In Nederland wordt er steeds meer prioriteit gegeven aan het toevoegen van gezonde levensjaren, oftewel het vergroten van de ‘gezondheidsspanne’. Zo is het Nationaal Preventieakkoord opgesteld voor het verbeteren van de publieke gezondheid. Maar om de doelen voor 2030 te kunnen halen, moet er flink worden doorgepakt. Zeker nu de zorg na de pandemie meer onder druk staat dan ooit. Preventieve gezondheidszorg kan een belangrijke rol in spelen in het vergroten van de gezondheidsspanne. Informatievoorziening en laagdrempelige handvatten voor de samenleving ontbreken echter nog.
Prof. dr. Bruce H.R. Wolffenbuttel, Hoogleraar Endocrinologie UMCG ziekenhuis zegt hierover: “Meer dan de helft van de mensen is op 40-jarige leeftijd al langdurig ziek met ziektes zoals diabetes, hart en vaatziekten en depressie. Helaas blijft het aantal langdurig zieken maar groeien, wat de zorg in de toekomst onbetaalbaar zal maken. Veel van die chronische ziektes zijn te voorkomen met een gezonde leefstijl, hier ligt dus een grote kans voor preventieve gezondheidszorg.”
Prof. dr. Hanno Pijl, Hoogleraar Diabetologie, vult aan: “Veel chronische aandoeningen zijn omkeerbaar. Ongeveer 10 jaar geleden is bijvoorbeeld duidelijk geworden dat type-2 diabetes omkeerbaar is door gezond te leven. Maar op dit moment wordt deze kennis te weinig ingezet in de reguliere zorg voor mensen met type-2 diabetes. Er wordt vaak nog steeds vooral vertrouwd op het effect van alléén medicijnen.”
Aantal gezonde levensjaren
Gemiddeld genomen worden we in Nederland steeds ouder. Dit is mooi, maar een belangrijk punt wordt vaak vergeten. Met het verlengen van levens is ook het aantal jaren dat men leeft in een ongezonde staat leeft drastisch toegenomen. In Nederland is de gemiddelde levensverwachting 82 jaar, waarvan slechts 61 jaar in goede gezondheid.
In onderzoek van Ancora Health in samenwerking met het Universitair Medisch Centrum Groningen is met de AI-technologie machine learning de relatie onderzocht tussen de genetica, voeding, gedrag en de daaruit voortvloeiende gezondheidsresultaten naarmate mensen ouder worden. Hieruit is gebleken dat mensen met een slechte leefstijl gemiddeld slechts vier jaar in gezonde toestand leven tussen de 40 en 70 jaar. Voor mensen met een gezonde leefstijl is dit gemiddeld 25 gezonde levensjaren tussen de 40 en 70 jaar.
Een behoorlijk verschil dus, waar met preventieve gezondheidszorg veel te behalen is. Het Nationaal Preventieakkoord is een mooie eerste stap, maar de maatregelen moeten laagdrempeliger en toegankelijker. Denk aan subsidies voor gezonde producten, zoals groenten en fruit. Dit zou bijvoorbeeld weer gecompenseerd kunnen worden door de invoering van belastingen op ongezonde producten, zoals suiker. Alleen zo maak je de doelstellingen uit het akkoord haalbaar en maak je het gezondheidssysteem daadwerkelijk effectief voor iedereen.
Preventieve zorg
De impact van een gezonde leefstijl is groot op de kwaliteit van leven. Voor het toevoegen van kwalitatieve gezonde levensjaren, zijn factoren als wel of niet roken, stressniveau, slaapkwaliteit, sporten, wandelsnelheid, voedingsgewoonten en alcoholconsumptie van invloed. Mensen zijn zich vaak nog onvoldoende bewust van het feit dat deze factoren op de langere termijn een impact hebben op de kwaliteit van leven.
Hier ligt een rol voor de overheid om meer de potentiële voordelen te benadrukken en burgers handvatten te bieden om aan de slag te gaan met een gezondere leefstijl.
Digitale hulpmiddelen
Medtech-startups zoals Ancora kunnen hieraan bijdragen. Zij kunnen - samen met deskundigen zoals artsen, diëtisten en leefstijlcoaches - digitale hulpmiddelen ontwikkelen om de gezondheidssituatie en -risico’s inzichtelijk te maken op een persoonlijke, eenvoudige en begrijpelijke manier. De ambitie van Ancora Health is om zo miljoen gezonde levensjaren aan de samenleving toe te voegen tegen 2030. Dit kan de stijging van zorgkosten remmen en uiteindelijk een betere kwaliteit van leven opleveren naarmate mensen ouder worden.
Zoals eerder benoemd, is het belangrijk dat er niet alleen onderzoek gedaan wordt en handige tools komen. Het is nu tijd het ook onder de aandacht te brengen en actie te ondernemen. We zijn ervan overtuigd dat wanneer mensen de potentiële voordelen van preventieve zorg beter begrijpen, zoals het omkeren van diabetes type 2 door middel van leefstijlinterventies, dit hun kans op een langere gezondheidsspanne zal vergroten.
Daarnaast zal de overheid een grote rol moeten spelen om die verandering in gang te zetten en mensen te stimuleren betere gezondheidskeuzes te maken. Waar wachten we nog op?
