Het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) in Tilburg en Waalwijk en het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) zijn onlangst door het Actie Leer Netwerk (ALN) benoemd tot Koploper op het gebied van AI. De twee ziekenhuizen kregen deze erkenning omdat ze als eerste ziekenhuizen buiten de Verenigde Staten generatieve kunstmatige intelligentie (AI) inzetten om de werkdruk van medewerkers te verlichten.
Onder de noemer ‘Kunstmatige intelligentie in het epd vermindert de administratielast’ integreren het ETZ en het UMCG AI in het elektronisch patiëntendossier (epd). De generatieve AI schrijft conceptantwoorden op vragen van patiënten, die zorgverleners vervolgens alleen nog maar hoeven te checken en te versturen. Dit scheelt het ziekenhuis veel tijd en administratie, maar verzekert patiënten toch van een goede zorg. Want, zo zeggen de ziekenhuizen, als zorgverleners minder tijd hoeven te besteden aan administratieve taken, is er meer tijd voor de patiënt. Zo maakt de technologie de zorg weer menselijker én persoonlijker.
Tijdens de ICT&health World Conference organiseert het UMCG samen met EPD-leverancier Epic een presentatie over de inzet van generatieve AI in de gezondheidszorg. Bezoekers krijgen daar concrete adviezen over de inzet van AI in de zorg.
Generatieve AI voor betere patiëntervaring
De AI wordt ingezet in het epd dat ontwikkeld is door leverancier Epic. Hiervoor wordt het AI-taalmodel GPT-4 gebruikt, wat steeds bekender wordt door de toepassing ChatGPT. De kunstmatige intelligentie ‘leest’ de vragen die een patiënt in het epd stelt en genereert hier zelf een antwoord op. Deze toepassing wordt ‘Antwoordsuggestie’ genoemd. Niet alleen bespaart dit de zorgverlener tijd en moeite, het levert ook een betere patiëntervaring op. Patiënten krijgen namelijk een snellere, uitgebreidere en soms zelfs meer empathische reactie op hun vragen. Generatieve AI – kunstmatige intelligentie die zelf nieuwe tekst creëert op basis van instructies en input – is nog nooit eerder op deze manier toegepast in het epd.
Epd-leverancier Epic koos het ETZ en het UMCG uit om de technologie te testen. Deze ziekenhuizen zijn hiermee niet alleen koplopers in Nederland, maar zijn zelfs onderdeel van een wereldwijde pre-pilot voor het toepassen van generatieve AI in Europa. Epic ontwikkelt de functionaliteiten en het UMCG en ETZ trekken gezamenlijk op bij de implementatie. Denk hierbij aan de testcycli, randvoorwaarden zoals privacy, data, veiligheid en prompt engineering (het instrueren van modellen). De organisaties werken nauw samen door kennis en ervaringen te delen. Deze innovatie is hiermee niet alleen technisch baanbrekend, maar staat ook voor een unieke internationale samenwerking.
Het inzetten van generatieve AI voor automatische antwoorden is nog maar het topje van de ijsberg. Epic ontwikkelt nog veel meer opties en toepassingen, zoals het samenvatten van notities en het transcriberen van audio naar tekst. Deze functionaliteiten bevinden zich momenteel in de pilotfase en zullen dit jaar nog uitgerold worden.
Grondige implementatie
De komende jaren zal AI een vanzelfsprekend onderdeel van ons leven, en dus ook van het werk in de zorg worden. Het is dus heel belangrijk om deze technologie goed en grondig te implementeren. Voor het UMCG en ETZ begon dit bij interne afstemming en belegging van verantwoordelijkheden. Dit is in een zo vroeg mogelijk stadium van het traject opgepakt, waardoor op elk moment helder was welke informatie, taak en verantwoordelijkheid bij welke persoon lag.
De ziekenhuizen hebben ook ingezet op goede communicatie, waarbij rekening werd gehouden met de verschillende informatiebehoeften van de diverse betrokken beroepsgroepen. Het was hierbij essentieel om hen goed uit te leggen wat generatieve AI precies is (en vooral ook wat het niet is). Zorgverleners leren hoe deze innovatie veilig en efficiënt gebruikt kan worden, en hoe ze ervoor kunnen zorgen dat ook patiënten er vertrouwen in hebben. Voor de Security Officer is het belangrijk goed op de hoogte te zijn van de veiligheid van het systeem. De AI is bewust geïntegreerd in het epd, zodat patiëntgegevens altijd veilig binnen het systeem staan en ook de leverancier er nooit bij kan. Ook de afdeling communicatie moet goed voorbereid worden, omdat er kritische vragen kunnen komen over de inzet van deze technologie.
AI-opleiding
Om alle geïnteresseerde ETZ-medewerkers mee te kunnen nemen in de mogelijkheden van AI, ontwikkelde het ETZ in samenwerking met JADS (Jheronimus Academy of Data Science) een AI-opleiding met een breed opleidingsprogramma, bestaande uit meerdere trainingen op verschillende niveaus. Het meest toegankelijke niveau betreft een basiscursus voor alle medewerkers van het ETZ.
Na de basiscursus volgt een tweedaagse introductiecursus voor (medisch) managers en andere geïnteresseerden. Het complete opleidingsprogramma omvat vier niveaus. Het is duidelijk dat het UMCG, het ETZ en Epic hiermee “een kleine stap voor een ziekenhuis, en een grote stap voor de gezondheidszorg” zetten. Deze bijzondere internationale samenwerking zal het startschot zijn voor ontelbare toepassingen van generatieve AI in de zorg.
