Dag Manon, in 2018 is een wetenschappelijk artikel verschenen met als titel ‘why docters hate their computers’ (Gawande, Annals of Medicine). Het sloeg in als een bom, zelden was er zoveel bijval, likes, comments, etc. Gedeelde frustraties over het EPD, slechte ICT-providers… noem maar op.
In deze blogreeks kijken Manon Roest en Fenna Heyning van STZ (Samenwerkende Topklinische OpleidingsZiekenhuizen) vanuit een wetenschappelijk perspectief naar nut en noodzaak van innovatie in de zorg. Lees hier de blog van Manon Roest van afgelopen zaterdag, waar Fenna Heyning op reageert.
In het soort gesprekken dat jij beschrijft, gaat het vaak over alle gebreken van de computer of van het EPD zoals Gawande die beschrijft, en die zijn er zeker. Maar ik denk dat de angst die jij benoemt, de angst om een digitale dokter te worden, eigenlijk over iets anders gaat: de angst om de identiteit als dokter te verliezen.
Bij veel zorgverleners en ook bij veel patiënten is een dokter iemand in een witte jas, met een stethoscoop om de hals. Deze dokter werkt in een witte praktijkruimte of in een ziekenhuisgebouw van ongezellige grijze stenen. Stel je nou voor dat je een hele dag thuis werkt, in een joggingbroek achter een scherm op de logeerkamer, ben je dan nog wel een echte dokter? En al die collega’s, die ook vanuit huis werken, zijn dat nog wel je echte collega’s als je ze niet ontmoet op de OK of in de koffiekamer van de SEH?
Behoefte aan identiteit
Ik denk dat het heel belangrijk is om over deze angsten te praten. De behoefte aan een duidelijke identiteit is menselijk. Het domste dat je kunt doen, is dit onderwerp een beetje proberen weg te wuiven. De behoefte om bij een team te horen, onderdeel te zijn van een community, is ook heel wezenlijk voor ons als mensen, want wij zijn sociale wezens.
Zorgverleners hebben hun vak gekozen omdat ze graag mensen willen helpen en grote behoefte hebben aan daadwerkelijk contact, anders waren ze wel computerprogrammeur geworden.
Meer aandacht voor patiënt
Het geweldige nieuws is dat juist dankzij de toenemende digitalisering dat ook mogelijk is! Dankzij de ‘koude’ techniek kunnen heel veel van de administratieve lasten worden overgenomen door een computer, waardoor de menselijke zorgverlener weer meer aandacht aan de patiënt kan geven.
Dankzij een betere triage en begeleiding via digitale apps kunnen patiënten veel meer eigen regie over hun gezondheid en ziekteverschijnselen houden. Dat bevordert hun welzijn en voorkomt onnodige doktersbezoeken omdat ‘het nu eenmaal iedere drie maanden in de agenda staat’. Dat maakt weer ruimte vrij voor de patiënt die juist wel meer behoefte heeft aan persoonlijke, fysieke begeleiding.
Voldoende uitdaging
Een ander positief effect van deze digitale triage en begeleiding is dat er een veel betere case-mix ontstaat: de verpleegkundig specialist kan zeer zelfstandig een groot cohort patiënten digitaal begeleiden en waar nodig persoonlijk telefonisch, via beeldscherm of fysiek bezoeken. De medisch specialist of huisarts kan zich focussen op de complexe patiënten.
Dat maakt het voor beide type professionals interessanter. ‘Operating at the top of your licence’ wordt dit genoemd. De professional wordt niet overvraagd, niet (over)belast met oneigenlijke werkzaamheden, maar precies goed geprikkeld met voldoende uitdaging. Ik hoop dat dit een mooi vervolg kan zijn voor jullie discussies aan de dinertafel.
Kortom, juist dankzij de digitalisering kunnen we de patiënten betere kwaliteit van zorg bieden en de zorgprofessionals meer werkplezier. Dat is toch precies wat we willen?
