Huisartsen gebruiken vaker digitale hulpmiddelen van het Voedingscentrum om hun patiënten voedingsadvies te geven dan vier jaar geleden. Ook neemt het merendeel van de huisartsen vaker deel aan overleggen op het gebied van voeding, zowel in intercollegiaal verband als met bijvoorbeeld een diëtist of leefstijlcoach. Tegelijkertijd ervaren huisartsen een gebrek aan kennis om goede voedingsadviezen te geven, ook als zij nascholing hebben gevolgd op dit gebied. Dit blijkt uit een onderzoek van het Nivel onder honderd huisartsen in opdracht van het Voedingscentrum.
Het geven van advies bij voedingsgerelateerde gezondheidsproblemen behoort tot het domein van de huisartsen. Doel hiervan is om te voorkomen dat mensen ziek worden, maar ook om de gezondheid van zieke mensen te verbeteren en klachten te verminderen. Vier jaar geleden onderzocht het Nivel in hoeverre huisartsen voedingsadvies gaven aan hun patiënten en welke barrières zij daarbij tegenkwamen. In 2024 is dit onderzoek herhaald in opdracht van het Voedingscentrum.
Online vragenlijst
Hiertoe stuurde het Nivel in januari 2024 een online vragenlijst naar duizend huisartspraktijken verspreid over heel Nederland. Nadat een respons van honderd praktijken was bereikt, werd de vragenlijst gesloten. De honderd deelnemende huisartsen waren qua geslacht en leeftijd representatief voor alle huisartsen in Nederland. Doordat het nieuwe onderzoek een herhaling is van de meting in 2020, heeft het Nivel een goede vergelijking kunnen maken tussen 2020 en 2024.
Resultaten
Veel huisartsen ervaren een gebrek aan kennis als barrière. Ook vinden ze het moeilijk om patiënten te stimuleren. Ze merken dat patiënten niet altijd gemotiveerd zijn om hun voedingspatroon aan te passen. Dit komt zowel in het onderzoek van 2024 als in dat van 2020 naar voren.
Acht op de tien huisartsen neemt weleens deel aan intercollegiaal overleg op het gebied van voeding. In 2024 vindt dit overleg vaker plaats met een diëtist of leefstijlcoach dan in 2020. Mogelijk komt dit doordat steeds meer mensen met overgewicht deelnemen aan een gecombineerde leefstijlinterventie, waarbij ze door verschillende zorgprofessionals, zoals diëtisten, leefstijlcoaches en fysio- of oefentherapeuten, worden begeleid.
Voor het geven van voedingsadvies gebruiken huisartsen Thuisarts.nl en de website van het Voedingscentrum. Het aantal huisartsen dat hun patiënten naar de website van het Voedingscentrum verwijst, is met bijna 10% toegenomen ten opzichte van (van 68% naar 77%). Daarnaast is het aantal huisartsen dat de app ‘Mijn Eetmeter’ aanbeveelt, verdubbeld tot 18%. In de wachtkamer van huisartsen zijn ook vaker filmpjes over voeding te zien.
Gamification
Ondanks de toenemende populariteit van deze digitale hulpmiddelen, haken veel gebruikers al snel weer af. Gedragswetenschapper Raoul Nuijten van de Technische Universiteit Eindhoven ontdekte twee jaar geleden dat gamification kan helpen om mensen te stimuleren een gezonde leefstijl langduriger vast te houden. Via een zelf ontworpen app analyseerde hij vier interventiestrategieën uit de gamingwereld. Hoe beïnvloeden beloningen, sociale vergelijking, adaptieve doelen stellen en personalisatie het gedrag van deelnemers in twee verschillende doelgroepen?
Hieruit bleek onder andere dat kantoormedewerkers die door langdurige inactiviteit een hoger risico hebben op hart- en vaatziekten en andere gezondheidsproblemen, bijzonder goed reageerden op financiële beloningen. Scholieren uit een lagere sociaaleconomische klasse met een hoger risico op gezondheidsproblemen zoals obesitas en diabetes, presteerden juist beter toen de app deelnemers de mogelijkheid bood om zichzelf met elkaar te vergelijken.
