Nieuwe technologie borstonderzoek is pijnloos en röntgenvrij

11 december 2023
borstkanker
Diagnostiek
Nieuws

Traditioneel borstonderzoek, zoals bijvoorbeeld bij het bevolkingsonderzoek gebeurt, is vaak pijnlijk en vervelend voor vrouwen. Een nieuwe 3D-fotoakoestische mammografie kan hier mogelijk een einde aan maken, omdat deze technologie volgens betrokkenen pijnloos is. Sinds kort staat in het Radboudumc nu het derde prototype van deze zogenaamde PAM3PLUS technologie waarmee in november al de eerste scans zijn gemaakt.

De eerdere versies van deze innovatieve mogelijkheid voor borstonderzoek werden de afgelopen jaren getest op het Medisch Spectrum Twente in samenwerking met de Universiteit Twente. En nu wordt deze veelbelovende optie dus ook uitgebreid onderzocht bij Radboudumc. Het nieuwe apparaat zou mogelijk een doorbraak kunnen betekenen bij borstonderzoek.

De nieuwe technologie is namelijk pijnloos, niet-invasief en vereist geen blootstelling aan röntgenstraling. Hiermee zou het kunnen zorgen voor een doorbraak in borstkankeronderzoek. Het onderzoek naar deze technologie vindt plaats in het kader van het project SACAMIR. Dit is een publiek-private samenwerking tussen de industriële en academische partners Achmea, De Friesland zorgverzekeraar, de Universiteit Twente en PA Imaging R&D. Het doel is om algoritmen te ontwikkelen voor de toepassing in medische beeldvorming in het algemeen en fotoakoestische mammografie in het bijzonder. Het project wordt financieel ondersteund met PPS-toeslag door de Topsector Life Sciences & Health (Health~Holland).

Innovaties borstkankeronderzoek

Naast de veelbelovende PAM3PLUS technologie, verkent ook het Martini Ziekenhuis nieuwe wegen, bijvoorbeeld met de introductie van de mamma-CT in juni. Deze techniek, die ook geen borstcompressie vereist maar wel röntgentechnologie vereist, wordt onderzocht als een mogelijk alternatief voor MRI-scans in borstkankerdiagnostiek. Ton Tiebosch, voorzitter van de Raad van Bestuur van het Martini Ziekenhuis, benadrukt het potentieel van de mamma-CT in de toekomst van borstkankerdiagnostiek.

Opmerkelijk is ook de toenemende inzet van AI in borstkankerscreening. Gezien het wereldwijde tekort aan radiologen en de vergrijzing in het vakgebied, wordt AI als copiloot in de medische wereld steeds belangrijker. Zweeds onderzoek toont aan dat AI, vooral bij massascreenings, bijna net zo effectief kan zijn als menselijke radiologen. Nederlandse medische professionals onderstrepen deze bevindingen, wat wijst op een toekomst waarin AI een cruciale rol kan spelen in de vroege opsporing van borstkanker. Een speciale AI-suite kan bijvoorbeeld geschikt zijn als tweede beoordelaar bij het doen van borstonderzoek.

Borstkankeronderzoek & facts

Jaarlijks krijgen 13.000 vrouwen en 100 mannen in Nederland de diagnose borstkanker. Het is de meest voorkomende vorm van kanker onder vrouwen en jaarlijks overlijden 3.200 vrouwen aan de gevolgen ervan. Momenteel bestaan er verschillende beeldvormingstechnieken om borstkanker op te sporen, te wetenröntgenmammografie, US-beeldvorming en MRI. Beeldvorming speelt een cruciale rol bij de detectie, diagnose, behandeling en opvolging van borstkanker. Röntgenmammografie is de enige methode die in georganiseerde screeningsprogramma's in verschillende landen wordt gebruikt, omdat het de enige bewezen methode is om de sterfte te verminderen. Deze technologie vereist echter borstcompressie, wat vaak pijnlijk is, maakt gebruik van ioniserende straling en heeft een relatief lage detectiegevoeligheid bij dichte borsten.

Borstonderzoek met PAM3PLUS

Nu is er dus een nieuwe techniek voor borstonderzoek in opmars: ‘PAM3PLUS’. Dit werkt met fotoakoestiek ofwel door het afbeelden van licht (foto) met de detectie van geluid (akoestiek). Bij fotoakoestische mammografie wordt de borst belicht met korte pulsen van nabij infrarood licht. Het apparaat dat in het ziekenhuis van Radboudumc staat, is het derde prototype van deze technologie. De eerdere versies zijn de afgelopen jaren getest op het Medisch Spectrum Twente in samenwerking met de Universiteit Twente. Bij deze nieuwe techniek worden de borsten niet langer meer platgedrukt tussen twee platen, wat door velen als pijnlijk wordt beschouwd.

Voordelen nieuw borstonderzoek

Voor het borstonderzoek met de PAM3PLUS dient de betrokkene op de buik op de machine te gaan liggen, waarna het apparaat met krachtige laserlichtpulsen de borsten in beeld brengt. Ongeveer 90% van de mensen kunnen hiermee onderzocht worden, bij de overige 10% van de mensen is het resultaat nog niet betrouwbaar genoeg. Naast het feit dat deze aanpak pijn- en röntgenvrij is, heeft hij nog een ander voordelen. Bij verdenking van borstkanker wordt er namelijk vaak een biopt afgenomen. Het blijkt echter dat het  vaak, in bijna de helft van deze gevallen, om vals alarm gaat. Fotoakoestiek heeft, in combinatie met bestaande beeldvormingstechnologieën, het potentieel om het aantal ‘fout-positieve’ en ‘fout-negatieve’ uitkomsten van borstkankerdiagnoses aanzienlijk te verminderen.