Katarzyna Kolasa, Ph.D., hoogleraar gezondheidseconomie aan de Kozminski Universiteit (Polen), waarschuwt in 'The Digital Transformation of the Healthcare System’ voor de financiële ineenstorting van zorgsystemen. Ook roept ze op tot een fundamentele transformatie. In dit tweede deel van een tweeluik gaat Kolasa onder andere in op de groeiende rol van data om een transformationele verandering van de gezondheidszorg naar zorgmodel 5.0 te realiseren.
In uw boek schrijft u dat ‘het toenemende gebruik van data ons in staat zal stellen om holistisch naar gezondheidszorgproblemen en -oplossingen te kijken.’ Wat bedoelt u daarmee?
Katarzyna Kolasa: “Het zwaartepunt van de gegevensverzameling is verschoven van het gezondheidszorgsysteem. Elektronische patiënten dossiers (EPD’s) werden aanvankelijk gezien als een baanbrekende prestatie, die het tijdperk van bewijsmateriaal uit de echte wereld inluidde. In het tijdperk van digitale transformatie is de patiënt de primaire locatie voor gegevensverzameling.
“Processorleverancier ARM voorspelt dat er in 2035 één biljoen Internet of Things-apparaten zullen zijn. Dit betekent dat het individu straks de ‘datafabriek’ is, vooral wanneer patiëntgegevens eindelijk aan EPD’s kunnen worden gekoppeld. Dan moeten mensen wel structureel worden aangemoedigd om hun gegevens te delen.”
“Gegevens kunnen een redder in nood zijn, zoals blijkt uit het FINDATA-project. Finse gezondheidsgegevens zijn nu toegankelijk voor onderzoeks- en ontwikkelingsdoeleinden. Laten we ons een scenario voorstellen waarin iedereen zich vrijwillig aanmeldt om zijn via mobiele apparaten verzamelde gegevens te delen voor onderzoek en ontwikkeling. De potentiële voordelen zijn enorm, vooral voor toekomstige generaties, omdat het onderzoekers zou kunnen inspireren om hun tijd en middelen te investeren, wetende dat gegevens direct beschikbaar zouden zijn voor hun werk.”
U benadrukt ook de noodzaak om gezondheidszorgsystemen te hervormen van ‘kantoorgericht’ naar ‘overal toegankelijk’.
“Naarmate Internet of Things (IoT)-apparaten die patiënten gebruiken gezondheidsgegevens verzamelen, verminderen we de noodzaak van fysiek arts-patiëntcontact. Op voorwaarde dat we interoperabiliteitsnormen kunnen garanderen, zal het delen van informatie in realtime plaatsvinden, waardoor gezondheidszorgdiensten ‘just in time’ kunnen worden geleverd, waardoor onnodige vertragingen in verband met wachttijden voor doktersafspraken worden geëlimineerd.”
Toch gaat het bij gezondheid niet alleen om beslissingen op basis van feiten en data, maar ook om persoonlijk contact met de arts, steun en empathie.
“In mijn boek schets ik het concept van patiëntennetwerken, gebaseerd op het idee deel uit te maken van een gemeenschap met gedeelde problemen en interesses. Ik geloof dat individuen aanzienlijke voordelen kunnen halen uit gesprekken met zowel hun collega's als medische professionals. Die professionals moeten echter prioriteit geven aan het helpen van ernstigere gevallen. Deze aanpak vertegenwoordigt een vorm van gelijke toegang op basis van behoeften, waarbij degenen met de meest kritieke aandoeningen als eerste moeten worden verzorgd in het licht van beperkte middelen. Door minder ernstige gevallen weg te leiden van artsen, kunnen we ervoor zorgen dat medische professionals meer tijd en empathie zullen hebben voor ernstig zieke patiënten.”
Er zijn veel obstakels die de visie op Zorgmodel 5.0 in de praktijk brengen: gebrek aan data-interoperabiliteit, enorme gaten in de toegang tot en het gebruik van technologie in de samenleving, zorgen over databeveiliging en de kosten van nieuwe technologieën zoals AI. Hoe gaan we ermee om?
“Dat is precies waarom ik mijn boek heb geschreven! We moeten samenwerken om nieuwe regelgeving te formuleren die de transitie naar het opkomende digitale gezondheidszorglandschap veiligstelt.”
U heeft de aannames van het zorgmodel 5.0 getest in een proof of concept-studie met 320 vertegenwoordigers van de Millenials- en Z-generatie. Hoe zag dit onderzoek eruit en wat zijn de resultaten?
“Millennials staan open voor het omarmen van nieuwe virtuele gezondheidszorgsystemen. Ik heb ontdekt dat ervaringen uit het verleden met het gezondheidszorgsysteem een cruciale rol spelen in de voorkeur voor digitale gezondheidszorgmodellen in de toekomst. De verdere analyse van de prioriteiten van hulpverleners, getest in verschillende hypothetische afwegingsscenario's, gaf aan dat toekomstige omstandigheden geen invloed hebben op keuzes met betrekking tot levenswinst. Toch zijn het ervaringen uit het verleden die hen beïnvloeden. Degenen die geen interesse toonden in de verandering van de status quo van het huidige gezondheidszorgmodel, hadden een aantal potentiële vertrouwensproblemen ten aanzien van digitale technologieën.”
Uw boek belicht de paradigmaverschuiving in de gezondheidszorg tijdens de COVID-19-pandemie. Ik heb echter de indruk dat we, nu de pandemiedreiging voorbij is, terugkeren naar de oude denkpatronen. Wat kan er gedaan worden om de digitale transformatie succesvol te maken?
“Ik ben van mening dat de pandemie talloze inefficiënties binnen het gezondheidszorgsysteem heeft blootgelegd. Nu hebben we een kans om de noodzakelijke veranderingen door te voeren. De toenemende belangstelling voor de introductie van nieuwe terugbetalingsmodellen voor digitale technologieën is een stap in de goede richting.”
“Het faillissement van het gezondheidszorgsysteem is echt: een gemiddelde jaarlijkse stijging van de gezondheidszorguitgaven bedraagt 6 procent, wat voor veel landen ver boven de inflatie ligt. De klok tikt door.”
Naast de vraag hoe gegevens centraal zullen staan in de gezondheidszorg, moeten we ons afvragen hoe we deze eerlijk kunnen verwerken en gebruiken in het belang van iedereen. Heeft u ideeën over de eerlijke economie van gezondheidsgegevens?
“Datavrijheid moet gebaseerd zijn op een nieuwe cultuur van delen in ons wederzijds voordeel. In de eerste plaats moeten we het concept van data-eigendom vaststellen en ervoor zorgen dat individuen zich volledig bewust zijn van hun rol als data-eigenaren. Ten tweede moeten we mogelijkheden creëren voor individuen om te begrijpen dat het delen van gegevens wederzijds werkt.”
“Het gaat niet alleen om het verstrekken van onze gegevens; het gaat ook over het ontvangen van gegevens van anderen via gedeelde ervaringen of wetenschappelijke vooruitgang en nieuwe inzichten in onze gezondheid.”
Klik hier om toegang te krijgen tot het boek “The Digital Transformation of the Healthcare System” van Prof. Kolasa. En klik hier voor deel één van het tweeluik.
Dr. Katarzyna Kolasa, Ph.D., Professor of Health Economics aan de Kozminski University (Polen) en een vooraanstaand expert op het gebied van gezondheidseconomie, is een van de gewaardeerde sprekers van de ICT&health World Conference 2024, die zal plaatsvinden van 14-16 mei in Nederland. Dr. Kolasa zal diepgaande inzichten en expertise delen waarbij ze de meest belangrijke kwesties op het gebied van digitale gezondheid en gezondheidseconomie zal behandelen.
