Met het ondertekenen van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) op het ministerie van VWS liggen er nu afspraken vast ten aanzien van meer aandacht, meer geld en slimme samenwerking voor een gezondere samenleving. Gezamenlijk hebben de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en GGD GHOR Nederland afspraken gemaakt met VWS om slim samen te werken aan meer gezondheid, preventie en een sterke sociale basis.
Gezondere samenleving
In het GALA is vastgelegd hoe we in 2040 een gezonde generatie bereiken met weerbare gezonde mensen die opgroeien, leven, werken en wonen in een sociaal en fysiek gezonde leefomgeving. Voor lokale preventieactiviteiten, gezondheidsbevordering, sociale basis, en sport en bewegen, zal gedurende deze kabinetsperiode circa 300 miljoen euro per jaar worden vrijgemaakt, waarvan 195 miljoen euro structureel.
Bovendien is in het Integraal Zorgakkoord (IZA) afgesproken dat er voor gemeenten jaarlijks maximaal 150 miljoen euro structureel beschikbaar wordt gesteld voor concrete plannen om de IZA-doelen te verwezenlijken. Een belangrijk onderdeel daarvan is de regionale samenwerking tussen zorgverzekeraars en gemeenten.
Buurtsportcoach en mantelzorger
Preventie, en dan met name valpreventie, krijgt veel aandacht in het akkoord. Zo is het om eenzaamheid bij ouderen terug te dringen, beter om daarin te investeren, in plaats van nog een extra hulpverlener. Daarnaast kunnen mensen die gezonder willen leven extra worden geholpen met een buurtsportcoach die hen wegwijs maakt bij lokale sportverenigingen.
Om te voorkomen dat oudere mensen vallen is het van belang hen te betrekken bij beweegprogramma’s. Zoals het ook goed is dat de gemeente meedenkt over een toegankelijke wandelroute of een extra parkbankje waarop mensen even kunnen uitrusten. Om eenzaamheid tegen te gaan kan een goed sociaal netwerk in een wijk ook ingezet worden om wandelclubjes te organiseren voor het tegengaan van diabetes.
Door de ondersteuning van de mantelzorger, bijvoorbeeld met het tijdelijk overnemen van zorg, stelt men hen in staat de hulp aan hun naasten beter vol te houden en wordt de professionele zorg minder belast. Allemaal voorbeelden die laten zien hoe belangrijk gemeenten en het sociaal domein zijn om meer gezondheid voor alle Nederlanders slim en concreet dichterbij te brengen in hun wijk, gemeente of regio.
Sociaal en medisch
Staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS) is van mening dat gemeenten, verzekeraars en GGD’en gezamenlijk kunnen zorgen voor meer verbinding tussen het sociaal domein en de medische domeinen, zodat mensen die het nodig hebben gezamenlijk slimmer en beter geholpen kunnen worden.
“Dat we met dit akkoord samen afspraken hebben gemaakt over de concrete resultaten die we komende jaren willen halen naar een fitte, gezonde en veerkrachtige samenleving, is heel mooi nieuws. Meer gezondheid zorgt in de eerste plaats natuurlijk voor een prettiger leven. Maar het vermindert ook het aantal zieke mensen en de druk op de zorg in Nederland.”
Fysieke en mentale gezondheid
Het bevorderen en behouden van de fysieke en mentale gezondheid van mensen vanaf het prille begin is het hoofddoel van de afspraken: het creëren van een gezondere samenleving. Te beginnen dus bij de jeugd. Om te komen tot een gezonde generatie in 2040 wordt er bij de jeugd gefocust op meer sporten, gezonde voeding en veel bewegen. Het verminderen van gezondheidsachterstanden, vraagt daarbij extra aandacht.
Zeker bij de eerste 1000 dagen van kinderen die opgroeien in een kwetsbare situatie. Met behulp van goede begeleiding en ondersteuning, zoals die in het programma Kansrijke Start is gedefinieerd is het verschil maken mogelijk. Daarvoor is de komende periode zo’n 20 miljoen euro per jaar beschikbaar.
Voor volwassenen en ouderen wordt onder meer gekeken naar het creëren van een gezonde fysieke leefomgeving die uitnodigt tot bewegen en ontmoeten, een gezonde leefstijl en het versterken van de mentale weerbaarheid en mentale gezondheid.
Valpreventie
Valpreventie en het behoud van vitaliteit onder het toenemend aantal ouderen zal dan ook extra aandacht krijgen. Voor valpreventie is per jaar structureel circa 50 miljoen euro beschikbaar. Valpreventie is een steeds belangrijker thema. Zo is er in de Kennisbank Digitale Zorg sinds kort ook informatie te vinden over de inzet van de bedsensor.
Activiteiten die elkaar zoveel mogelijk versterken is waarop met de GALA-afspraken wordt ingezet. Zo kan meer gezamenlijk bewegen in het kader van valpreventie tegelijkertijd een belangrijke bijdrage leveren aan het tegengaan van eenzaamheid en natuurlijk ook aan het bereiken van een gezond gewicht.
Een veilige en gezonde leefomgeving is van groot belang om beweging en sociaal contact in een wijk te bevorderen. Ook dat is onderdeel van de GALA-afspraken op basis van het uitgangspunt dat gezondheid op alle beleidsterreinen belangrijk is.
Minder administratieve lasten
Velen zijn er bij gebaat dat het aanvragen en verantwoorden van deze middelen met het GALA flink is vereenvoudigd. Was er tot nu toe sprake van vijftien verschillende regelingen, nu is er slechts één brede specifieke uitkering. Hier kunnen gemeenten zowel geld aanvragen en verantwoorden voor plannen die onder het GALA vallen, als onder het Hoofdlijnen Sportakkoord II.
