In de KRO-NCRV serie SpangaS gaat een jongen van een ongezonde naar een gezonde leefstijl, wat de jonge kijkers motiveert gezondere keuzes te maken. Dit blijkt uit onderzoek van cardioloog Leonard Hofstra van Amsterdam UMC, dat vandaag in The Lancet is gepubliceerd. ‘Samenwerking met de dramaserie-industrie is een kosteneffectieve manier om mensen een duwtje in de rug te geven naar een betere leefstijl’, zegt Hofstra.
Producent NL Film had veel baat bij de kennis van Hofstra, die zijn kennis deelde voor de verhaallijn van Otis in SpangaS. Otis is een jongen in de serie met overgewicht die ongezond leeft en beginnend diabetes type 2 heeft. Na een hartaanval van zijn vader gaat Otis gezonder leven en meer bewegen.
Met social media-experts van zorgverzekeraar ONVZ monitorde Hofstra in een onafhankelijk onderzoek, waar KRO-NCRV verder niet bij betrokken was, het gedrag op social media. Ze keken naar het sociale media gedrag, met focus op termen als gewicht, fruit, groente, diabetes en beweging. Deze termen werden op social media meer gebruikt toen de verhaallijn van ongezond naar gezond veranderde. In de controleperiode was zo’n toename niet te zien, aldus het artikel in The Lancet.
Verhalen leiden onbewust tot gedragsverandering
Hofstra is gespecialiseerd in de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten door gedragsbeïnvloeding en wetenschappelijke onderbouwing. ‘Dit onderzoek laat het enorme potentieel zien dat je kunt bereiken met thema’s zoals gezonder leven. Het heeft een duidelijk effect op het bewustzijn over gezond leven onder grote groepen mensen’, zegt Hofstra.
‘Bovendien vallen de effecten en de kosten in het niet bij een landelijke campagne. Dit is bemoedigend in een tijd waarin overgewicht en aandoeningen die daarmee samenhangen, zoals diabetes type 2, hand over hand toenemen.’
ONVZ kiest ook voor preventie
Hofstra werd ondersteund bij zijn onderzoek door zorgverzekeraar ONVZ. ONVZ heeft preventie hoog in het vaandel staan en wilde daarom graag meewerken. ‘Juist bij jongeren is aandacht voor een gezonde levensstijl van belang’, stelt bestuursvoorzitter ONVZ Jean-Paul van Haarlem. ‘De manier waarop mensen op jonge leeftijd leven, is een belangrijke factor voor de manier waarop zij dit later doen.’
Drama effectiever dan doktersjas
Vanuit India is ondertussen veel belangstelling voor het concept om met bestaand TV-drama kijkers bewust te maken van een gezondere lifestyle door subtiele boodschappen in te bouwen.
‘Dat klinkt misschien vreemd’, aldus Hofstra, ‘Maar inmiddels zijn er meer dan 80 miljoen mensen met diabetes type 2 in India. Dit komt door het omarmen van een Westers dieet in combinatie met minder lichamelijke inspanning. Een Bollywood-ster die dagelijks gezonde signalen uitzendt in een dramaserie is wellicht effectiever dan een dokter in een witte jas.’
