Hoe een brughoektumor moet worden behandeld, hangt voor een belangrijk deel af van de mate waarin deze tumor groeit. De huidige meetmethode om de tumorgroei te bepalen is foutgevoelig en kost teveel mankracht. Experts van LUMC hebben daarom AI-technologie ontwikkeld die kan helpen. Het gaat om een zelflerend computerprogramma dat tumoren op MRI-scans sneller en nauwkeuriger meet. De slimme technologie is zodanig ontwikkeld dat ook andere ziekenhuizen er profijt van kunnen hebben.
De brughoek is een plek in je hoofd tussen de kleine hersenen, de hersenstam en de inwendige gehoorgang. Een brughoektumor is geen hersentumor, maar een gezwel dat meestal zeer langzaam groeit en niet uitzaait. Erik Hensen, KNO-arts in het LUMC legt uit: "Brughoektumoren zijn meestal goedaardige gezwellen, maar een grote en/of groeiende brughoektumor kan uiteindelijk wel voor grote problemen zorgen. Zo kan het functies van hersenzenuwen aantasten, met name die van het gehoor en evenwicht. In zeldzame gevallen kan ook een aangezichtsverlamming, verwardheid, wazig zicht en hoofdpijn ontstaan. In zo’n geval is het belangrijk om zo snel mogelijk in te grijpen, het liefst nog voor deze problemen ontstaan.”
Volume brughoektumor
Maar in ongeveer 60% van de gevallen groeit de tumor niet. In dat geval is het behandelen van de tumor niet direct nodig. Dat is belangrijk omdat zo’n behandeling risico’s met zich mee kan brengen. De groei van de tumor in de gaten houden, is in het geval dat de tumor niet groeit, ook een optie waarvoor een patiënt samen met de arts kan kiezen. Het goed in de gaten houden van de tumorgroei is in de praktijk een tijdrovende bezigheid met een zekere foutmarge. In de praktijk wordt de diameter van de brughoektumor gemeten, maar eigenlijk is het meten van het volume betrouwbaarder. Het meten van het volume moet echter nu nog handmatig en dat kost zoveel tijd dat het niet bij alle patiënten kan worden gedaan.
MRI-scans
Door de nieuwe AI-technologie kan dit nu sneller en nauwkeuriger gebeuren. Door samenwerking van de afdelingen KNO, Radiologie en CAIRELab (experts op het gebied van Artificial Intelligence) binnen het LUMC is het namelijk gelukt om met AI-technologie een zelflerend computerprogramma te maken dat het tumorvolume binnen korte tijd berekent aan de hand van de MRI-scan. Hensen: "We hebben het programma zo getraind dat hij de brughoektumor op de scan vindt en het volume meet. En dit werkt niet alleen voor MRI-scans gemaakt in het LUMC, maar voor scans van verschillende ziekenhuizen en MRI-scanners. Ons onderzoek heeft al aangetoond dat het programma nauwkeurig en betrouwbaar is, toch zal in de praktijk een arts de meting altijd zelf controleren. Maar dat kost veel minder tijd dan zelf meten."
AI in de oncologie
AI in de oncologie verandert de kankerzorg in steeds hoger tempo. Kunstmatige intelligentie helpt artsen onder meer bij vroegtijdige detectie van tumoren, betere diagnoses en het personaliseren van behandelingen. AI-algoritmen analyseren bijvoorbeeld tegenwoordig grote aantallen medische beelden voor snelle detectie van longkanker en borstkanker. De toepassingsmogelijkheden worden steeds groter en nu is het dus ook mogelijk om snel en betrouwbaar de groeisnelheid van brughoektumoren te meten. Met behulp van bijvoorbeeld financiering vanuit KWF Kankerbestrijding kan volgens betrokkenen deze technologie straks daadwerkelijk in de praktijk worden gebracht.
Uitdagingen en kansen
Volgens Hensen is LUMC het eerste ziekenhuis in Nederland dat dit specifieke AI-programma voor brughoektumoren in de praktijk brengt. “En dat brengt uitdagingen met zich mee. Eerst moet het programma in de ICT-omgeving van het ziekenhuis worden ingebouwd, zodat de metingen ook zichtbaar zijn in het elektronisch patiëntendossier. Dan kunnen we tumorgroei nauwkeuriger vaststellen, patiënten beter voorlichten en samen met hen de beste vervolgstappen bepalen."
Nadat het programma in de ICT-omgeving is ingebouwd, worden er tests gedaan met al bestaande MRI-scans. De verwachting is dat over 3 jaar de implementatiefase is afgerond en het programma in de dagelijkse praktijk gebruikt kan worden. De onderzoekers denken dat uiteindelijk de AI-technologie niet alleen voor brughoektumoren inzetbaar is, maar ook opnieuw getraind kan worden voor het automatisch meten van tumorgroei bij andere tumoren.
