen die daar gelijk bij kwamen kijken was dat met de nieuwbouw de oude gebouwen gesloopt moesten worden,” zegt Van den Heuvel. “In het oude gebouw stond een van onze twee datacenters, dus die hele infrastructuur moest verplaatst worden. We stonden voor de vraag: gaan we zelf een datacenter bouwen in het nieuwe ziekenhuis of gaan we het op een andere manier oplossen?
Erwin van den Heuvel, manager ICT Erasmus MC.
Het andere datacenter was al uitbesteed aan een externe partij, op een externe locatie. Men is toen gaan rekenen en financieel bleek het veel handiger om het uit te besteden. Daar kwam nog bij dat het gezien de tijdslijn (een half jaar) eigenlijk onmogelijk was om een heel datacenter te bouwen. Van den heuvel: “Zo hebben we de keuze gemaakt voor een locatie in Delft en die hebben we helemaal ingericht naar onze specificaties. Met ons andere datacenter in Rotterdam hebben we nu een hightech dubbel uitgevoerde datacenteromgeving.”
De vereisten
Het pakket aan wensen en eisen werd voor een deel bepaald door de NEN-normeringen waar het ziekenhuis aan moest voldoen. Er werd een leverancier gezocht die al ervaring had met de benodigde hardware en die bovendien al een aantal andere ziekenhuizen bediende. “Dat is makkelijker dan wanneer je zelf iets moet gaan bouwen en daar weer allemaal stempels voor moet halen,” stelt Van den Heuvel. “Er zat een enorme tijdsdruk achter, want de implementatiedatum van juni 2017 stond vast.”
De functionele eisen voor de hardware werden voor een groot deel gedicteerd door het nieuwe HiX-EPD. “Het EPD stond eigenlijk centraal,” vertelt Van den Heuvel. “Het is een systeem dat altijd moet draaien, dus het moest dubbel worden uitgevoerd. Het moest bovendien gelijktijdig live worden gebracht op allebei de locaties. Het is een derde generatie-EPD, dat veel meer functionaliteit heeft dan ons oude EPD. Wat vooral uitblinkt, is de portaalfunctie die je krijgt als patiënt, waarmee je je dossier kunt inzien, kunt nagaan wat je status is, wanneer je afspraken zijn en welke medicatie je is voorgeschreven. Gewoon vanuit huis, op je eigen pc!”
Als onderdeel van de vernieuwingsstrategie moest er natuurlijk ook stil worden gestaan bij een back-up en restore-oplossing voor de waardevolle data van het medisch centrum. Van den Heuvel: “Omdat onze data erg belangrijk voor ons is, hebben we goed nagedacht over hoe we met die data omgaan en hoe we zo snel mogelijk kunnen herstellen van aanvallen of storingen. We zijn de markt gaan verkennen en kwamen al snel bij het Rubrik Cloud Data Management Platform uit, op basis van de specificaties en de ervaringen van anderen. Deze oplossing is veel sneller dan onze oude tape-back-up: binnen een paar minuten is een hele server weer up & running.”
De filosofie
Erasmus MC wil menselijke I(C)T leveren, die in dienst staat van de patiënten, medewerkers en studenten die het ziekenhuis bevolken. Daar is dan ook in alle aspecten van de dienstverlening rekening mee gehouden, stelt Van den Heuvel. “Dat we veel met IT kunnen ondervangen en efficiënter kunnen maken, is natuurlijk heel mooi, maar er zijn altijd groepen mensen die niet goed meekomen met de ontwikkelingen, zoals ouderen die nog nooit met een computer te maken hebben gehad. Ook die mensen moeten we vanzelfsprekend optimaal van dienst zijn en de menselijke maat blijft voor ons heel nadrukkelijk aanwezig.
Het ziekenhuis moet dus goed weten waar mensen nodig zijn en waar machines. Daarvoor wordt de ‘journey’ van de patiënt en van het medisch personeel nauwgezet in kaart gebracht, voor nu en voor de nabije toekomst. Wat doet diegene op een dag? En wat doet diegene op een dag in 2023? Van den Heuvel hierover: “We proberen ons zoveel mogelijk in die werelden te verplaatsen en daar oplossingen op maat voor te ontwikkelen. Ondanks dat we het in onze strategie over kunstmatige intelligentie en robots hebben, blijft een groot deel toch zeer zeker mensenwerk. In een overleg zei een arts bijvoorbeeld dat je veel kan automatiseren, maar dat je de patiënt wel gezien moet hebben om hem te kunnen behandelen.”
De toekomst
In de strategie voor de komende jaren staat dat het Erasmus MC een technisch UMC moet worden. “Dat heeft nogal wat implicaties,” zegt Van den Heuvel. “Data zal steeds belangrijker worden. We moeten daarom goed na blijven denken over hoe we met die data omgaan, samen met onze patiënten, artsen en onderzoekers. Verder moeten we niet alleen de zorg verder blijven verbeteren, maar het ziekenhuis moet ook een plek zijn waar medisch personeel optimaal wordt ondersteund en waar medische studenten willen studeren. Technologie speelt daar een essentiële rol in en wij moeten ervoor zorgen dat die technologie de menselijke aanpak faciliteert.”
Over Rubrik
Rubrik levert een softwareplatform voor het beheren en beschermen van gegevens in de cloud, aan de rand en op locatie. Rubrik's Cloud Data Management-software moet back-up en herstel vereenvoudigen, de acceptatie van de cloud versnellen en automatisering op grote schaal mogelijk maken.
