We betreden een nieuw tijdperk van ‘levende intelligentie’, waarin AI economische sectoren, technologie en wetenschappelijke doorbraken bevordert en het dagelijks leven verbetert, vaak zonder dat we ons daarvan bewust zijn. Dat stelt het nieuwste rapport van het Future Today Institute, The Era of Living Intelligence. Navigeren door de technologische supercyclus die de volgende innovatiegolf aandrijft.
Nieuwe intelligentie in de gezondheidszorg
Het rapport introduceert het concept van “levende intelligentie”, dat kunstmatige intelligentie, alomtegenwoordige gegevens verzamelende sensoren (zoals die in smartphones en smartwatches) en bio-engineering combineert. Deze convergentie belooft snelle vooruitgang op gebieden die van oudsher beperkt worden door gegevenstoegang en analysemogelijkheden, met name in wetenschappelijk onderzoek en de gezondheidszorg.
Amy Webb, oprichter van het Future Today Institute, ziet kunstmatige intelligentie als een drijvende kracht achter innovatie.AI kan enorme datasets analyseren, voorheen ongeziene patronen identificeren en nieuwe inzichten genereren. In de farmaceutische industrie versnelt AI nu al het onderzoek naar en de ontwikkeling van nieuwe therapieën. Experts geloven dat AI de tijd die nodig is voor de ontwikkeling van medicijnen - momenteel ongeveer 13,5 jaar - en de bijbehorende kosten, geschat op $ 2,6 miljard per medicijn, aanzienlijk kan verkorten. Een opmerkelijk succes is de snelle ontwikkeling van het COVID-19 vaccin, dat mogelijk werd gemaakt door AI. Naast gegevensanalyse heeft AI ook het potentieel om synthetische gegevens te genereren en veelbelovende kandidaat-geneesmiddelen te identificeren.
Kosten en tijd zijn de grootste barrières om snel nieuwe chemische medicijnmoleculen te ontwikkelen. AI-innovaties zoals AlphaFold 3, ontwikkeld door Google DeepMind en Isomorphic Labs, bieden echter nieuwe mogelijkheden. Het Nobelprijs winnende systeem kan “de structuur en interacties van alle moleculen in het leven voorspellen”. AI-gestuurde medische apparatuur en generatieve biologie
Biowetenschappen profiteren het meest van AI
Vandaag de dag richt 1 op de 5 AI-studies zich op biowetenschappen - tegenover 1 op de 2 vijf jaar geleden. In januari 2025 biedt de lancering van Project Digits, een supercomputer van NVIDIA ter grootte van een doos die in de palm van je hand past, hoop op verdere wereldwijde vooruitgang op het gebied van AI. Ondanks zijn kleine formaat is hij ongeveer 1000 keer krachtiger dan standaard laptops en kost hij slechts 3000 dollar. Deze sprong in rekenkracht, die voorheen een groot obstakel vormde voor het toepassen van AI in grootschalig wetenschappelijk onderzoek, is nu dankzij de betaalbaarheid toegankelijk voor kleinere onderzoekscentra.
AI is klaar om enkele van de grootste uitdagingen van de farmaceutische industrie aan te pakken, zoals de hoge kosten, lange doorlooptijden en een faal percentage van bijna 80 procent bij de ontwikkeling van medicijnen. Nieuwe oplossingen verbeteren de hit-identificatie door interacties tussen geneesmiddelen en doelwitten te voorspellen, wat tijd bespaart en de kosten voor experimentele validatie verlaagt. De komst van generatieve AI in 2023 introduceerde generatief antilichaamontwerp naast in-silico klinische proeven met behulp van menselijke digitale tweelingen. De eerste resultaten tonen aan dat AI-gestuurde digitale tweelingen de uitkomsten van fase 3 klinische onderzoeken met indrukwekkende nauwkeurigheid kunnen voorspellen, waardoor de ontwikkeling van door AI ontworpen chemische moleculen wordt versneld.
AI-gestuurde medische apparatuur en generatieve biologie
De impact van AI strekt zich uit tot medische apparaten en sensoren, die voorheen onvoorstelbare mogelijkheden bieden als ze worden uitgebreid met AI. Deze innovaties maken continue diagnostiek en monitoring mogelijk, niet alleen tijdens doktersbezoeken of laboratoriumtests, maar de klok rond. Deze voortdurende bewaking kan ziekten vroegtijdig opsporen, waardoor tijdige behandelingen of zelfs preventieve zorg mogelijk zijn.
De nieuwe generatie AI-gestuurde medische apparaten omvat mobiele echografie en compacte apparaten die huidlaesies beoordelen, die eerstelijnszorgartsen kunnen gebruiken zonder patiënten door te verwijzen naar specialisten. De eerste slimme bloedglucosesensoren zijn al op de markt en passen de insulinedosis dynamisch aan in biotechnologische pompen om het diabetesbeheer te verbeteren. Daarnaast maakt de nieuwste da Vinci 5 operatierobot gebruik van AI om gegevens te analyseren tijdens procedures, waardoor chirurgen in realtime worden bijgestaan om de resultaten te verbeteren.
Het rapport van het Future Today Institute voorspelt ook meer radicale ontwikkelingen, die nu misschien vergezocht lijken, maar die eraan zitten te komen. AI zal waarschijnlijk generatieve biologie (genBio) mogelijk maken - een technologie die biologische interacties simuleert, nieuwe eiwitten en genen ontwerpt en zelfs hele organismen en organen creëert. Innovaties op dit gebied zijn onder andere eiwittherapieën, het maken van organoïden (waardoor medicijnen kunnen worden getest op levend weefsel zonder menselijke tussenkomst, zoals “organen op een chip”) en het 3D-printen van lichaamsorganen. Bovendien maken de vooruitgang op het gebied van chipminiaturisatie en grotere rekenkracht de weg vrij voor nanorobots die nauwkeurig medicijnen kunnen toedienen aan tumoren of geblokkeerde bloedvaten kunnen verwijderen.
Eerst de bestaande barrières aanpakken!
De technologie is er, maar er zijn nog verschillende uitdagingen voor AI in de geneeskunde. Het belangrijkste obstakel is de beperkte beschikbaarheid van digitale zorggegevens: slechts 3% van de zorginformatie is digitaal opgeslagen. De kwaliteit van de gegevens en de interoperabiliteit ervan moeten ook aanzienlijk worden verbeterd. Groeiende bezorgdheid over cyberbeveiliging en betere gegevensuitwisseling bemoeilijken de vooruitgang nog meer. Daarnaast heeft de regelgeving geen gelijke tred gehouden met de vooruitgang van AI in de geneeskunde.
Er moeten nieuwe financieringsmodellen voor innovatieve therapieën en preventieve zorg worden ontwikkeld om het potentieel van AI in de geneeskunde volledig te realiseren. Er is ook een dringende noodzaak om leiders in de gezondheidszorg voor te lichten over opkomende AI-technologieën, te investeren in de opleiding van medisch personeel en bestaand talent om te scholen, zoals wordt benadrukt in het World Economic Forum's Future of Jobs Report 2025.
De hoeveelheid gegevens die beschikbaar is voor AI-analyse zal naar verwachting exponentieel toenemen, waardoor AI-systemen gedragspatronen van patiënten kunnen leren die leiden tot de ontwikkeling van ziekten en diagnoses kunnen stellen op basis van nieuwe biomarkers in plaats van alleen traditionele en vaak beperkte bloedtests. Tot de meest directe innovaties voor consumenten behoren AI-gestuurde middelen die helpen een gezonde levensstijl aan te houden.
