Het Amsterdam UMC zet mixed reality in om twee complexe vakgebieden, hartchirurgie en neurochirurgie, verder te verbeteren. Door via een HoloLens 3D-beelden te bekijken van het hart of de hersenen van een te opereren patiënt, kunnen chirurgen zich nauwkeuriger voorbereiden op een operatie. Het idee om mixed reality op deze manier te gebruiken, kwam van de werkvloer. Geld uit de Innovatiesubsidie van het Amsterdam UMC maakte het mogelijk.
3D-beelden
Chirurgische ingrepen zoals hersentumoroperaties en bypassoperaties worden standaard voorbereid op basis van röntgenbeelden. Chirurgen moeten deze 2D-beelden zelf in hun hoofd omvormen tot een 3D-plaatje om te bedenken hoe ze de operatie gaan uitvoeren. Arts-onderzoeker cardiothoracale chirurgie Sulayman el Mathari verbaasde zich erover dat operaties die we al decennialang uitvoeren nog steeds op dezelfde manier worden voorbereid: “We hebben inmiddels het internet uitgevonden, wifi, hologrammen, GPS, noem het maar op. Maar hierbij werken we nog steeds met zwart-wit 2D-beelden.”
Net als El Mathari was ook neurochirurg Maarten Bot ervan overtuigd dat dit anders moest kunnen. Beide artsen ontvingen een geldbedrag uit de Amsterdam UMC Innovatiesubsidie om hun vernieuwende ideeën uit te voeren. Met deze steun is het hen gelukt om de te opereren organen veel beter in beeld te brengen met behulp van mixed reality.
Beter voorbereid
Op basis van 2D-beelden wordt met behulp van de HoloLens een 3D-hologram gemaakt. Zo is de exacte locatie van een hersentumor of een vernauwing in de kransslagader van alle kanten te bekijken. En omliggende weefsels kunnen worden opgezocht door deze ‘aan te raken’. Bot: “We bereiden hersentumoroperaties nu voor met de HoloLens. Doordat de verschillende operatiestappen met behulp van het hologram met iedereen kunnen worden afgestemd, begint het OK-team zekerder aan de operatie. Bovendien is het goed voor de samenwerking om de beelden gezamenlijk en interactief te bespreken.”
Het Amsterdam UMC is naar eigen zeggen het eerste ziekenhuis in Europa met een uitgebreid VR-centrum waar de HoloLens onderdeel van uitmaakt. “Afgelopen jaar hebben we tachtig neurochirurgische operaties met de HoloLens voorbereid en toegepast in de operatiekamer”, vertelt Bot. De volgende stap is dat chirurgen de HoloLens daadwerkelijk tijdens de operatie gaan gebruiken. Dat gebeurt momenteel nog nergens, maar Bot verwacht dat dat volgend jaar al zover is in het Amsterdam UMC.
Andere toepassingen van de HoloLens
De HoloLens wordt in het Tergooi MC al enkele jaren gebruikt voor meekijkconsulten bij wondzorg. Hierdoor hoeven revaliderende, kwetsbare ouderen minder vaak naar het ziekenhuis voor wondcontrole, want dat kan in het verpleeghuis gebeuren door een verpleegkundige die uitgerust is met een HoloLens. Een wondconsulent in Tergooi MC kan dan met de drager van de HoloLens mee kijken.
Ook in het geneeskundeonderwijs is de HoloLens een nuttige innovatie. Zo gebruikt het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) al sinds het eerste kwartaal van 2017 een zelf ontwikkelde app die het mogelijk maakt om studenten met behulp van de HoloLens ondersteunend lesmateriaal aan te bieden. Bijvoorbeeld een hologram van een 3-dimensionaal anatomisch model van het onderbeen. En sinds het eerste kwartaal van 2023 is de HoloLens bij het Zuyderland Medisch Centrum een structureel onderdeel binnen de scenariotraining voor de zorgprofessionals op de SEH.
El Mathari is fan van de HoloLens. “Ik geloof echt dat mixed reality de toekomst is voor chirurgie. Ook omdat we nu virtueel risico’s kunnen nemen die we in de werkelijkheid niet zo snel kunnen nemen. Dat zorgt ervoor dat we kunnen innoveren.” En dus nog beter worden, wat de patiënt vervolgens ten goede komt.
