Ruim vijf weken na landelijke introductie op 10 oktober is de CoronaMelder-app door bijna 4 miljoen (3.982.293) mensen gedownload. Die momentopname van 16 november is goed voor ongeveer 22,5 procent van de Nederlandse bevolking. In vergelijking met de andere 19 Europese landen die een notificatie-app hebben geïntroduceerd, is de adoptie in Nederland hoog. Alleen in Duitsland, Ierland en Finland is deze adoptiegraad hoger. Dat stelt minister Hugo de Jonge van VWS in de ‘Kamerbrief over Stand van zakenbrief COVID-19.’
In totaal hebben tot 16 november 36.496 mensen, samen met de GGD, een melding gedaan van besmetting waarmee zij andere mensen hebben gewaarschuwd dat zij mogelijk ook besmet zijn. de eerste twee weken waren dat er ongeveer 14.000. Van de mensen die bij het aanvragen van een test aangaven dat ze een melding van CoronaMelder hadden gehad was 99,8 procent op het moment van het aanvragen van de test nog niet benaderd door de GGD vanuit het reguliere bron- en contactonderzoek (BCO).
Dit is volgens De Jonge een indicatie dat CoronaMelder op dit moment inderdaad sneller nauwe contacten bereikt. Gezien het grote aantal mensen dat zich meldt voor een test na notificatie (in
totaal 21.227 op 16 november) is het waarschijnlijk ook een grotere groep dan gevonden wordt via het reguliere BCO.
Deze snellere opsporing van nauwe contacten kan verklaard worden doordat een notificatie sneller wordt verstuurd dan in het analoge proces nauwe contacten kunnen worden benaderd. Daartoe moeten immers eerst de nauwe contacten bij de besmette persoon worden uitgevraagd, waarna deze daarna één voor één worden benaderd. Hierbij is het ook mogelijk dat een besmet persoon zich niet alle nauwe contacten herinnert of zelfs kent, waardoor CoronaMelder niet alleen sneller maar ook meer nauwe contacten kan bereiken. Het hoge percentage nog niet vanuit regulier BCO benaderde nauwe contacten kan overigens mede zijn veroorzaakt doordat het BCO tijdelijk was afgeschaald. Dit zal de komende tijd moeten blijken.
Testen zonder klachten
Vanaf 1 december moeten ook mensen zonder klachten, die naar voren komen als nauwe contacten via BCO en/of de CoronaMelder-app, getest kunnen worden. Dit is onderdeel van de doorontwikkeling van de teststrategie. Op basis van het OMT-advies van 9 november stelt De Jonge dat bovengenoemde groep mensen zich tot op dag 5 na het laatst bekende blootstellingsmoment kunnen laten testen. Bij een negatieve uitslag en zonder klachten kunnen zij direct uit quarantaine als er geen andere redenen zijn om zich te blijven isoleren.
De bewindsman stelt met dit besluit invulling te geven aan een motie van SP en D66. Hij hoopt ook dat mensen die neutraal tegenover het gebruik van de app staan, door het laagdrempeliger testbeleid alsnog besluiten om de app te gaan gebruiken.
Onterechte CoronaMelder-notificaties
De Jonge erkent in de Kamerbrief dat er incidente gevallen kunnen zijn van onterechte CoronaMelder-notificaties waarbij, bijvoorbeeld, sprake kan zijn van signalen van buren door muren heen. Met de groei van het gebruik van de app kan dit aantal toenemen. Wel hebben Apple en Google hun gezamenlijke API – de Jonge spreekt over ‘framework’ - voor bluetooth-communicatie al doorontwikkeld. Deze tweede versie zal nog beter onderscheid kunnen maken bij obstakels.
Het Verenigd Koninkrijk heeft deze versie inmiddels in gebruik en toont nauwkeuriger resultaten op dit vlak. In voorbereiding op aansluiting op de tweede versie zal de werking van bluetooth opnieuw getest worden, waarbij expliciet aandacht wordt gegeven aan obstakels zoals bijvoorbeeld muren. Bekeken wordt of deze tests in samenwerking met Duitsland kunnen worden gehouden, schrijft De Jonge.
Europese samenwerking
Hij refereert in de kamerbrief ook aan de Europese samenwerking om een digitale infrastructuur op te zetten, de zogeheten European Federated Gateway Server (federatieve gateway). Deze gateway moet grensoverschrijdende interoperabiliteit tussen notificatiesapps realiseren. Met deze infrastructuur hebben gebruikers alleen de app uit hun eigen land nodig om een notificatie te krijgen als zij in contact zijn geweest met een besmet persoon met een app uit een ander deelnemend land.
De EU-landen met een app die werken op basis van het framework van Apple en Google zullen stapsgewijs aansluiten op de federatieve gateway. De eerste groep, Duitsland, Ierland en Italië, is al aangesloten, evenals Spanje, Letland, Kroatië en Denemarken. De Jonge stelt dat er in de Tijdelijke wet notificatieapplicatie COVID-19 een wettelijke grondslag is gecreëerd voor de uitwisseling van gegevens via de federatieve gateway.
Hoge eisen privacy, informatieveiligheid
Om te voldoen aan de gewenste hoge eisen op de gebieden van privacy en informatieveiligheid van gebruikers van de app wordt ook nu een zorgvuldig proces doorlopen met alle benodigde technische checks en tests om een spoedige aansluiting mogelijk te maken. Op 6 november is de aanvraag hiervoor naar de Europese Commissie verstuurd, inclusief onder meer een DPIA, een Privacy Verklaring en verwijzing naar de juridische grondslag. Er moet via een algemene maatregel van bestuur nog een verwerkingsverantwoordelijke voor de Europese uitwisseling wordt aangewezen. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP heeft op 11 november hierover een advies uitgebracht. Hierna volgt nog een traject van een aantal weken.
De Jonge wil echter al in de eerstvolgende groep meegaan met aansluiting. dat moet op 30 november gebeuren. ‘Gelet op het aantal besmettingen in Nederland en de rest van Europa lijkt het mij verstandig zo snel mogelijk aan te sluiten op de federatieve gateway. Het virus stopt immers niet bij de grens en door het gebruik van de federatieve gateway wordt het bereik van CoronaMelder groter waardoor ketens van besmettingen sneller en vaker kunnen worden verbroken. Dat is van belang in de grensregio’s.’
CoronaMelder in het Fries
Sinds vorige week is CoronaMelder op Android-smartphones ook beschikbaar in de Friese taal (voor die Android-telefoons waarop Fries als systeemtaal beschikbaar is). De app is nu beschikbaar in elf talen. Met het introduceren van de landschapsmodus op Apple telefoons voldoet CoronaMelder daarmee nu ook aan alle 50 criteria van de WCAG 2.1 standaard voor toegankelijkheid.
