Nadat op 12 november jongstleden de nieuwe zorgpremies bekend werden gemaakt, is extra duidelijk geworden dat er het nodige moet veranderen om te zorgen dat de zorg voor iedereen toegankelijk blijft. Digitalisering zal daar een belangrijke rol in gaan spelen, alsmede passende zorg.
Debet aan de stijgende zorgkosten is allereerst de disbalans tussen vraag en aanbod. Daarnaast kampt men in de zorg met een tekort van plusminus 49.000 zorgmedewerkers terwijl de vergrijzing sterk toeneemt. Te weinig mensen staan dus voor een toenemende werkdruk. De verzekeraars zijn dan ook van mening dat de zorg anders ingericht zal moeten worden. Digitalisering en passende zorg spelen daarbij een belangrijke rol.
Passende zorg
De noodzaak om tot passende zorg te komen, is ook onvermijdelijk vanwege inflatie en daarmee de stijgende energieprijzen. Hierdoor wordt het voor steeds meer mensen moeilijk om de stijgende zorgpremie te voldoen. Daar komen bovendien de hogere personeelskosten door noodzakelijke salarisverhogingen nog eens bij.
Zorgverzekeraars hebben bovendien wettelijke verplicht om financiële reserves aan te houden om daarmee zo onvoorziene tegenvallers op te kunnen vangen. Bijvoorbeeld door een verdere toename van de inflatie en in het geval beurskoersen de verkeerde kant op gaan.
Om de groeiende vraag naar zorg goed op te kunnen vangen, zou er volgens de verzekeraars ook kritischer gekeken moeten worden naar de noodzaak van bepaalde operaties. Soms zou bijvoorbeeld ook gekeken moeten worden naar therapeutische behandelingen of anderszins. Daarmee is er dan meer ruimte om te zorgen dat kwetsbare patiënten de zorg die zij nodig hebben gewaarborgd kan blijven en niet door capaciteitsproblemen of om financiële redenen geen stand kan houden.
Digitalisering verlicht druk op de zorg
De chronische zorg zou zich met name goed lenen voor digitalisering omdat het voor veel patiënten niet pe se noodzakelijk is om met enige regelmaat bij een arts te verschijnen. Door de app zijn zij zelf in staat om de waarden in een app bij te houden. Ook al vinden de routinematige controles nog altijd prettig, het is gezien de druk op de zorg lang niet altijd haalbaar meer om dat systeem in stand te houden.
Digitalisering betekent overigens ook niet, zoals wel eens wordt gevreesd, dat het een vervanging is van de zorg die men gewend was. Want ook al worden er consulten overgeslagen, bij een medische noodzaak kan en blijft een zorgverlener gewoon ingrijpen.”
Digitalisering als alternatief
Door middel van digitalisering in de zorg kan de druk op de zorg aanzienlijk verminderen. Hierdoor is het bijvoorbeeld mogelijk om controles en nacontroles na een operatie op afstand te bewerkstelligen zodat de patiënt in kwestie daarvan minder vaak naar het ziekenhuis hoeft te komen. Georgette Fijneman, directievoorzitter van Zilveren Kruis noemt in een artikel in het NRC de app Virtual Fracture Care als een goed voorbeeld van passende en meer digitale zorg. “Daarmee hoeven patiënten na een simpele botbreuk niet meer naar het ziekenhuis voor nacontrole: ze ontvangen alle informatie om thuis te herstellen in een app.”
Menselijkheid in de zorg
Bij digitalisering van de zorg zou bij menigeen het idee kunnen ontstaan dat daarmee het persoonlijk contact tussen arts en patiënt te ver naar de achtergrond verdwijnt, terwijl dit zeker niet het geval is. Of zoals Fijneman daarover in het interview voor de NRC zei: "We moeten de menselijkheid behouden daar waar dat nodig is. Het is belangrijk dat de patiënt de keuze voor persoonlijk contact houdt. Maar alles digitaal doen wat digitaal kan, bespaart tijd die we hard nodig hebben.”
Digitalisering en passende zorg zijn thema’s die ook terugkomen in het Integraal Zorgakkoord, waarin het ministerie van Volksgezondheid met de belangrijkste zorgpartijen afspraken vastlegt voor de komende vier jaar.
