Katarzyna Kolasa, Ph.D., hoogleraar gezondheidseconomie aan de Kozminski Universiteit (Polen), waarschuwt in haar nieuwste boek voor de financiële ineenstorting van zorgsystemen. Ook roept zij in ‘The Digital Transformation of the Healthcare System’ op tot een fundamentele transformatie’, aangezien cosmetische veranderingen niet langer zullen helpen. Zal het ons lukken deze omslag te maken, vroegen we Kolasa in dit eerste deel van een tweeluik.
Wat zijn de pijlers van zorgmodel 5.0 en hoe verschillen deze pijlers van de huidige?
Katarzyna Kolasa: “Zorgmodel 5.0 voorziet in patiëntgerichte ecosystemen die zijn ontworpen rond de behoeften van individuen. Dit nieuwe tijdperk van de gezondheidszorg wordt aangedreven door digitale transformatie, waarbij de verschuiving plaatsvindt van traditionele doktersbezoeken naar toegankelijke, op mobiele apps gebaseerde oplossingen. Gezondheidszorg 5.0 benadrukt ook de cruciale rol van data bij het verenigen van niet-digitale technologieën binnen een patiëntgericht ecosysteem.”
“Gegevens dienen als een kritische bron van informatie over onze gezondheidsstatus, de effectiviteit van behandelingen en de resultaten van preventieve maatregelen. Digitale technologieën gaan verder dan louter diagnose en therapie; ze bieden waardevolle informatie. Zorgmodel 5.0 is gebouwd op dit fundamentele inzicht en stelt zich een toekomstig gezondheidszorglandschap voor dat wordt gekenmerkt door een mondiaal virtueel gezondheidszorgsysteem of een netwerk dat bestaat uit talloze individuele ecosystemen met de toegankelijkheid van gegevens als kern.”
In hoeverre is zorgmodel 5.0 realistisch? Zorgsystemen zijn enorme molochs, verankerd in modellen die vóór het digitale tijdperk zijn ontwikkeld, inflexibel en gepolitiseerd?
“Het dreigende faillissement van het huidige gezondheidszorgsysteem is een probleem dat de dreigende catastrofe van de klimaatverandering weerspiegelt. Helaas is een aanzienlijk deel van de bevolking zich nog steeds niet bewust van deze realiteit. De statistieken tonen echter de feiten: “We leven langer (volgens de laatste prognoses zal 10 procent van de OESO-bevolking in 2050 ouder zijn dan 80, red.), onze verwachtingen ten aanzien van de gezondheidszorg stijgen en er dreigt een tekort aan gezondheidszorgprofessionals. Naar schatting zullen er in 2030 wereldwijd nog eens 18 miljoen zorgprofessionals nodig zijn.”
“Deze factoren zullen de kosten verder opdrijven: de OESO-landen zullen naar verwachting tegen 2050 gemiddeld 10 procent van het bbp aan gezondheidszorg besteden. We moeten beginnen met het plannen van onze strategieën om de inefficiënties binnen het gezondheidszorgsysteem aan te pakken.”
Maar we weten al jaren van de zorgcrisis en er is niets veranderd.
“De gezondheidszorg verandert enorm: we zijn getuige van een golf van positieve transformaties. Denk aan de introductie van innovatieve behandelingen zoals CAR T-therapieën, hersen-machine-interfacetechnologieën als digitale brug tussen de hersenen en het ruggenmerg voor verlamde patiënten, en het vermogen om onszelf genetisch te testen om de risico's te identificeren die verband houden met 52 genen die verband houden met solide tumoren.
Maar er blijft een belangrijke uitdaging: de toegang tot deze innovaties blijft beperkt, voornamelijk als gevolg van de verouderde structuur van het gezondheidszorgsysteem die dateert uit de jaren zeventig.
Wat moet er vanuit gezondheids-economisch perspectief de komende vijf jaar veranderen en hoe kan technologie hierbij helpen?
“Ten eerste is een mentaliteitsverandering essentieel. De dynamiek binnen het zorgsysteem moet zich richten op het prioriteren van de autonomie van de patiënt. Individuen moeten de beschikking krijgen over hulpmiddelen en gezondheidszorgmiddelen waarmee zij goed geïnformeerde beslissingen kunnen nemen over hun gezondheid. Om dit te bereiken moeten we de traditionele relatie tussen arts en patiënt transformeren. Artsen moeten zich ontwikkelen tot adviseurs, terwijl patiënten de rol van beslissers op zich nemen. Ten tweede zou ons gezondheidszorgsysteem sterker de nadruk moeten leggen op preventie, wat een substantiëlere investering vereist in proactieve maatregelen gericht op het beschermen, uitstellen en/of elimineren van ziekte.”
Makkelijk gezegd, maar cultuurverandering is lastig.
“In mijn boek benadruk ik sterk de noodzaak van een mentaliteitsverandering. Echte verandering zal niet plaatsvinden als we vasthouden aan oude gewoonten. Ik hoop dat beleidsmakers op het gebied van de gezondheidszorg dit als een waardevolle kans zullen zien als het hun missie is om het gezondheidszorgsysteem te verbeteren. Het is inderdaad mogelijk, en ik vertrouw erop dat mijn boek zal helpen om dit werkelijkheid te maken.”
Hoe kan de kloof tussen beschikbare innovaties en hun aanpassing in de klinische praktijk worden gedicht?
“De toegang tot innovatie moet worden gefinancierd op basis van de resultaten die zij opleveren binnen een raamwerk van risico-batenanalyse. De vereisten voor markttoegangstrajecten mogen niet afhangen van de vraag of een bepaalde technologie aansluit bij een specifieke werkingswijze, farmaceutisch of digitaal.”
“Dit vraagt om substantiële herzieningen van de wettelijke statuten en een verschuiving van de focus naar gezondheids- en efficiëntiewinsten, evenals naar de risico's die het gebruik van technologie met zich mee kan brengen in plaats van naar technische of biologische aspecten van innovatie.”
Maandag 2 oktober verschijnt deel 2 van dit tweeluik, waar Kolasa onder meer in gaat op het belang van data om de zorg ingrijpend te veranderen.
Dr. Katarzyna Kolasa, Ph.D., Professor of Health Economics aan de Kozminski University (Polen) en een vooraanstaand expert op het gebied van gezondheidseconomie, is een van de gewaardeerde sprekers van de ICT&health World Conference 2024, die zal plaatsvinden van 14-16 mei in Nederland. Dr. Kolasa zal diepgaande inzichten en expertise delen waarbij ze de meest belangrijke kwesties op het gebied van digitale gezondheid en gezondheidseconomie zal behandelen.
