Hoogleraar institutionele zorg en ouderengeneeskunde Wilco Achterberg stelt in Zorgvisie dat binnen het overheidsprogramma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) bewust weggekeken wordt van zaken die politiek gevoelig liggen. Deze stelling was voor Henk Herman Nap, Senior onderzoeker Ehealth bij Vilans reden om daar zijn licht op te laten schijnen.
Nap stelt in een expertquote bij Vilans dat hij de oproep voor meer wetenschappelijke onderbouwing in de ouderenzorg weliswaar ondersteunt, maar dat hij ook constateert dat er op dit gebied al veel stappen gezet worden. VWS heeft het programma WOZO in het leven geroepen om de ouderenzorg anders te gaan inrichten. Een van de doelen van het programma is ‘Zelf als het kan, thuis als het kan en digitaal als het kan’.
Digitalisering ouderenzorg
Tijdens het congres van ICT&health in mei 2022, sprak demissionair minister Helder van Langdurige Zorg al over het momentum voor innovatie in de zorg. In de Kamerbrief ‘Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen’ (WOZO) van 4 juli 2022 bleek dat ze met name van de verdere digitalisering van de ouderenzorg in hoog tempo werk wilde maken. Die brief benoemde expliciet de ouderenzorg omdat de kosten voor die zorg de pan uit rijzen. In 2022 ging het al over een post van 15,6 miljard en dat gaat oplopen tot 17,2 miljard in 2026.
Inmiddels zijn er al veel voorbeelden van digital oplossingen die ingezet worden om de ouderenzorg toekomstbestendiger te maken. Denk onder meer aan de digitale nachtzuster, slim incontinentiemateriaal, optische sensoren met AI, slimme tablets in plaats van ouderwetse piepers voor zorgprofessionals, sociale robots en een ontelbaar aantal andere opties.
Kanttekeningen bij 'Digitaal als het kan'
Bij het laatste deel van de doelstelling van het WOZO-programma, 'digitaal als het kan' zet hoogleraar Achterberg wat kanttekeningen. “In de curatieve zorg zijn er goede onderzoeken geweest waaruit blijkt dat we door de inzet van digitale toepassingen kosten kunnen besparen. Maar die onderzoeken zijn gehouden onder een andere populatie. Als we naar onderzoek in de ouderenzorg kijken, is er nog heel weinig bewijs gevonden", aldus Achterberg.
Nap benadrukt dat meer wetenschappelijke onderbouwing bij de oplossingen in de ouderenzorg inderdaad hard nodig is. Echter, hij ziet ook dat daar op veel plaatsen al hard aan gewerkt wordt. Hij noemt onder andere de Kennisbank Digitale Zorg, waar voor veel digitale zorgoplossingen al een waardebepaling wordt gegeven. Daarmee worden onder andere de kosten en baten voor een bepaalde zorgtechnologie inzichtelijk gemaakt.
Ook stelt Nap dat elk nieuw onderzoek dat wordt gedaan naar oplossingen voor de ouderenzorg, ook weer nieuw onderzoek voedt. "In de kennisinfrastructuur voor de langdurige zorg komt deze beweging nu krachtig op gang en daar zal nog veel wetenschappelijk bewijs uit voortkomen".
