Een groep internationale onderzoekers denkt dat opnames voor hartfalenpatiënten kunnen worden voorkomen door met behulp van stemherkenning en kunstmatige intelligentie te detecteren of de patiënt meer vocht vasthoudt. Vochtophoping is het belangrijkste symptoom van acuut hartfalen waarvoor mensen moeten worden opgenomen in het ziekenhuis. De onderzoekers testen deze stemherkenning de komende periode bij 200 patiënten met hartfalen.
In dit onderzoeksproject met de naam PRE-DETECT-HF werkt hoogleraar cardiologie Hans-Peter Brunner-La Rocca van het Maastricht UMC+ samen met cardiologiecentrum Clinic Barcelona en diverse andere partners. De organisatie Noah Labs levert de kerntechnologie en expertise op het gebied van kunstmatige intelligentie en stemherkenning. Er is een subsidie van € 1,5 miljoen van het European Institute of Innovation and Technology (EIT) beschikbaar voor dit onderzoek.
Stemherkenning bij hartfalen
Bij hartfalen kan een verzwakt hart het bloed niet goed rondpompen. Daardoor kan ook vocht niet goed worden afgevoerd, waardoor op verschillende plekken in het lichaam vochtophopingen ontstaan. Als ademhalen moeilijker wordt doordat er vocht in de longen zit, is dat een ernstig probleem. Uiteindelijk ontstaat zo acuut hartfalen en moet de patiënt worden opgenomen in het ziekenhuis om via een infuus medicatie te krijgen die ervoor zorgt dat het lichaam het vocht kan kwijtraken.
De vochtophoping verloopt grotendeels ongemerkt. Tegen de tijd dat er merkbare symptomen ontstaan, is een ziekenhuisopname vaak onvermijdelijk. Onderzoek toonde al aan dat kunstmatige intelligentie veranderingen in de stem door vochtophoping kan waarnemen. De onderzoekers willen daarom bij hartfalenpatiënten gaan testen of stemherkenning de vochtophoping ook écht op tijd kan ontdekken, waardoor de cardioloog medicatie kan voorschrijven en een ziekenhuisopname voorkomen wordt.
Opzet van het onderzoek
Hans-Peter Brunner-La Rocca coördineert de klinische studie, waaraan 200 patiënten zullen deelnemen. Deze patiënten hebben net een opname door vochtophoping achter de rug en hebben daardoor een verhoogd risico op herhaling. Het betreft een ‘dubbelblind’ onderzoek: dat betekent dat alle patiënten dagelijks een test met stemherkenning doen met een app, maar dat bij de helft de resultaten hiervan niet worden gebruikt om in te grijpen. Dat is de controlegroep. De patiënt en de behandelend arts weten niet of de patiënt tot de controlegroep behoort.
Zo is de kans het grootst dat alle patiënten hetzelfde omgaan met de stemherkenning. Dan zijn de resultaten van beide groepen optimaal vergelijkbaar en kunnen de onderzoekers bepalen of de groep die stemherkenning gebruikt uiteindelijk een betere behandeling krijgt. De helft van de patiënten is in behandeling bij Clinic Barcelona, de andere helft bij Maastricht UMC+, Zuyderland Medisch Centrum en Medisch Spectrum Twente. Met deze laatste ziekenhuizen werkt Brunner-La Rocca samen.
De zorg toegankelijk houden
Digitale innovaties zoals stemherkenning zijn volgens Brunner-La Rocca nodig om te zorg toegankelijk te houden: ‘We hebben te maken met een enorme druk op de zorg, bijvoorbeeld door personeelsgebrek en stijgende kosten. Ik geloof dat we met digitale zorg grote stappen kunnen zetten om de zorg toegankelijk te houden. Als mensen thuis, met hun smartphone, hun ziekte betrouwbaar kunnen monitoren, hoeven ze minder vaak naar het ziekenhuis. Bovendien is stemherkenning voor de patiënt eenvoudig: die hoeft maar een paar zinnen uit te spreken en de app weet genoeg. Als de app aangeeft dat er toch iets aan de hand is, kan de arts snel en gericht in actie komen, bijvoorbeeld door het bijstellen van de medicatie. Met naar schatting ruim 240.000 hartfalenpatiënten in Nederland kan het écht een verschil maken als je op deze manier het aantal ziekenhuisbezoeken vermindert én opnames voorkomt.’
Er is een bredere trend gaande waarbij indien mogelijk zorg van het ziekenhuis naar huis wordt gebracht. Zo gebruikt hoogleraar en cardioloog Hareld Kemps sinds kort een speciaal harthorloge om patiënten met hartfalen thuis te monitoren. Het zorghorloge stuurt data door naar de zorgverlener waardoor de patiënt onder het motto ‘meten is weten’ thuis voortdurend gemonitord kan worden. Dit levert niet alleen een schat aan medische data op maar ook een beter inzicht in de levensstijl van een patiënt.
En het VieCuri Ziekenhuis gebruikt al enkele jaren de SanaCoach Hartfalen-app om patiënten met hartfalen thuis te monitoren en te ondersteunen. Via deze app kunnen zowel de patiënt als de eventuele mantelzorger meer te weten komen over de aandoening. De app toont een virtueel persoon, in dit geval een zogenoemde zorgavatar, die tegen de patiënt praat. Via die zorgavatar kunnen patiënten ook vragen stellen aan de zorgverleners in het ziekenhuis.
