High-res beelden van netvlies voor betere diagnostiek

do 6 februari 2025 - 13:25
Diagnostiek
Nieuws

Onderzoekers hebben een van de grootste oogstudies ter wereld uitgevoerd om nieuwe inzichten te krijgen in de dikte van het netvlies. De bevindingen bieden nieuwe mogelijkheden om routinematige beeldvorming van de ogen te gebruiken als hulpmiddel bij het screenen op, en behandelen van ziekten, net zoals mammografieën dat hebben gedaan bij borstkanker.

De studie onder leiding van WEHI, waarbij geavanceerde kunstmatige intelligentie technologie werd gebruikt om meer dan 50.000 ogen te analyseren, produceerde kaarten van het netvlies in ongekend detail om beter te begrijpen hoe netvliesverschillen verband houden met verschillende ziekten. Vorig jaar berichtten wij al over een Schots onderzoek naar het sneller, en in een eerder stadium diagnosticeren van nierziekten met behulp van een slimme oogscan.

Een venster naar de hersenen openen

Het netvlies maakt deel uit van het centrale zenuwstelsel, dat ook de hersenen en het ruggenmerg omvat. Veel ziekten zijn gekoppeld aan degeneratie of verstoring van dit cruciale systeem, waaronder neurodegeneratieve aandoeningen zoals dementie en stofwisselingsziekten zoals diabetes. Wereldwijd zijn neurologische aandoeningen alleen al een van de belangrijkste oorzaken van invaliditeit en ziekte, met meer dan 3 miljard mensen, oftewel 43 procent van de wereldbevolking, die leven met een hersen gerelateerde aandoening.

“We hebben aangetoond dat beeldvorming van het netvlies kan fungeren als een venster naar de hersenen, door associaties op te sporen met neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose en vele andere aandoeningen. De fijnschalige metingen van onze kaarten onthullen belangrijke nieuwe details over verbanden tussen verdunning van het netvlies en een reeks veel voorkomende aandoeningen”, aldus Dr. Vicki Jackson, hoofdonderzoeker bij WEHI, statisticus en genexpert.

Genetische factoren

Het onderzoek, onlangs gepubliceerd in Nature Communications, identificeerde ook nieuwe genetische factoren die de dikte van het netvlies beïnvloeden en die waarschijnlijk een rol spelen in de groei en ontwikkeling van iemands netvlies. “Dit onderzoek benadrukt het potentieel van netvliesdikte als diagnostische biomarker om te helpen bij het opsporen en volgen van de progressie van talrijke ziekten. We kunnen nu specifieke locaties van het netvlies aanwijzen die belangrijke veranderingen vertonen bij sommige ziekten”, vertelt Jackson.

Het internationale onderzoeksteam, geleid door WEHI, paste AI-methoden toe op grote populatiegegevens van netvliesafbeeldingen en vergeleek informatie over de genetica en gezondheid van elke persoon om ongekende verbanden met ziekten te onthullen. De resultaten creëerden 50.000 kaarten met metingen op meer dan 29.000 locaties in het netvlies en identificeerden netvliesverdunning in verband met 294 genen die een belangrijke rol spelen bij ziekten.

“Technologieën zoals AI wakkeren ontdekkingen aan en wanneer ze worden gecombineerd met briljante geesten, is er een buitengewone mogelijkheid om grote populatiegegevens om te zetten in verstrekkende inzichten,” zei Prof. Bahlo, een labhoofd bij WEHI.