Leefstijlloketten in allerlei vormen en maten zien we tegenwoordig overal verschijnen: in ziekenhuizen, bij zorggroepen, gemeentehuizen of sportvoorzieningen. Bij dit soort loketten worden mensen naar de juiste ondersteuning op de juiste plek geleid. Soms is dat zorg voor een gezonde leefstijl, soms laagdrempelig en motiverend beweegaanbod zoals wandelgroepen of apps als SamenGezond en soms sociale ondersteuning in de vorm van schuldhulpverlening en welzijnswerk.
Digitale oplossingen, zoals verwijsplatforms en leefstijlloketten, voor verbinding over de schotten heen: zorg, leefstijl, bewegen en sociale ondersteuning.
Veel mensen zullen pas écht opknappen met ondersteuning op maat, dichtbij huis. Naast de fysieke loketten ontstaan online databases en digitale varianten van loketten om patiënten nog eenvoudiger te verwijzen naar een gezondere leefstijl, bewegen en sociale ondersteuning. In deze blog willen we aandacht vragen voor de online vindbaarheid, toegankelijkheid en beheer van deze digitale varianten van het leefstijlloket.
Bestaande databases en oplossingen
Er zijn meerdere databases met overzichten van zorgaanbieders, interventies of informatie. Goed functionerende leefstijlloketten zullen daarvan ongetwijfeld dankbaar gebruik maken. Voorbeelden zijn:
- Loket Gezond Leven van het RIVM met onder andere overzicht van Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) aanbieders en leefstijlcoaches
- Database Sport en Beweeginterventies van Kenniscentrum Sport en Bewegen
- De uitgebreide website van Partnerschap Overgewicht Nederland (PON)
- ikstopnu.nl, de complete website voor stoppen met roken, gemaakt door het Trimbos Instituut
- Zorgkaart.nl, een grote database met zorgaanbieders én ervaringsplatform, door de Patiëntenfederatie.
Er bestaan reeds oplossingen om patiënten eenvoudig naar de juiste zorg te leiden. Voorbeelden zijn:
- Welzijn op Recept, waarbij huisartsen hun patiënten eenvoudig kunnen verwijzen naar een welzijnscoach, die verder verwijst naar passend lokaal aanbod
- DigiH.nl als digitale zorgzoeker en verwijzer voor patiënten, huisartsen en specialisten. Zorgverleners kunnen gemakkelijk verwijzen naar alle typen eerstelijns paramedici zoals fysiotherapeuten en diëtisten, met hun specialismen.
Daarnaast zijn mooie ontwikkelingen gaande om digitaal de brug te slaan tussen medisch en sociaal domein, zoals:
- TNO en PON ontwikkelen een digitale knooppuntenkaart waarin medisch en sociaal domein worden verbonden, voor de netwerkaanpak overgewicht en obesitas bij volwassenen. Een rekenmodel en beslisboom helpen om de juiste interventie(s) te kiezen voor de patiënt, en gemeentes en het Rijk van stuurinformatie te voorzien
- dRural, een Europees project met Rijnstate, Universiteit Twente, gemeente Lingewaard en Health Valley. In Midden-Gelderland als pilotgebied worden o.a. een digitaal platform en een preventiecoalitie ontwikkeld
- Beter Verwijs van het Radboudumc programma Beter Gezond, een verwijsplatform waarmee zorgverleners eenvoudig kunnen communiceren en verwijzen naar bestaande en vergoede leefstijlbegeleiding in de eerste lijn en sociaal domein, op terreinen zoals bewegen, slaap, roken en financiële zelfredzaamheid.
Ongetwijfeld zijn er méér oplossingen in ontwikkeling of gebruik.
Nu nadenken over digitale verwijsplatforms
Nú is het moment om na te denken over de vraag: Hoe willen we dit type digitale verwijsplatforms vorm gaan geven? Allerlei mogelijkheden liggen nog open. Iedere regio, gemeente, ziekenhuis kan een eigen platform gaan ontwikkelen. Maar er kunnen ook aparte landelijke platforms ontstaan voor sport en beweging, obesitas, sociale ondersteuning, enzovoort. We kunnen toegroeien naar het model waarin één of meerdere commerciële aanbieders de markt domineren.
Wij zouden willen oproepen om in ieder geval versplintering en versnippering te voorkómen. Volwassen digitale verwijsplatforms richten zich in onze visie niet op één thema of doelgroep, maar benaderen preventie en gezondheidsbevordering integraal. Verbinding tussen zorg, sociaal en beweegdomein is essentieel. Een landelijke basis met fijnmazige regionale en lokale invulling lijkt ons ideaal. We menen verder dat het hier gaat om een waardevolle maatschappelijke functie, die heldere regie behoeft.
Welke partijen zouden hier de noodzakelijke regie kunnen voeren? Als we zo vrij mogen zijn: het RIVM, de NFU en het Kenniscentrum Sport en Beweging lijken ons zeer geschikte kandidaten om gezamenlijk regie te nemen. Het RIVM heeft een breed zicht op de ontwikkelingen rond preventie en beheert momenteel de database Loket Gezond Leven. De NFU vertegenwoordigt de UMCs, die alle voornemens of doende zijn een leefstijlzorgloket.
