Zorgverzekeraar Menzis biedt ziekenhuizen een extra mogelijkheid om geld aan te vragen voor het verplaatsen, voorkomen en vervangen van zorg. Het gaat om zogeheten transformatiegelden waarvoor in totaal 425 miljoen euro subsidie beschikbaar is de komende jaren. Voorbeelden zijn het toepassen van zorg-op-afstand in plaats van monitoring en consulten in het ziekenhuis.
Menzis stelt met zijn aanbod te reageren op een recente monitor van de NZa, waaruit blijkt dat deze zogenoemde transformatiegelden nog weinig worden gebruikt. Zo zou er van de 70 miljoen euro die beschikbaar is voor 2019 pas 1,4 miljoen euro ‘geoormerkt’ zijn. In een reactie begin juli wezen brancheorganisaties van ziekenhuizen en zorgverzekeraars naar elkaar als schuldige partij. De NZa riep op tot meer actie van betrokken partijen en stelde meer toezicht op dit punt in het vooruitzicht.
Laagdrempelige stimuleringsvouchers
Behalve de bestaande mogelijkheden om transformatiegelden aan te vragen, biedt Menzis naar eigen zeggen ziekenhuizen laagdrempelige stimuleringsvouchers voor projecten die zich richten op ‘de juiste zorg op de juiste plek’ iets waarvan de NZa ook vindt dat er meer actie nodig is. ‘Zo willen we ziekenhuizen extra stimuleren te transformeren en daarmee samen die goede zorg te realiseren.’
Marieke van der Lans, manager Zorginkoop bij Menzis, geeft aan dat de oproep van de NZa niet als een verrassing kwam. ‘We zien dat het beschikbare budget voor de transformatiegelden nog niet overal optimaal wordt benut. Met de ziekenhuizen in onze regio’s maken we hierover afspraken in onze meerjarenovereenkomsten. Het aantal overige aanvragen is echter beperkt, en de voorstellen zijn niet altijd concreet genoeg of voorzien van een duidelijk resultaat.’
Meer focus op juiste zorg
Verder constateert Menzis volgens Van der Lans dat de meeste voorstellen zich toespitsen op ‘de zórg op de juiste plek’: op de verplaatsing van zorg dichterbij huis of op e-health-initiatieven. “We vinden het noodzakelijk dat er nog meer focus komt op initiatieven voor ‘de júiste zorg’. Daarvoor maken we het aanvraagproces voor ziekenhuizen eenvoudiger.”
Menzis noemt de zorg in Nederland van uitstekende kwaliteit, maar vindt sommige zorg niet altijd nodig. Hier moet volgens de verzekeraar meer aandacht komen. Bijvoorbeeld door initiatieven uit te rollen voor gepast gebruik van zorg, doelmatige inzet van dure geneesmiddelen en samen beslissen. Deze initiatieven hebben de meeste slagingskans als ze projectmatig worden aangepakt, meent Menzis. Dat vraagt extra projectcapaciteit in ziekenhuizen.
Delen resultaten, inzichten
Met de stimuleringsvouchers denkt Menzis dit makkelijker te maken voor ziekenhuizen. Als zij op deze manier transformatiegelden aanvragen, moeten wel bereid zijn hun resultaten en inzichten met de verzekeraar te delen. Afhankelijk van de zorgkosten per ziekenhuis zijn er vouchers van 25.000 en 50.000 euro beschikbaar voor alle ziekenhuizen én naast de bestaande aanvraagmogelijkheden.
Menzis citeert Wolter Odding, bestuurder van Ziekenhuisgroep Twente (ZGT), die blij zegt te zijn met het initiatief van Menzis. “Als ziekenhuis zijn we volop bezig met initiatieven die bijdragen aan de juiste zorg op de juiste plek. Maar soms vinden we het moeilijk om projectplannen en het beoogde resultaat vooraf in detail uit te werken. Het is goed dat Menzis hierover nadenkt en ons zo het vertrouwen geeft dat we deze gelden zinvol besteden, om de benodigde transformatie te versnellen.”
Beperkt gebruik transformatiegelden
Begin juli stelde de NZa dat ziekenhuizen en zorgverzekeraars slechts beperkt gebruik maakten van de beschikbare transformatiegelden om het verplaatsen, voorkomen en vervangen van ziekenhuiszorg te financieren. Volgens de toezichthouder is het de bedoeling dat zorgverzekeraars en -aanbieders komen tot voorstellen om de beschikbare 425 miljoen euro te besteden aan onder meer digitale toepassingen om ziekenhuiszorg naar thuis te verplaatsen. Van de 70 miljoen euro voor 2019 was volgens de NZa pas 1,4 miljoen al geoormerkt.
De NZa riep zorgverzekeraars en zorgaanbieders op om samen de oorzaken te onderzoeken van het gebrekkig gebruik van beschikbare transformatiegelden en te bekijken hoe deze gelden wel besteed kunnen worden. De toezichthouder gaf aan de komende tijd intensiever toe te zien op de afspraken die de verschillende partijen maken in het kader van de transformatiegelden en daarbij ook op de transformatiebeweging in zijn geheel. 'Zorgverzekeraars en ziekenhuizen geven aan dat zij wel afspraken maken in het kader van de juiste zorg op de juiste plek maar dat ze hier niet altijd de transformatiegelden voor inzetten.’
Naar elkaar wijzen
Ziekenhuizen en zorgverzekeraars wezen destijds naar elkaar als schuldige partij. Zorgverzekeraars blijven volgens ziekenhuisbrancheclub NVZ op het geld zitten dat beschikbaar is om veranderingen in de organisatie van de zorg te stimuleren. Daardoor komen initiatieven om de juiste zorg op de juiste plek te krijgen te langzaam van de grond, aldus de NVZ.
Volgens brancheorganisatie Zorgverzekeraars Nederland (ZN) lag het aan de ziekenhuizen en andere zorgaanbieders in de medisch specialistische zorg dat de transformatiegelden niet optimaal benut worden. 'Tot nu toe ervaren zorgverzekeraars dat het voor zorgaanbieders lastig is om tot goed uitgewerkte voorstellen te komen. Zorgverzekeraars zijn hierover in gesprek en blijven actief om zorgaanbieders te faciliteren bij het indienen van voorstellen.’
