In Isala wordt al jaren gebruik gemaakt van robotchirurgie bij longkankeroperaties. Bij mensen met zeer kleine gezwellen in de long is het mogelijk om slechts een deel van een kwab weg te halen in plaats van een hele kwab. Deze ingreep vereist uiterste precisie en is onder meer mogelijk dankzij de inzet van VR.
Thoraxchirurg Rody Boon heeft zich in samenwerking met Amir Sadeghi van het Erasmus in Rotterdam en medebedenker van PulmoVR bekwaamd in de nieuwe robotchirurgie toepassing en wil nooit anders meer. Het grote voordeel van opereren met een robot is dat er slechts een kleine opening nodig is, waardoor patiënten veel sneller herstellen dan na een operatie waarbij een grotere wond nodig is. Het is geen gemakkelijke ingreep maar de kans op succes is groot vanwege een krachtige drie-eenheid: een goed op elkaar ingespeeld team, ruime ervaring met robottechniek én de aanwezigheid van een 3D-reconstructie van de longen, waarop de chirurg de longen vanuit alle hoeken kan bekijken.
Nauwkeuriger en preciezer
De thoraxchirurg is erg enthousiast over het gebruik van VR in combinatie met robotchirurgie. ‘Met behulp van de 3D-reconstructie kunnen we de tumor veel nauwkeuriger in kaart brengen en de operatie preciezer uitvoeren. Voorafgaand aan de operatie zien we precies waar in een longkwab de tumor zich bevindt. Ook kleine tumoren die dieper zitten kunnen we met behulp van deze techniek beter in beeld brengen en daardoor volledig verwijderen.’ De thoraxchirurgen van Isala passen bij kleine tumoren in de long(en) steeds vaker een segmentresectie toe. Gedacht wordt dat patiënten op die manier meer longcapaciteit overhouden, al is er meer onderzoek nodig om dit te bewijzen.
Rody: ‘Het mooie is dat je het beeld helemaal kunt meebewegen met dat wat je daadwerkelijk tijdens de operatie doet. Zo kun je ook de bloedvaten veel beter zien die je moet doornemen tijdens zo’n resectie. Het is zelfs mogelijk om de beelden van de reconstructie in te laden in de console en over het beeldscherm van de robot heen te leggen.’ De VR-techniek die Rody toepast, is bedacht door thoraxchirurg Amir Sadeghi. ‘Hij is een aantal maanden in Isala geweest om zijn kennis hierover met ons te delen. Andersom heeft hij ervaring kunnen opdoen met de operatietechnieken die we hier hebben. Een mooie uitwisseling van expertise.’
Robotchirurgie bij longkanker
Met de toevoeging van de VR-techniek aan de robotchirurgie is het chirurgische programma voor patiënten met longkanker in Isala volgens Rody nog sterker geworden dan het al was. ‘De verwachting is dat het aantal longkankerpatiënten de komende jaren gaat stijgen. Het lastige bij longkanker is dat het meestal pas laat wordt ontdekt, als er geen genezing meer mogelijk is. Stel, er zou op een gegeven moment een bevolkingsonderzoek komen. Dan ga je veel meer patiënten met kleinere tumoren tegenkomen. Met de technieken die we hier in huis hebben kunnen we die patiënten een goed perspectief bieden.’
Vorig jaar maakten wetenschappers van het Radboudumc bekend dat bevolkingsonderzoek naar longkanker misschien mogelijk kan worden gemaakt door AI. De complexiteit van het onderzoek naar longkanker ligt aanzienlijk hoger dan bij borstkankeronderzoek, omdat er veel meer beelden nodig zijn. Het vereist heel veel tijd en concentratie van radiologen om longkanker op te sporen. Grootschalig bevolkingsonderzoek naar longkanker laat daarom volgens experts nog wel even op zich wachten, maar mogelijk kan kunstmatige intelligentie wel worden gebruikt voor het screenen van risicogroepen.
