We kennen allemaal de 10.000 stappen: het mooie streven om in beweging te blijven, lekker te wandelen, fit te blijven en zomaar misschien ook wel ziekte een beetje te voorkomen. Maar hoeveel stappen zetten we als bestuurder of zorgverlener nu eigenlijk dagelijks om digifit te worden en blijven?
Een nieuwssite kopte in februari groots: ‘Gebrekkige ICT-kennis zorgbestuurders houdt databeschikbaarheid tegen1’ .Dit mede naar aanleiding van de constatering van de NZa2 dat er onbekendheid is met ICT-aspecten bij zowel de zorgverlener als bestuurder. Eerder heeft ICT&health hier ook over geschreven: maar liefst 73 procent van de ondervraagde zorgmedewerkers vindt dat hun organisatie niet goed is aangepast aan de digitaliseringsgolf3.
De reden die onder andere gegeven wordt in het bovengenoemde NZa-rapport is dat onze zorgwetten onder andere zorgverleners verplichten om zorg van hoge kwaliteit en veiligheid te waarborgen en een vertrouwensrelatie met patiënten op te bouwen.
Doodzonde
Innovaties brengen echter soms onzekerheden met zich mee rond kwaliteit, veiligheid, aansprakelijkheid en de impact op de patiëntenzorg, wat handelingsverlegenheid kan veroorzaken. Doodzonde eigenlijk, want juist door (verantwoord) te doen en leren wordt die kwaliteit alleen maar beter.
Kortom: onbekend maakt onbemind. En vanuit een wereld die bestaat uit evidence-based werken en clinical trials is dat natuurlijk ook best begrijpelijk.
Tegelijkertijd - waarom vinden we het wel normaal onze BIG-registratie te vernieuwen of bijscholing te doen voor een nieuwe medische techniek, maar zien we ICT en digitalisering toch anders dan de stethoscoop. Terwijl we wel praten over hybride zorg: niet alleen e-health, maar digitalisering als integraal onderdeel van zorg en gezondheid. Dan moeten we het ook die aandacht geven. Helemaal gezien de enorme snelheid van ontwikkelingen in bijvoorbeeld gen AI (denk aan toepassing van LLM’s voor bijvoorbeeld spraakgestuurd rapporteren, triage of beslisondersteuning).
Genoeg aanbod
En het is niet alsof er geen scholingsaanbod is – zie bijvoorbeeld het aanbod van masterclasses en serious games van de Nictiz Academie4, post-master onderwijs met een rijke hoeveelheid aan modules vanuit het AmsterdamUMC/UvA5 of wat compacter onderwijs vanuit de TU/e6. Allemaal gericht op mensen die al werkzaam zijn in de zorg en een vorm van bijscholing.
En wie denkt dat dat een grote sprong is met saaie colleges of veel zelfstudie, die heeft het mis. Ook door simulaties van de werkelijkheid kun je in beperkte tijd toch echt een grote digitale stap maken.
Kleine stappen
En zeker: 10.000 stappen klinkt misschien wat veel per dag om digifit te blijven. Maar 3 kleine stappen elke dag – nieuwsartikelen lezen, een AI kennisquiz doen7 of een e-learning - dat moet toch lukken?
CV
Tim Postema is manager Strategie & Advies bij Nictiz en docent klinische informatiekunde bij het Amsterdam UMC.
