Het afgelopen jaar is onderzoek gedaan naar de inzet van medicijndispensers in de intramurale zorg. Al eerder zijn er nationaal en internationaal in de extramurale zorg goede ervaringen opgedaan met de inzet van dit hulpmiddel. Maar het gebruik in de intramurale zorg ligt een stuk complexer. In de nieuwe studie, uitgevoerd door Vilans, staat de Medido dispenser centraal. Hierbij werd dus de impact van deze handige digitale medicijnverstrekker op de zorg binnen instellingen onderzocht. De studie, gepubliceerd in februari 2024, laat onder meer zien op welke manier deze technologie mogelijk kan bijdragen aan een verhoogde zelfredzaamheid en medicatietrouw in zorgcentra.
De positieve resultaten van medicijndispensers in extramurale settings, zoals thuiszorg, zijn in een veelbelovend uitgangspunt voor dit recentelijke gepubliceerde onderzoek in de intramurale zorg. In de Verenigde Staten zijn bijvoorbeeld studies gepubliceerd in BMC Geriatrics en PubMed die de effectiviteit van deze technologie in de thuiszorg bevestigen.
Terugkerende succesfactoren in de thuiszorg zijn verbeterde medicatietrouw en zelfstandigheid bij ouderen met chronische aandoeningen. Ook de in de praktijk in Nederland worden al indrukwekkende successen bereikt met de inzet van medicijndispensers in de thuiszorg. Zuyderland Thuiszorg meldt bijvoorbeeld dat de werkdruk dankzij de inzet van 600 medicijndispensers aanzienlijk is gedaald. In de praktijk besparen ze volgens een woordvoerder zelfs 24 fte’s.
Medicijndispensers intramuraal inpassen
De inzet van medicijndispensers in een intramurale setting is volgens de studie echter ingewikkelder. Zo moet bijvoorbeeld eerst zorgvuldig worden beoordeeld in hoeverre cliënten in zorginstellingen in staat zijn om hun medicatie te beheren. Tevens moet de dispensers ingepast worden in bestaande zorgprocessen en is training van zorgmedewerkers een vereiste. Met name binnen zorginstellingen met cliënten die een hogere zorgzwaarte hebben, kan de implementatie in de praktijk ingewikkeld zijn.
Een kanttekening bij het gepubliceerde onderzoek is ook dat de deelnemende organisaties pas recent zijn gestart met de intramurale inzet van de Medido en dat het aantal cliënten dat gebruik maakt van de Medido (nog) laag is. Toch biedt de studie van Vilans een aantal inzichten in de mogelijke voordelen van medicijndispensers in de intramurale zorg, zoals het verhogen van zelfredzaamheid en medicatietrouw. In de praktijk werd echter nog geen verlaging van de werkdruk vastgesteld. Dat komt onder meer omdat een effectieve inzet in een intramurale setting complexer is dan in de thuiszorg en dat het onderzoek nog kleinschalig was. Het onderzoek laat daarentegen wel het potentieel van medicijndispensers zien om uiteindelijk efficiëntere medicatieroutes te realiseren en de werkdruk te verlichten.
Intramurale ervaringen
Afgaande op de ervaringen van cliënten kan worden geconcludeerd dat men over het algemeen positief is over de inzet van Medido in de intramurale context. Uit het onderzoek naar het cliëntperspectief kwam naar voren dat de autonomie van cliënten toeneemt als zij medicatie aangereikt krijgen via een medicijndispenser. Medicatie kan op het juiste moment worden aangereikt en ingenomen, doordat cliënten minder afhankelijk zijn van de roostering van zorgverleners.
Bovendien is het volgens cliënten eenvoudiger om therapietrouw te blijven dankzij zo’n slimme medicijnverstrekker. Ook de informatie die opgehaald is in de vragenlijsten lijkt te bevestigen dat sommige intramuraal wonende cliënten baat hebben bij Medido. Echter, over het algemeen ontvangen de cliënten niet uitsluitend medicatiezorg. Dit beïnvloedt mogelijk de potentiële impact van een medicijndispenser op het verlichten van de werkdruk. Het vergroten van zelfredzaamheid op het gebied van medicatie lost namelijk slechts een deel van de zorg- of hulpvraag op. Voor een deel van de cliënten, zij die voornamelijk afhankelijk zijn van medicatiezorg, kan een medicijndispenser zorgen voor meer zelfredzaamheid.
Vervolgonderzoek wenselijk
Op basis van dit onderzoek is het te vroeg om te zeggen of de Medido bij de organisaties betrokken bij AWIZ West-Brabant al tot veranderingen heeft geleid in de dagelijkse medicatiezorg. Het inzetten van een Medido vraagt om een andere routine, zoals valt af te lezen uit het opgestelde zorgpad. Of dit ook echt plaatsvindt is afhankelijk van het succes van de implementatie. Aangezien de organisaties pas recent zijn gestart met de Medido, sommigen slechts enkele weken voor het uitzetten van de vragenlijst, zou aanvullend onderzoek wenselijk zijn om te toetsen of de verwachte tijds- en kwaliteitswinsten in de praktijk zichtbaar worden. Met vervolgonderzoek kan volgens de auteurs uiteindelijk beter de precieze waarde van deze technologie binnen de intramurale zorg worden vastgesteld.
