Onderwerpen in de e-learning zijn onder meer: hoe herken je dat een patiënt moeite heeft om informatie te begrijpen? Hoe pas je je communicatie aan? En hoe kun je met deze patiënten komen tot samen beslissen? De e-learning is ontwikkeld door Pharos, Nivel en Dialogue Trainer, met financiering van ZonMw.
E-learning in delen te volgen
In totaal duurt het doorlopen van de lesstof twee uur, maar de e-learning is in delen te volgen. Ook een verkorte route is mogelijk. Er zijn vier onderdelen:
- Kaart 1: herkennen van patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden en introductie gezondheidsvaardigheden.
- Kaart 2: begrijpelijk communiceren (met aandacht voor de terugvraagmethode).
- Kaart 3: samen Beslissen.
- Kaart 4: hulpmiddelen en achtergrondinformatie (onder andere een observatielijst om een eigen consult te beoordelen; wetenschappelijke artikelen over het achterliggende onderzoek en consult-ondersteunend materiaal).
Ervaring met e-learning
Zorgverleners uit vier ziekenhuizen, geneeskundestudenten van het Radboudumc en docenten van medische studies hebben de e-learning al doorlopen. Ze gaven na afloop aan beperkte gezondheidsvaardigheden beter te begrijpen en te herkennen. De e-learning omschrijven ze als leerzaam, innovatief en interactief. De simulaties als realistisch.
“Dit zou eigenlijk de standaard moeten zijn voor gesprekken met álle patiënten, niet alleen voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden”, zei een docent. Verder vinden de cursisten het fijn dat de e-learning op eigen tempo gemaakt kan worden. De directe feedback op de gekozen antwoorden is heel nuttig.
Een derde van de mensen in Nederland heeft moeite met het begrijpen of lezen van informatie over gezondheid en het opvolgen van instructies, stelt Pharos. Dat zijn laaggeletterden, ouderen of aan mensen voor wie Nederlands niet de eerste taal is. Goed geïnformeerd zijn en begrijpen van mogelijke behandelmethoden is echter voor iedereen belangrijk. Alleen dan kan je samen beslissen.
Tools voor samen beslissen
Er bestaan al langer tools om mensen te helpen om samen over een behandeling te beslissen. Eind 2018 werd bijvoorbeeld al de serious game Oefendokter geïntroduceerd. Deze tool levert een bijdrage voor oudere patiënten om samen met hun zorgverleners over hun behandeling te beslissen. De Universiteit Utrecht, DialogueTrainer en Vilans brachten de oorspronkelijk Engelse online training in Nederland uit.
Wat is de insteek van De Oefendokter: een gesprek met een huisarts is vaak kort en met name oudere mensen hebben moeite in die korte tijd de juiste vragen te stellen over hun behandeling. Het is dan soms lastig om de juiste beslissingen te nemen over een eventuele behandeling. Met De Oefendokter kunnen ouderen online het gesprek oefenen, waardoor ze beter voorbereid bij de dokter aankomen.
VR voor herkennen laaggeletterdheid
Suzanne Verheijden, die in ICT&health regelmatig artikelen schrijft over de ontwikkeling van digitale vaardigheden in de zorg, schreef in ICT&health 5 over een virtual reality-applicatie waarmee zorgverleners kunnen leren om laaggeletterdheid te herkennen. Laaggeletterdheid vraagt specifieke vaardigheden van de zorgprofessional. Oefenen in het bespreken van dit thema gebeurt veelal in een rollenspel. De spontaniteit is beperkt en de meeste studenten oefenen uiteindelijk beperkt of weinig. De kosten zijn hoog en de trainingsvorm is inflexibel.
De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en The Simulation Crew hebben daarom Max, de virtuele cliënt, ontwikkeld. Xperium Health zorgt voor de VR-brillen en het opleiden van de docenten in de VR-techniek. Naast verbale communicatie wordt ook de non-verbale communicatie meegenomen in de VR-tool. Zo heeft het oogcontact en de lichaamshouding van de speler effect op de gesprekspartner en daarmee op het gespreksverloop.
