“Digitalisering en wetten zoals Wegiz zijn belangrijk voor het realiseren van de digitale transformatie van de zorg. Bij zorg draait het om mensen en daarvoor is de juiste informatie nodig op de juiste plek en op het juiste moment”, meent Bianca Rouwenhorst. Zij is sinds 1 juni 2022 directeur Informatiebeleid en Chief Information Officer (CIO) bij het ministerie van VWS en trad recent toe tot de Redactieraad van ICT&health. Rouwenhorst wil breed uitdragen dat goede digitale gegevensuitwisseling boven alles draait om het leveren van passende en kwalitatief goede zorg.
Bianca Rouwenhorst ziet het als haar missie om de grote uitdagingen in de zorg op het gebied van informatievoorziening en digitalisering aan te gaan. Dat lukt alleen als álle actoren optimaal samenwerken én het grote maatschappelijke belang van de zorgtransformatie begrijpen.
De studies bedrijfskunde en veranderkunde komen Rouwenhorst in haar baan als directeur Informatiebeleid goed van pas. Het thema informatiebeleid in de zorg gaat namelijk in de kern over benodigde digitalisering en transformatie van de zorg. Die transformatie is een ingrijpende verandering waarvoor niet alleen technologie, maar volgens Rouwenhorst vooral veel draagvlak en begrip nodig is. “Veranderen is voor iedereen lastig en ik vind het daarom erg belangrijk om met alle betrokkenen het gesprek hierover aan te gaan.”
Durven doen
Hoewel Rouwenhorst graag en met verve praat, is ze als bedrijfskundige en veranderkundige in de praktijk in de eerste plaats een echte doener. Daarbij beseft ze als geen ander dat veranderen, zeker als het zoals in de zorg om een complete transformatie gaat, lastig kan zijn. Op de vraag hoe dat in de praktijk dan moet, antwoordt ze nuchter dat het goed werkt om steeds opnieuw kleine stappen te zetten.
“Durf keuzes te maken, durf te doen, vier samen successen, zet de boel stapje voor stapje in beweging en ga daarna door met de volgende stap.” Ze vergelijkt het met een steentje in de vijver, dat uiteindelijk zorgt voor een andere stroom in het water en de boel zo dus in beweging zet. “Ik vind het van maatschappelijk belang dat we samen de informatievoorziening in de zorg beter maken en daar kan iedereen zijn of haar steentje aan bijdragen.”
Standaardisatie noodzakelijk
In het zorgveld praat ze regelmatig met vele verschillende vertegenwoordigers van de zorg. Ze wordt in die gesprekken vaak heel concreet en vraagt mensen hoe ze vanuit hun rol kunnen bijdragen aan het gezamenlijk belang. Ze merkt dat mensen dit gesprek waarderen, zelfs als ze tot het besef komen dat ze vanwege het algemene belang bepaalde dingen beter anders kunnen doen of zelfs beter helemaal achterwege kunnen laten.
“Het besef is nodig dat standaardisatie onvermijdelijk is om de beoogde transformatie te bewerkstelligen”, stelt Rouwenhorst. “Zo’n open gesprek ga ik niet alleen aan met ziekenhuisbestuurders, paramedici, GGZ en vertegenwoordigers van het sociaal domein, maar ook met bijvoorbeeld de leveranciers van EPD’s. Ik begrijp goed dat zij een commercieel belang hebben, maar zij begrijpen op hun beurt ook dat ze een maatschappelijke rol hebben. Hiernaast kunnen zorgverleners zich best beter organiseren zodat ze leveranciers precies kunnen vertellen wat ze eigenlijk precies van hén verwachten.”
Nu werkt dat nog steeds te vaak andersom en dat is onwenselijk, meent de directeur Informatiebeleid. “Gelukkig is het proces van standaardisering in de gegevensuitwisseling langzaam maar zeker wel degelijk in beweging gekomen en dat is een voorbeeld van een succes dat je samen met alle partijen heel goed kunt vieren. Het gaat er mij vooral om dat de betrokken partijen openstaan voor veranderingen en op tijd klaar zijn voor de digitale omwenteling zoals die van ze wordt verwacht.”
Standaardisatie noodzaak
Eén van de grootste uitdagingen die Rouwenhorst in de dagelijkse zorgpraktijk ziet, is de grote diversiteit in de zorg. Onder meer door de vergrijzing is er steeds meer vraag naar complexe zorg, waarbij meerdere zorgverleners betrokken zijn. Het is belangrijk dat iedere zorgverlener - of dat nu de hartspecialist, de wijkverpleegkundige of de fysiotherapeut is - de digitale informatie die hij of zij over een cliënt nodig heeft meteen bij de hand heeft.
Rouwenhorst: “De technologie om dat te doen is er en die gerichte toegang tot info is essentieel voor het leveren van gepaste zorg. De Wegiz is hierbij belangrijk en stelt duidelijke kaders voor het gestandaardiseerd uitwisselen van digitale patiëntgegevens. Uiteindelijk moeten alle betrokkenen zaken als eenheid van taal en het op juiste wijze inzage geven in digitale cliëntgegevens zélf regelen. Daarvoor is het nodig dat alle partijen regelmatig met elkaar praten en begrijpen wat nu precies hun maatschappelijke rol is in het geheel. Een wet zoals Wegiz is er vooral om richting te geven, contouren te schetsen en uiteindelijk standaardisatie van gegevensuitwisselingen te verplichten.
Internationaal congres ICT&health
Bianca Rouwenhorst is enthousiast over haar nieuwe rol in de redactieraad van ICT&health. Zij kijkt ook uit naar het driedaagse internationale congres dat het kennisplatform in mei 2024 organiseert in Maastricht.
“De uitdagingen die er in Nederland liggen rondom eenheid van taal en digitalisering spelen ook internationaal. Zorg houdt niet op bij de grens. Internationale ontmoetingen zijn belangrijk omdat je elkaar inspireert, elkaar beter gaat begrijpen en van elkaar leert. Op die manier kun je bijvoorbeeld samen werk maken van het succesvol invullen van het Europese wetsvoorstel voor de EHDS (European Health Data Space), die belangrijk is voor de internationale digitale gegevensuitwisseling.”
