Deze week is in de Tweede Kamer met ruime meerderheid een motie aangenomen waarmee een belangrijke stap gezet wordt naar meer transparantie over kwaliteit in de zorg. Het is een onderwerp waar de Patiëntenfederatie al heel lang voor pleit. Patiënten moeten beter inzicht krijgen in kwaliteitsverschillen tussen aanbieders in de zorg. Informatie die bij zorgaanbieders bekend is, maar waar patiënten nauwelijks toegang toe hebben.
In de motie die nu aangenomen is vraagt de Kamer aan de regering met Zorginstituut Nederland, de Inspectie voor Gezondheid en Jeugd (IGJ) en de Nationale Zorgautoriteit (NZa) concrete afspraken met zorginstellingen over transparantie te gaan maken en hier toezicht op te houden. “We praten dus niet over een ‘oliebollenlijstje’ met wie het beste scoort op een schaal van 1 tot 10, maar over echt genuanceerde, inzichtelijke informatie over de kwaliteit van zorg,” aldus Arthur Schellekens, directeur-bestuurder Patiëntenfederatie Nederland.
Kwaliteitsverschillen prostaatkankeroperaties
Een voorbeeld van behandelingen waar grote kwaliteitsverschillen bestaan, zijn prostaatkankeroperaties. Uit het promotieonderzoek van Maike Schepens bleek uit declaratiedata van verzekeraars dat er in het beste ziekenhuis bijna 20 procent van de patiënten incontinent werd na een prostaatverwijdering. In het minst presterende ziekenhuis was dat ruim 84 procent.
“Maar welk ziekenhuis hier precies goed in is en welke niet, weten we nog steeds niet omdat de data geanonimiseerd zijn. Ziekenhuizen lijken het spannend te vinden een kijkje in de keuken te geven. Maar het gevolg is dat er nog steeds patiënten zo’n operatie ondergaan in ziekenhuizen die aantoonbaar slecht scoren, zonder dat ze dat weten. Zij tasten volledig in het duister. Dat is wat ons betreft onbestaanbaar en moet zo snel mogelijk verbeteren,” aldus Schellekens.
Onderzoek uit 2021 toonde eerder ook al aan dat het verkrijgen van inzichten uit declaratiedata de kwaliteit van de zorg ten goede komt. De declaratiedata van zorgverzekeraars bevat veel waardevolle informatie die gebruikt kan worden om de kwaliteit en effectiviteit van behandelingen te verbeteren en patiënten van betere adviezen te voorzien. Meer transparantie over de kwaliteit van zorg is dus een goede zaak.
Transparantie maakt de zorg beter
Wanneer zorgaanbieders verplicht worden meer transparantie en inzicht te geven in de kwaliteit van zorg, snijdt het mes volgens Patiëntenfederatie Nederland aan twee kanten. Patiënten kunnen een betere keuze maken voor goede en passende zorg en zorgaanbieders worden gestimuleerd om (van elkaar) te leren en te verbeteren.
“De zorg wordt er in het algemeen dus beter van,” zegt Schellekens. Vaak wordt als tegenargument genoemd dat de informatieplicht tot meer administratie leidt. De Patiëntenfederatie ziet dat echter anders. “Veel van de data die we nodig hebben wordt al bijgehouden. Het moet alleen openbaar worden en op een goede manier ontsloten zodat het begrijpelijk en inzichtelijk wordt voor iedereen.”
