Programma’s voor fysieke prehabilitatie zijn er steeds meer, bijvoorbeeld om iemand sterker en fitter te maken voor sneller herstel na een operatie. Klachten zoals angst en neerslachtigheid voorafgaand aan een operatie of behandeling aanpakken, gebeurt echter nog weinig. Terwijl je hiermee veel mentale klachten na een operatie of behandeling kunt voorkomen, en daarmee groeiende druk op de GGZ. E-health aanbieder Minddistrict werkt daarom samen met onderzoekers van het Radboudumc aan digitale interventies voor mentale prehabilitatie en (na)zorg.
Prehabilitatie is een programma voorafgaand aan je operatie of behandeling, dat herstel moet bevorderen na bijvoorbeeld een knie- of dikkedarmoperatie, en de kans op complicaties verkleint. Veel mensen ervaren echter ook mentale klachten en angst: omdat ze opeens patiënt zijn, een operatie moeten ondergaan of langdurend ziek zijn.
Dit kan ook gepaard gaan met stemmingsklachten zoals neerslachtigheid. Wanneer mentale problemen rondom een operatie of behandeling niet goed worden opgepakt, kunnen de klachten toenemen en zal men uiteindelijk in een later stadium waarschijnlijk hulp nodig hebben van de geestelijke gezondheidszorg. Deze dure zorg en persoonlijk lijden hadden voorkomen kunnen worden.
Gerichte, vroegtijdige behandeling
Minddistrict en het Radboudumc werken daarom samen aan evidenced-based, betaalbare en opschaalbare digitale interventies om psychische klachten bij ziekenhuispatiënten gericht en vroegtijdig te behandelen. Mentale prehabilitatie dus. Onderzoekers van het Radboudumc ontwikkelen hiertoe zelf in het Content Management Systeem (CMS) (1) van Minddistrict meerdere online interventies.
Inmiddels zijn binnen de samenwerking de eerste digitale interventies ontwikkeld en onderzocht: Buddy – een Mindfulness based training tijdens en na kanker; OncoCogTrain – voor negatieve gedachten die iemand kan ervaren na kanker. Daarnaast staan inmiddels nieuwe initiatieven in de startblokken, zoals een digitale interventie voor angst en pijn na een operatie met behulp van Cognitive Bias Modification.
Opschaling realiseren
“De samenwerking met Minddistrict is belangrijk omdat we er samen voor zorgen dat we tot opschaling komen", vertelt Dr. Janna Vrijsen, gedragswetenschapper en Associate Professor bij Radboudumc. "Nu merk je vaak dat als de onderzoekssubsidie stopt, een ontwikkelde toepassing een stille dood sterft. Of een startup heeft een prachtige app ontwikkeld, maar niet de capaciteit om die breed in de markt te zetten. We willen iets duurzaams neerzetten dat langere tijd op een stabiele manier veel mensen kan helpen.”
Om dit te voorkomen, wil Minddistrict samen met diverse afdelingen van het Radboudumc voor uiteenlopende somatische aandoeningen ook mentale prehabilitatie realiseren. De focus ligt bij somatiek nu meestal op behandeling of operatie zelf: je hebt iets en dat moet weg of verholpen worden. De mentale impact, zoals angst voor de behandeling, angst om dood te gaan en een gezin achter te laten, kreeg vaak pas daarna veel aandacht. Op het moment dat je dan een GGZ-traject inging, was het probleem vaak al veel groter.
Effecten mentale prehabilitatie
“Het mooie van de samenwerking met het Radboudumc is dat we de aanpak van die mentale problemen meer naar voren trekken in het behandelproces", meent Barry Meesters, Director Growth & Partnerships bij Minddistrict. “Je ziet bij bestaande fysieke prehabilitatietrajecten ook positieve effecten bij herstel na een operatie. Als je nu ook gedragsverandering en een leefstijl kunt verankeren om angst, stress, depressie etc. te voorkomen of beperken voorafgaand aan een operatie, dan zal dat zeker ook achteraf effecten hebben.”
Lees het hele interview in ICT&health editie 1, die rond 15 februari verschijnt.
