VIPP GGZ terugblik: Digitale ggz goed op koers

In 2018 startte het programma VIPP GGZ, het Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt en Professional voor de geestelijke gezondheidszorg. In september 2022 wordt de regeling afgerond. 85 ggz-instellingen kunnen nu onder andere gegevens ontsluiten naar een portaal en PGO. In een driedelige reeks artikelen in 2021 bespraken we elke module met deelnemende instellingen. Nu blikken we met Jaap Schrieke van de Nederlandse ggz en programmamanager Margon Tuinstra terug én vooruit.

VIPP GGZ is een regeling die het ministerie van VWS samen met branchevereniging de Nederlandse ggz initieerde in 2017. Tijdens de regeling maakte de sector, ggz-instellingen en partners, flinke stappen in de digitale zorgverlening en informatievoorziening aan de patiënt. De regeling VIPP GGZ bestond uit drie modules: Patiënt & Informatie, Patiënt & Medicatie en E-health. 

Patiënt & Informatie

Module A gaat over betere en gestandaardiseerde informatie-uitwisseling tussen de behandelaar en de patiënt. Dit zorgt voor meer zelfregie van patiënten. In februari 2021 liet GGZ Friesland als eerste ggz-instelling een patiënt haar eigen basisgegevens ggz ophalen met een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). De privacy wordt beschermd middels het MedMij-Afsprakenstelsel. 

Tuinstra hierover: “Een feestelijk, dubbel digitaal moment waar onder andere de directeur-generaal curatieve zorg en veel projectleiders bij aanwezig waren.” In april van dat jaar ging ARQ Centrum’45 ‘live’ voor alle patiënten. Inmiddels hebben zo’n 600.000 patiënten de mogelijkheid om hun gegevens in te zien met een portaal of PGO. Om tot dit punt te komen, hebben negen EPD-leveranciers 67 zorginformatiebouwstenen (zibs) ingebouwd. Zij ontvingen samen met een DVZA een MedMij-label. Tuinstra: “Dat betekende dat tientallen combinaties moesten zorgen voor deze kwalificatie van MedMij. Het vroeg een grote inzet van de leveranciers en Nictiz om dit te realiseren.”

Patiënt & Medicatie

Het doel van Module B was zorgen voor meer medicatieveiligheid bij de behandeling met medicijnen. Dit gebeurt door voorafgaand aan het voorschrijven bij een of meerdere apotheken elektronisch op te vragen welke medicijnen de cliënt gebruikt, medicatiebewaking uit te voeren in het elektronische voorschrijfsysteem (EVS) en vervolgens het recept digitaal te versturen naar de apotheek. Tot slot krijgt de patiënt bij ontslag uit de ggz-instelling een actueel medicatieoverzicht mee.

Om deze doelen te bereiken, zijn nu onder andere 75 ggz-instellingen aangesloten op het Landelijk Schakelpunt (LSP). Hierdoor kunnen ze medische gegevens van zo’n 500.000 patiënten uitwisselen met andere zorgaanbieders. Het LSP, beheerd door VZVZ, is een beveiligd en besloten netwerk waar zorgverleners alleen toegang krijgen wanneer ze zich kunnen identificeren met een UZI-pas. Daarnaast werd het voor de 23 kleine instellingen die meededen aan VIPP GGZ ook mogelijk om een EVS te implementeren, wat eerder te kostbaar voor ze was.

Dankzij de resultaten van deze module van VIPP GGZ heeft de ggz al een flinke stap gezet in de uitrol van een standaard medicatieproces.

E-health

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) concludeerde in een rapport¹ dat de inzet van e-health blijvend meerwaarde biedt voor de dagelijkse ggz-praktijk. Deelname aan VIPP GGZ heeft ervoor gezorgd dat ggz-instellingen e-health nog meer en beter inzetten voor, tijdens en na de behandeling.

Schrieke spreekt over een mooie ontwikkeling. “Dat jaren terug werd gezegd: dat kan niet, een digitale voordeur, maar nu krijgen we terug dat mensen zich ontzettend welkom voelen. Dit is ook de toekomst: patiënten gaan steeds meer zelf aan de slag, in de preventiefase, maar ook tijdens de behandeling. Zo borgen we de toegang tot de ggz voor complexe problematiek.”

Als onderdeel van de VIPP GGZ-regeling ontwikkelden MIND en de Nederlandse ggz ook de ggz-appwijzer. Deze website biedt behandelaren en patiënten overzicht in het enorme aanbod van apps die de mentale gezondheid ondersteunen. De ggz-appwijzer wordt inmiddels door duizenden bezoekers per maand geraadpleegd.

Feestelijk afgesloten

In april 2022 werd de regeling feestelijk afgesloten. Projectleiders en andere betrokken blikten samen terug, deelden ervaringen en keken vooral vooruit. Marcelis Boereboom, secretaris-generaal vanVWS kon er helaas niet live aanwezig zijn, maar helemaal in stijl stuurde hij een digitale videoboodschap.

“Ik had heel graag bij jullie willen zijn om jullie te complimenteren”, aldus Boereboom destijds. “We staan in de zorg met elkaar voor heel belangrijke vraagstukken. Een van de dingen die we moeten doen is met digitalisering, automatisering en moderne hulpmiddelen met minder mensen meer te bereiken. Jullie als ggz hebben rond die digitalisering heel goede stappen gezet!”

Toekomst

VIPP GGZ heeft volgens Tuinstra gezorgd voor meer besef bij ggz-instellingen, VWS en landelijke organisaties als MedMij, Nictiz en VZVZ van wat er allemaal komt kijken bij het digitaal uitwisselen van informatie met collega-zorgverleners en patiënten. “Veel beren zijn nu van de weg. Plus: de kennis en ervaring is er nu. Het is een start van een grootschalige beweging naar het meer gestructureerd en begrijpelijker vastleggen en delen van medische gegevens in Nederland.”

Nieuw informatiebeleid ggz

Met VIPP GGZ is een groot deel van het informatiebeleid uit 2017 @PATIENTconnect gerealiseerd. Dit najaar publiceert de Nederlandse ggz een nieuw informatiebeleid voor een waardegedreven ggz. De digitale ggz speelt hierin wederom een grote rol.

Schrieke: “De komende jaren wordt het arbeidsmarktvraagstuk alleen maar nijpender. De ggz zal die uitdaging ook met verdere digitalisering aangaan. Preventie en monodisciplinaire zorg worden volledig digitaal. Zo maken we handen vrij voor de complexere zorg en borgen de toegang tot de ggz voor de meest kwetsbare doelgroep. Maar ook de inzet van AI om te leren van eigen data en die van netwerkpartners gaat daaraan bijdragen.” 

VIPP GGZ

VIPP GGZ staat voor Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt en Professional geestelijke gezondheidszorg. VIPP GGZ is een van de VIPP-regelingen van het ministerie van VWS en ging in oktober 2018 van start. Het programmamanagement wordt uitgevoerd door de Nederlandse ggz. 

Kijk voor meer informatie op vippggz.nl.